Tienerseks; vormen van instrumentele seks onder tieners - WODC

38−−−In de 20 bestverkopende computerspellen worden mannen nooit geseksualiseerd voorgesteld maardat geldt voor 46% van de vrouwelijke personages;12% van alle websites en 25% van alle zoekmachinevragen betreffen porno;En in 40% van de reclameadvertenties figureren vrouwen als decoratie.Op het interpersoonlijk vlak is er daarnaast evidentie dat zowel vaders als moeders, meer dan bijjongens het geval is, de aandacht vestigen op de (zich ontwikkelende) lichamen van meisjes en zowelouders als ‘peers’ de ‘dieetcultuur’ voor meisjes ondersteunen. Een sprekende illustratie is dat er in deVS in 2005 bij minderjarigen meer dan 77.000 invasieve plastische chirurgische ingrepenplaatsvonden, waarvoor ouders dus toestemming (en geld) hebben moeten geven, een toename met15% sinds 2000. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat leraren zwaar gewicht en ‘body bulk’ bij meisjesnegatief associëren met competentie, terwijl dat bij jongens andersom is. In de Amerikaanse literatuuris meer dan eens een jongerencultuur beschreven waarin populariteit voor meisjes gelijkgesteld wordtaan sexy-zijn en waarin lichamelijke aantrekkelijkheid essentieel wordt gevonden aan vrouwelijkheid,niet in laatste instantie door meisjes zelf. Verschillende studies laten zien dat meisjes en vrouwensterker ‘zelf-objectiveren’ dan jongens en mannen, d.w.z. de blik van de ander op hun(geseksualiseerde) lichaam internaliseren. In termen van de ‘objectification theory’ wordt hetomschreven als ‘het in de zelfschema’s opnemen van een derde-persoonsperspectief op hetlichamelijk zelf’. Een studie wordt aangehaald waarin meisjes van 12 jaar het (al) belangrijker blekente vinden hoe hun lichaam eruit ziet dan wat het kan.Veel meisjes ‘zelf-seksualiseren’ in hun keuzes voor kleding en make-up, en ook in gedrag kan sprakezijn van (vroegrijp) seksueel ‘acting-out’ (hetgeen overigens in de literatuur vaak geassocieerd wordtmet voorafgaand seksueel misbruik). In de mate waarin dergelijk gedrag precies voorkomt en welkefactoren het bevorderen zal verder onderzoek echter nog inzicht moeten geven. Deobjectificatietheorie stelt dat zelf-objectificatie er toe zou kunnen leiden dat meisjes meer aandachtgeven aan de mate waarin hun lichaam aantrekkelijk is voor anderen dan aan hun eigen lichamelijkeverlangens, gezondheid, welzijn, prestaties en vermogens. De internalisering van een geseksualiseerdzelfbeeld zou vooral bij adolescente meisjes, in de fase van ‘identity formation’ relatief gemakkelijkkunnen plaatsvinden. Inderdaad hebben studies laten zien dat er bij adolescente meisjes een daling inde zelfachting plaatsvindt die geassocieerd is met de mate waarin zij hun lichamen objectiveren.Wat zijn de consequenties van dergelijke (zelf-)objectivering? De auteurs van het rapport noemen defragmentering van het bewustzijn als wellicht het meest verraderlijke effect. De redenatie is dat erminder cognitieve bronnen beschikbaar zijn voor andere mentale en fysieke activiteiten als alleaandacht uit moet gaan naar hoe je eruit ziet. Enkele laboratoriumstudies hebben inderdaad eenverminderde cognitieve vaardigheid aangetoond als aandacht voor het lichaam geïnduceerd werd, eeneffect dat bij meisjes maar niet bij jongens werd gevonden. Tevens is het geopperd dat meisjes inklassen zonder jongens beter zouden kunnen presteren omdat ze minder bezig zouden zijn met hunlichaam en hun zelfpresentatie. Ook in hun sportieve prestaties, zoals bekend belangrijk voor hetalgehele welzijn, zouden meisjes geremd kunnen worden door preoccupatie met hun uiterlijk. Eenserie negatieve emotionele consequenties is daarentegen geassocieerd met de zelf-objectificatie a.g.v.de voortdurende druk om te voldoen aan een (voor weinigen haalbaar) schoonheidsideaal. Vooral‘body shame’, gevoelens van schaamte over het eigen lijf en ‘appearance anxiety’ worden genoemd: akind of chronic vigilance about whether everything is in place’ (p.23). Er is een flinke hoeveelheidliteratuur die verbanden legt tussen mediagebruik enerzijds en lage zelf- en lichaamswaardering,eetproblematiek en depressieve klachten bij meisjes. Veel van deze studies zijn correlationeel vanaard, maar soms ook (veld)experimenteel. Aardig is bijvoorbeeld een studie op West Fiji, waar