12liggen dichtbij wat in de literatuur doorgaans ‘rape-myths’ wordt genoemd, bijvoorbeeldopvattingen dat <strong>seks</strong>ueel geweld in sommige situaties gerechtvaardigd is, of dat hetslachtoffer zelf schuldig is. Deze verwachtingen en andere ‘rape myths’ worden relatief sterk<strong>onder</strong>schreven door jongere (Anderson et al., 2004; Geiger, Fischer & Eshet, 2004) en laagopgeleide jongens (Morrison, McLeod, Morrison, Anderson & O’Connor, 1997).Acting-outHet eerder beschreven verband tussen <strong>instrumentele</strong> <strong>seks</strong> (bijvoorbeeld ruil<strong>seks</strong>) enervaringen met <strong>seks</strong>ueel geweld is over het algemeen correlationeel. De ervaring met<strong>seks</strong>ueel geweld kan daarom evengoed voorafgaan aan het <strong>instrumentele</strong> <strong>seks</strong>uele gedrag. Inde literatuur is veelvuldig aangetoond dat <strong>seks</strong>ueel misbruik in de kindertijd kansamenhangen met <strong>seks</strong>ueel acting-out gedrag tijdens de adolescentie. Dit kan er overigensook weer toe leiden dat iemand zich relatief vaak in risicovolle situaties begeeft, hetgeenweer kan leiden tot revictimisatie (Van Berlo, Van Engen & Mooren, 2004).2.6 Rol <strong>van</strong> de mediaHet is evident dat de huidige media sterk ge<strong>seks</strong>ualiseerd zijn. Inhoudsanalyses latenbijvoorbeeld zien dat 44 tot 81% <strong>van</strong> de muziekclips <strong>seks</strong>uele beelden bevat (APA, 2007). Deinhoud <strong>van</strong> deze <strong>seks</strong>uele beelden doet een samenhang met <strong>instrumentele</strong> <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>seks</strong>vermoeden: <strong>seks</strong>uele handelingen vinden vaak plaats tussen personen die geen relatie metelkaar hebben en worden vaak bedreven <strong>van</strong>uit lustgevoelens, niet <strong>van</strong>uit liefdesgevoelens(Nikken, 2002).Verbanden tussen ge<strong>seks</strong>ualiseerde media en <strong>seks</strong>ueel gedrag en <strong>seks</strong>uele beleving zijn echterniet eenduidig. Verschillende studies vinden wel correlationele verbanden tussen <strong>seks</strong>uelemediaconsumptie en <strong>seks</strong>ueel gedrag: jongeren die vaker naar televisie kijken, die vaker opInternet zitten of die meer kijken naar <strong>seks</strong>uele uitingen in de media, hebben vaker ervaringmet verschillende <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>seks</strong>ueel gedrag en zijn er ‘eerder bij’ (De Graaf et al., 2005).Het cross-sectionele karakter <strong>van</strong> dergelijke studies maakt conclusies rond causaliteit echteronmogelijk. Slechts één longitudinale studie toonde aan dat jongeren die aan het begin <strong>van</strong> destudie vaker naar <strong>seks</strong> op televisie kijken, een grotere kans hebben om in de jaren erna<strong>seks</strong>ueel actief te worden (Collins et al., 2004). Jongeren die meer dan gemiddeld naartelevisiebeelden met een <strong>seks</strong>uele inhoud keken, liepen wat betreft <strong>seks</strong>ueel gedrag 9 tot 17maanden vóór op jongeren die hier gemiddeld vaak naar keken. Echter: ook bij deze studiezou het zo kunnen zijn dat de interesse in <strong>seks</strong> in de groep die meer dan gemiddeld kijkt bijhet eerste meetmoment al groter was dan in de andere groep.Naast verbanden met <strong>seks</strong>ueel gedrag zijn ook verbanden tussen mediaconsumptie encognities aangetoond. Ten eerste zijn veelvuldig (correlationele) verbanden gevonden metstereotype rolopvattingen (Eggermont, 2006; Ward, 2003; Ward & Friedman, 2006; Ward,Hansbrough & Walker, 2005). Jongens en meisjes die bijvoorbeeld aangeven dat ze zich inhun <strong>seks</strong>uele gedachten laten inspireren door televisie, hebben meer stereotype opvattingenover mannelijke <strong>seks</strong>ualiteit. Ze zeggen vaker dat <strong>seks</strong> een door mannen gedomineerde en
13puur fysieke activiteit is en dat mannen gepreoccupeerd zijn met <strong>seks</strong>. Daarnaast schattenjongeren die vaker naar (<strong>seks</strong>uele getinte) media kijken, de <strong>seks</strong>uele ervaring <strong>van</strong> anderenhoger in (Escobar-Chaves et al., 2005; Eggermont, 2005, 2006; Ward, 2003). De AmericanPsychological Association (APA) legt op basis <strong>van</strong> uitgebreid literatuur<strong>onder</strong>zoek eenverband tussen de ge<strong>seks</strong>ualiseerde media enerzijds en preoccupatie met en ontevredenheidover het eigen uiterlijk anderzijds bij meisjes. Dit zou meisjes vervolgens kunnenbelemmeren in het realiseren of zelfs maar erkennen <strong>van</strong> de eigen <strong>seks</strong>uele wensen (APA,2007).In deze laatste bevinding zou een verband met <strong>seks</strong>ueel geweld kunnen worden gevonden.Een negatief zelfbeeld vergroot immers de kans op ervaringen met <strong>seks</strong>uele dwang. In slechtseen enkel (afstudeer)<strong>onder</strong>zoek is direct gekeken naar verbanden tussen mediagebruik en hetstellen en respecteren <strong>van</strong> grenzen. In deze studie werd voor meisjes geen verband gevondentussen mediagebruik (muziekzenders en Internet) en de verwachting om geen grenzen testellen (in een hypothetische situatie), maar voor jongens wel met de verwachting om grenzenin een dergelijke situatie niet te respecteren (Mur, 2006). Verbanden tussen pornogebruik en<strong>seks</strong>ueel gewelddadig gedrag zijn ook veelvuldig aangetoond, echter met de kanttekening datvooral gewelddadige porno dit effect lijkt te hebben, en vooral bij mannen die toch al eenneiging hebben tot het vertonen <strong>van</strong> <strong>seks</strong>ueel gewelddadig gedrag (APA, 2007).Wat in elk geval helder is, is dat <strong>seks</strong>uele beelden in de media niet op alle jongeren dezelfdeuitwerking hebben (Nikken & Midzic, 2007). De mate waarin dit het geval is, is afhankelijk<strong>van</strong> zowel intrapsychische factoren als omgevingsinvloeden. Verschillende auteurs pleitenervoor niet zozeer naar passieve mediaconsumptie te kijken, maar meer naar interesse, begripen interpretatie <strong>van</strong> <strong>seks</strong>uele boodschappen en beelden (Steele, 1999). Zo vinden Hawk,Vanwesenbeeck, De Graaf & Bakker (2006) dat de mate waarin jongeren <strong>seks</strong> in de mediapositief evalueren sterker samenhangt met <strong>seks</strong>uele interesse, dan puur en alleen de matewaarin ze in contact komen met <strong>seks</strong> in de media. Verschillende andere <strong>onder</strong>zoeken vindendat comsumptie <strong>van</strong> <strong>seks</strong>ueel getinte media alleen of voornamelijk samenhangt met <strong>seks</strong>ueelgedrag en attitudes <strong>onder</strong> jongeren die aangeven dat ze de <strong>seks</strong>uele beelden en boodschappenuit de media realistisch vinden (Taylor, 2005).Daarnaast kunnen ouders en leeftijdgenoten een mediërende rol vervullen, wellicht door debeelden <strong>van</strong>uit de media in gesprekken in een meer realistisch kader te plaatsen (APA, 2007,Nikken & Midzic, 2007). In een Nederlandse studie <strong>onder</strong> 12 tot 17 jarigen werd een verbandgevonden tussen permissieve attitudes ten aanzien <strong>van</strong> <strong>instrumentele</strong> <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>seks</strong> enmedia-opvoeding <strong>van</strong> de ouders. Wanneer de ouders het gebruik <strong>van</strong> bepaalde sites oftelevisie-programma’s sterker controleerden en wanneer zij regelmatig inhoudelijkcommentaar gaven op <strong>seks</strong>uele boodschappen in de media, rapporteerden zowel jongens alsmeisjes minder permissieve attitudes (Nikken & Midzic, 2007). Ook met betrekking totInternetgebruik blijkt <strong>van</strong> belang dat ouders met met het kind bespreken wat het doet enmeemaakt op Internet. Hiermee tonen ouders betrokkenheid en bovendien verlaagt het dekans op negatieve ervaringen (Duimel & De Haan, 2007).
- Page 1: TIENERSEKSVORMEN VAN INSTRUMENTELES
- Page 5 and 6: SAMENVATTINGBegin 2007 werd door de
- Page 7 and 8: Vanuit de literatuur worden dergeli
- Page 9: Allereerst is, zoals eerder gezegd,
- Page 12 and 13: have (negative) experiences with In
- Page 14 and 15: 5) Which role do television, the In
- Page 17: VOORWOORDIn 2005 en 2006 klonken er
- Page 21 and 22: 11. INLEIDING1.1 Achtergrond en aan
- Page 23 and 24: 3onderzocht wat er bekend is over d
- Page 25 and 26: 52. LITERATUURSTUDIEIn dit hoofdstu
- Page 27 and 28: 7van de jongens (72%) en meisjes (8
- Page 29 and 30: 9en het is al helemaal niet bekend
- Page 31: 11nog verder te gaan op seksueel ge
- Page 35 and 36: 153. MENINGEN VAN VELDEXPERTSIn de
- Page 37 and 38: 17De experts vinden het moeilijk te
- Page 39: invloed van media op seksueel gedra
- Page 42 and 43: 22verschillen van de totale groep (
- Page 44 and 45: 24Goedkeuren van seks zonder gevoel
- Page 46 and 47: 26Met de aard van de relatie met de
- Page 48 and 49: 28samen met informatief mediagebrui
- Page 50 and 51: 30zijn, vaker seks in ruil voor gel
- Page 52 and 53: 32contacten in het vervolg te weige
- Page 54 and 55: 34versnipperd en in sommige gemeent
- Page 57 and 58: 37BIJLAGE 1. SAMENVATTINGEN VAN PUB
- Page 59 and 60: 39eetproblemen bij meisjes drie jaa
- Page 61 and 62: 41effecten te rapporteren. Hoe veel
- Page 63 and 64: 43Vraagstelling(en)Wat zijn de kara
- Page 65 and 66: 45ResultatenVoorstellingen van seks
- Page 67 and 68: 47Hoe gaan jongens tijdens het expe
- Page 69 and 70: 49−−−−−−Het doorbreken
- Page 71 and 72: 51−−−−−−−−Hulpverle
- Page 73 and 74: 53Vraagstelling(en)Is de perceptie
- Page 75 and 76: 55van seksuele gedachten door TV-pr
- Page 77 and 78: 57Methode van dataverzameling en ve
- Page 79 and 80: 59DesignCross-sectioneel.Steekproef
- Page 81 and 82: 61LandNederland.Methode van dataver
- Page 83 and 84:
63Kwaliteit en relevantie− Brede
- Page 85 and 86:
65Er worden gevonden: positieve cor
- Page 87 and 88:
67Kwaliteit en relevantie− Geen g
- Page 89 and 90:
69Kwaliteit en relevantie− Er kan
- Page 91 and 92:
71van hem. De Marokkaanse jongens z
- Page 93 and 94:
73Kwaliteit en relevantie− Waarsc
- Page 95 and 96:
75eerdere ervaring met casual sex v
- Page 97 and 98:
77(Willingness en Expectation). Bij
- Page 99 and 100:
79Vraagstelling(en)Niet geformuleer
- Page 101 and 102:
81degenen met hookup(s) zonder gesl
- Page 103 and 104:
83Svedin, C. G., & Priebe, G. (2007
- Page 105 and 106:
85Vraagstelling(en)Wat zijn de risi
- Page 107 and 108:
87LandNederland.Methode van dataver
- Page 109 and 110:
89Ward, L. M. , Hansbrough, E., & W
- Page 111:
91−−−Bij 90 andere respondent
- Page 115 and 116:
95LITERATUURAmerican Psychological
- Page 117:
Nikken, P. (2002). Seks in de media