Tienerseks; vormen van instrumentele seks onder tieners - WODC

Tienerseks; vormen van instrumentele seks onder tieners - WODC Tienerseks; vormen van instrumentele seks onder tieners - WODC

12.07.2015 Views

8Amsterdam, 2006). In Amerika lijkt deelname aan seksfeesten in elk geval minder vaak voorte komen dan de media ons soms doen geloven. Eind jaren ’90 maakte Amerika zich zorgenom de zogenaamde ‘oral sex party’s’ waar jongeren massaal aan zouden deelnemen. In 2003vertelde onderzoekster Burford in een uitzending van Oprah Winfrey dat deelname aandergelijke feesten ‘redelijk veel voorkomt’. Ze baseerde deze uitspraak op interviews met 50meisjes, waarbij onduidelijk was of deze meisjes zelf aan dergelijke feesten haddendeelgenomen of dat ze hier iets over hadden gehoord (Young, 2006). Op basis van eenrepresentatieve steekproef Amerikaanse jongeren van 13 tot 16 jaar leek het allemaal welmee te vallen: minder dan een half procent van deze jongeren zegt wel eens naar eendergelijk feest te zijn geweest en binnen de groep die überhaupt ervaring had met orale sekswas dit 4% (Princeton Survey Research Associates International, 2005).2.3 Beleving van instrumentele seksEr is vanuit de literatuur bijzonder weinig bekend over de beleving van instrumentele vormenvan seks. De meeste jongeren lijken nog steeds wel een voorkeur te hebben voor seks binnende context van een intieme relatie. Zo zegt ongeveer viervijfde van de Nederlandse seksueelervaren jongeren dat ze dicht bij elkaar zijn, verliefdheid, romantiek en knuffelen leuk vindenaan seks (hoewel een ongeveer even grote groep (ook) lichamelijke opwinding belangrijkvindt). Voor jongeren die nog geen ervaring hebben met geslachtsgemeenschap, is een veelgenoemde reden hiervoor dat ze eerst verliefd willen zijn of verkering willen hebben (DeGraaf et al., 2005). Dit beantwoordt echter nog niet de vraag of seksuele ervaringen buiten decontext van een vaste relatie niet soms, of voor bepaalde groepen, ook leuk kunnen zijn.Vooralsnog kunnen we hier geen antwoord op geven.Wat we wel weten, is dat bijvoorbeeld orale seks, het ontvangen van geld of een anderebeloning voor seks, of het blijven aandringen om seks te krijgen, niet door alle jongeren even‘zwaar’ wordt opgevat. Zo vindt bijna een kwart van een representatieve groep Amerikaanse13- tot 16-jarigen dat orale seks geen seks is. In deze studie zegt 47% van de jongens en 38%van de meisjes ook dat orale seks minder een ‘big deal’ is dan geslachtsgemeenschap(Princeton Survey Research Associates International, 2005). In het onderzoek onder tieners inAmsterdam Zuidoost blijken vooral de jongere tieners seks voor een beloning oftegenprestatie niet te benoemen als ‘prostitutie’ (GGD Amsterdam, 2006). Ook in een Zuid-Afrikaanse studie gaven jongeren aan dat het geven van cadeaus een ‘normaal’ onderdeel isvan seksuele relaties en dat dergelijke cadeaus vaak expliciet worden geselecteerd engeaccepteerd in het kader van seksueel contact (Kaufman & Stavrou, 2004).Waar voor jongeren de grens ligt tussen vrijwillige en onvrijwillige contacten is nietduidelijk. In een kwalitatieve studie onder jongens leek de grens voor ‘seksueel geweld’ vrijhoog te liggen. De meeste van deze jongens waren van mening dat aandringen om seks tekrijgen mag, zolang een meisje maar niet kwaad wordt of gaat tegenstribbelen of schreeuwen.Als een jongen dan nog blijft aandringen, wordt dit eventueel benoemd als seksueel geweld(Van der Linden, 1993). Voor zichzelf vinden jongens het al helemaal moeilijk om aan tegeven waar hun grenzen liggen (Cremer, 1997). Dit zijn echter wel iets verouderde gegevens

9en het is al helemaal niet bekend waar voor meisjes heden ten dage grenzen liggen. Wat welduidelijk is, is dat veel meer meisjes zeggen wel eens tot seks gedwongen te zijn (18%), dandat jongens zeggen wel eens iemand gedwongen te hebben (4%) (De Graaf et al., 2005). Eenmogelijke verklaring hiervoor zou in de beleving van dwang kunnen zitten: mogelijk typerenmeisjes een ervaring eerder als gedwongen seks dan jongens. Andere verklaringen zijn hierechter ook mogelijk, bijvoorbeeld dat zelf dwingen minder gemakkelijk zal wordentoegegeven dan gedwongen zijn, dat deze meisjes door oudere mannen gedwongen zijn of dater enkele jongens zijn die meerdere meisjes hebben gedwongen (veelplegers).2.4 Verschuivingen in seksueel gedrag en belevingEr worden verschuivingen geconstateerd in de manier waarop er met seks in de media wordtomgegaan. Zo concludeert De Bruin (1999) op basis van een inhoudsanalyse van zesverschillende jongerenbladen dat de manier waarop seksualiteit in deze bladen wordtgeportretteerd in 1997 sterk verschilt van de manier waarop dit in 1987 gebeurde. In 1987werd het beeld van seksualiteit gekenmerkt door een romantische sfeer. In 1997 is de‘romantiek’ bijna geheel uit de bladen verdwenen en ligt de nadruk vooral op het beleven vanplezier aan seks. Daarnaast stonden in 1987 de liefdesgevoelens van meisjes centraal enwerden meisjes meestal passief voorgesteld. In 1997 is er in zowel jongens- als meidenbladenminder sprake van een seksestereotiepe rolverdeling. Meiden worden dan assertievervoorgesteld. Daarnaast ligt er in meidenbladen een sterke nadruk op het belang van een goeduiterlijk. Ook in andere media zijn seksueel getinte beelden en boodschappen volopaanwezig, bijvoorbeeld in muziekclips, muziekteksten, films, soaps en in de reclame (APA,2007). Op televisie wordt een toename in seksueel getinte beelden en programma’sgeconstateerd (Kunkel, Eyal, Finnerty, Biely, & Donnerstein, 2005). Daarnaast biedt dekomst van Internet en mobiele telefonie tal van nieuwe mogelijkheden op seksueel gebied. In2005 maken ongeveer vier van de vijf Nederlandse tieners dagelijks gebruik van Internetthuis, in 2001 was dit nog een minderheid. Slechts 5% maakt nooit gebruik van MSNmessenger(Duimel & De Haan, 2007)Dergelijke veranderingen in de beeldvorming in de media worden vaak in verband gebrachtmet verschuivingen in seksueel gedrag en seksualiteitsbeleving van jongeren. Toch zijn ermaar weinig studies die werkelijk verschuivingen aantonen en meestal zijn de geconstateerdeveranderingen klein. Vergeleken met 10 jaar geleden heeft nu een groter deel van deNederlandse schoolgaande jongeren ervaring met tongzoenen, geslachtsgemeenschap, oraleseks en anale seks. Anno 2005 heeft 30% van de schoolgaande jeugd ervaring metgeslachtsgemeenschap, in 1995 was dit nog 24%. Uitgesplitst naar leeftijdsgroepen blijken degrootste veranderingen zich voor te doen onder 15-, 16- en 17-jarigen: binnen deze groepenheeft nu duidelijk een groter deel ervaring met geslachtsgemeenschap dan 10 jaar geleden.Onder 13- en 14-jarigen vallen de verschuivingen erg mee. Binnen de totale groepschoolgaande jongeren werden ook veranderingen in seksuele attitudes geconstateerd. In1995 vond nog één op de zes jongeren het in orde als twee mensen die niet veel voor elkaarvoelen geslachtsgemeenschap hebben, in tien jaar tijd is deze groep gegroeid tot één op devier. Dit hoeft overigens niet te betekenen dat deze jongeren zélf seks zouden willen hebben

9en het is al helemaal niet bekend waar voor meisjes heden ten dage grenzen liggen. Wat welduidelijk is, is dat veel meer meisjes zeggen wel eens tot <strong>seks</strong> gedwongen te zijn (18%), dandat jongens zeggen wel eens iemand gedwongen te hebben (4%) (De Graaf et al., 2005). Eenmogelijke verklaring hiervoor zou in de beleving <strong>van</strong> dwang kunnen zitten: mogelijk typerenmeisjes een ervaring eerder als gedwongen <strong>seks</strong> dan jongens. Andere verklaringen zijn hierechter ook mogelijk, bijvoorbeeld dat zelf dwingen minder gemakkelijk zal wordentoegegeven dan gedwongen zijn, dat deze meisjes door oudere mannen gedwongen zijn of dater enkele jongens zijn die meerdere meisjes hebben gedwongen (veelplegers).2.4 Verschuivingen in <strong>seks</strong>ueel gedrag en belevingEr worden verschuivingen geconstateerd in de manier waarop er met <strong>seks</strong> in de media wordtomgegaan. Zo concludeert De Bruin (1999) op basis <strong>van</strong> een inhoudsanalyse <strong>van</strong> zesverschillende jongerenbladen dat de manier waarop <strong>seks</strong>ualiteit in deze bladen wordtgeportretteerd in 1997 sterk verschilt <strong>van</strong> de manier waarop dit in 1987 gebeurde. In 1987werd het beeld <strong>van</strong> <strong>seks</strong>ualiteit gekenmerkt door een romantische sfeer. In 1997 is de‘romantiek’ bijna geheel uit de bladen verdwenen en ligt de nadruk vooral op het beleven <strong>van</strong>plezier aan <strong>seks</strong>. Daarnaast stonden in 1987 de liefdesgevoelens <strong>van</strong> meisjes centraal enwerden meisjes meestal passief voorgesteld. In 1997 is er in zowel jongens- als meidenbladenminder sprake <strong>van</strong> een <strong>seks</strong>estereotiepe rolverdeling. Meiden worden dan assertievervoorgesteld. Daarnaast ligt er in meidenbladen een sterke nadruk op het belang <strong>van</strong> een goeduiterlijk. Ook in andere media zijn <strong>seks</strong>ueel getinte beelden en boodschappen volopaanwezig, bijvoorbeeld in muziekclips, muziekteksten, films, soaps en in de reclame (APA,2007). Op televisie wordt een toename in <strong>seks</strong>ueel getinte beelden en programma’sgeconstateerd (Kunkel, Eyal, Finnerty, Biely, & Donnerstein, 2005). Daarnaast biedt dekomst <strong>van</strong> Internet en mobiele telefonie tal <strong>van</strong> nieuwe mogelijkheden op <strong>seks</strong>ueel gebied. In2005 maken ongeveer vier <strong>van</strong> de vijf Nederlandse <strong>tieners</strong> dagelijks gebruik <strong>van</strong> Internetthuis, in 2001 was dit nog een minderheid. Slechts 5% maakt nooit gebruik <strong>van</strong> MSNmessenger(Duimel & De Haan, 2007)Dergelijke veranderingen in de beeldvorming in de media worden vaak in verband gebrachtmet verschuivingen in <strong>seks</strong>ueel gedrag en <strong>seks</strong>ualiteitsbeleving <strong>van</strong> jongeren. Toch zijn ermaar weinig studies die werkelijk verschuivingen aantonen en meestal zijn de geconstateerdeveranderingen klein. Vergeleken met 10 jaar geleden heeft nu een groter deel <strong>van</strong> deNederlandse schoolgaande jongeren ervaring met tongzoenen, geslachtsgemeenschap, orale<strong>seks</strong> en anale <strong>seks</strong>. Anno 2005 heeft 30% <strong>van</strong> de schoolgaande jeugd ervaring metgeslachtsgemeenschap, in 1995 was dit nog 24%. Uitgesplitst naar leeftijdsgroepen blijken degrootste veranderingen zich voor te doen <strong>onder</strong> 15-, 16- en 17-jarigen: binnen deze groepenheeft nu duidelijk een groter deel ervaring met geslachtsgemeenschap dan 10 jaar geleden.Onder 13- en 14-jarigen vallen de verschuivingen erg mee. Binnen de totale groepschoolgaande jongeren werden ook veranderingen in <strong>seks</strong>uele attitudes geconstateerd. In1995 vond nog één op de zes jongeren het in orde als twee mensen die niet veel voor elkaarvoelen geslachtsgemeenschap hebben, in tien jaar tijd is deze groep gegroeid tot één op devier. Dit hoeft overigens niet te betekenen dat deze jongeren zélf <strong>seks</strong> zouden willen hebben

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!