Febr. nr 79 - Oud Bennekom

DEKOSTERSTEEN

BOERDERIJ'DE HARN' TE BENNEKOMDe bouwgeschiedenis van een'stenen kamer boerderij'Inleiding en definitieBoerderijen met een zogeheten stenen kamer zijn ur Nederland zeldzaam.In een publicatieuit 1982 worden er door Alders 37 al of niet meer bestaande exemplaren genoemd, maardaar is De Ham te Bennekom niet bry'. Tijdens de restauratie van een paar jaar geledenwerden bouwhistorische waamemingen gedaan door de Stichtrng Historisch BoerdenlOnderzoek te Amhemr.Alders geeft - enigszins wij weergegeven- de volgende definitie van een stenen kamerboerderrj:Een driebeukíge, niet in steen gebouwdeboerderij die vooraan opzij een stenenuitbouw heeft, zodat een L-vormige plattegrondontstaat. Deze uiíbouw - de stenenkomer - steekt een eindje in de boerderijen bestaat uit een vaak overweffieen half ín de grond stekende onderverdíeping,een dus boven het maaiveld gelegenkamer, die verwarmd kon wordenen een zolder. De stenen kamer heeft eenzadeldak met harde dekking (bijvoorbeelddakpannen) tussen twee topgevels.De buitenste Íopgevel bezít oltíjd eenschoorsteen en soms een trapgevel, Denok van de stenen kamer steeh meestaluit boven díe van het eigenlijke boerderijgedeelte.De boerderij heeft van oorsprongeen zachte dekkíng (bijvoorbeeldriet) en wanden van hout of vlechrwerk.De boerderij heeft een verwarmdewoonkamer díe tegen de stenen kameraan ligt.Geografisch gezien komen boerderryenmet stenen kamers vooral ilr het westen enhet midden van het land voor. De Hamligt aan de uiterste oostgrens van hetverspreidrngsgebied.De functie van de stenen kamerHet bouwen ur steen levert een veilige envooral brandwerende ruimte op, maardaarnaast zullen ook overwegrngen vanprestige bij deze, relatief dure bouwwryzeeen rol hebben gespeeld. De tamelijk dunnemuren sluiten een verdedrgbare functieuit.Br1 een aantal stenen kamers in het westenveronderstelt men een gebruik door deambachtsheer, die vaak in de stad woondee;.r dre rn de stenen kamer zljn pied-à-terren zijn ambachtsheerlijkheid had en vandaaruit zrln heerlijke rechten uitoefende.Of een dergehlke functie ook voor DeHam gegolden heeft, is niet duidelgk. Inieder geval ligt deze boerderij niet drchtbij een stad, maar

ïÈ:!vèo*RtsGN\RaA:sÈ\ :^so0*sÈ vt è0:\sF$IEÈÊRdÈ È\s:a",Èà,À e_+0,-r-o(5;;:;zxxZslgszoz.LUz(9L!c)ts'

AÍb. 2,Doorsnede overde stenen kamer vanboerderíj De Harn, Tek.A. Yiersen. PeriodeindelingL.H. Boot.De twee gewelven op des le chts weini g verdi ep tekelder zijn goed zichtbaar,/,//tDOORSNEDE A-BHam was wel een leengoed3. Nader onderzoekzov duideh.lk kunnen maken of er vanenig verband sprake is. Dat De Ham z.omaareen wat deftig uitgevallen boerderij zou zljn,hj kt erg onwaarschijnhjk.Bouwgeschiedenis van De HarnBeschrijving van de stenen knmerDe stenen kamer voÍïnt de oudste kem vande boerdenj. Het is een rechthoekrg gebouwvan 6 x 4,5 meter, dat uit wij grote bakstenen(26/27 x 13 x 6 cm) is opgetrokken endat een kelder, een kamer en een kapverdiepingbevat. De kap heeft maar éen spant vaneikenhout, dre door hA ontbreken van telmerkenoniet zomaar te dateren is. Hetspant rust op de enige moerbalk rn de zolderrngvan de kamer, die verder uit kinderbintjes(dunne balken) tussen de moerbalken de mure,n bestaat. ln deze zolderingzitten twee ravélingens die resp. deplaats van de haard in de korte gevel aande boerderijkant en dre van een trap in dehoek rechtsachter aangeven. Van de haardis verder niets bewaard gebleven, de trapwas verïnoedehjk een spihrap. De kelder,dre grotendeels boven het maaiveld uitsteeh,is gedekt met twee stenen gewelvenmet in het midden een stenen zuil (afb. 2).De toegang tot de stenen kamer lag eerstin de zuidelijke gevel, maar later is hr1naar de lange binnengevel verplaatst.

DOORSNEDE E-FAJb. 3. Doorsnede over de breedte van het bedrijfsgedeelte van boerderij De Harn. Tek. A.Viersen. Het ankerbalkgebint bestaal uit twee verticale staanders, waordoorheen eenankerbalk steekt. Ter versteviging zijn twee schuine 'korbelen' aangebracht.Ondanks het feit dat de grote bakstenenwaaruit de muren opgetrokken zgn vansloo'p elders afkomstig hlken te zijn, iser toch van een regelmatig metselverbandsprake. In de noordelSke, zuidelijkeen westehjke gevel zijn de dichtgemetselderestanten van kloosterkozijnen6herkenbaar aan hun smalle boogjes(afb. 4) en rommelig dtchtgezetteope,mngen, De onderste helft van eenkloostervenster is bewaard gebleven inde top van de noordelijke gevel: de stijlenvan het kozijn zryn duidehlk afgez-aagden het bovenste stuk is vervolgens rommeligdichtgemetseld. Ter plaatse van hetschuifraamvenster in de westelijke gevelhebben waarschijnlijk twee kloostervenstersgezeten. De bdekenis van de overigeverstoringen in het metselwerk en vanverticale naden in het metselwerk is nietmeer te achterhalen.De stene,n kamer heeft niet alleen gestaan.Het metselwerk van de noordelijke muur

van de boerderij loopt rn één werk doormet dat van de noordmuur van de stenenkamer en ook het metselverband ishetzelfde (afb. 5). Hoe die aanbouweruit gezien heeft, kan alleen maar dooreen opgraving van de mogehjk nog urde grond zittende fundamenten vastgesteldworden.Dalering van de stenen kamerHet bepalen van de ouderdom van desteÍren kamer van De Ham aan de handvan de baksteenformaten is een hachehlkezaak, temeer omdat, zoals gezegd,hij zeer waarschijnhjk urt hergebruiktmateriaal is opgetrokken. Een dateringop grond van steenformaat zou dus teoud urtkomen. Een nog niet voor DeHarn toepaste methode, namelijk drevan het tellen en meten van de jaanrngenvan het eikenhout van de kapspant,zou uitkomst kunnen bieden. Vergelijkingmet stenen kamers elders in hetland is nskant, omdat De Ham aan deuiterste oostgrens van het verspreidingsgebiedligt en dus gemakkelijk a-typischkan zijn. Een vage aanwijzinggeeft wellicht de geringe drkte van demuren - slechts één steens - die eerdereen datering in de tweede helft van dezestiende eeuw doen vermoeden dan lrde periode daarvóór.AÍb. 4. Boerderij De Harn gezien vanuíÍ het zuidwesten voor de verbouwing uit 1955.Foto Nederlands Openluchtmuseum, Arnhem. Duidelijk ís te zien hoe hoog de kelderboven het maaiveld uitsteekt. Hier en daar zijn de boogjes van de kloostervensters tezien.

AÍb. 5. Boerderij De Harn vanuit het noordwesten voor de verbouwing van 1955. I'.otoNed,:rlonds Openluchtmuseum, Arnhem. Hier is goed te zíen dat een deel van heÍmetselwerk van de stenen kamer en dat von de grote aanbouw hetzelfde is en dat zij dusbeitie Íot dezelJde vroege periode behoren. Het feit doí het dak zo laag tussen de topgevelsligt. zou op het vroeger oonwezig ziin van een strodak kunnen wiizen.De lrouw van het stenen woongedeelte envan het houten bedrijfsdeelIn het derde kwart van de zeventiendeeeuw vond een grote uitbreiding van DeHam plaats. Een langgerelt stenenwoongedeelte werd aan de zuid- en deoostzr;de van de stenen kamer gebouwd,waarbij gebruik gemaakt werd van eendeel van de oude bijgebouwen. Het nieuwedeel was in tweeën gedeeld door eenbrnnenmuur in het verlengde van de zuidehjke muur van de stenen kamer. Hetnoordelijke stuk was de woonkeuken, vanwaaruit men een irgang naar de stenenkamer maakte. Het grote, zuidelijke deelvormde 'de heerd', de verwarmde woonkamer,waarvan de plaats van de haardnog rr de ravéling van de balklaag aan deoostehlke muur te bepalen is.Ten oosten van dit woongedeehe kwameen houten bedrryfsgedeelte, waarvan deankerbalkgebrnten (afb. 3) nog bestaan.Dat het woongedeelte en het bednjfsgedeehein éár keer gebouwd zijn, blijktonder andere uit het feit dat de zes anker-6

gebuten in beide gedeelten voorkomen.Het eerste gebint was opgenomen lr dehouten achtergevel, het vijfcte staat tegende stenen oostmuur van het woongedeeheen de zesde ongeveer midden in de heerd.De vloer van de heerd was oorspronkelijkmet plavuizen belegd, zoals trjdens derestauratie bleek. Later is er een plankenvloer aangebracht.In de ramen van het woongedeelte warenkruisvenstersT aangebracht, zoals uitbouwsporen af te leiden is. In de achttiendeeeuw zryn er schuifuensters gekomenmet (nog steeds) witgeschilderde roedenen oker-kleurige kozijnor. De oker-kleuris bij het bouwhistorisch onderzoek ookals onderste verflaag teruggevonden. Zelfsop de zwart-wit foto's uit de tijd vóór1955 is dre kleurstellurg herkenbaar.zuidelijke gevel van het woongedeelte. Deslaapkamertjes kregen toen ieder een halÊrond stalraampje ur het westelijke kamertjeeen schuifuenstertje. Boven rn de kapwerd ter verstevigrng per geburt een haanhoutaangebracht en op de ankerbalkentwee schuin oplopende schoren (afu 3).Het zuideluke deel van het woonhuis werdin 1955 nog een keer grondig verbouwd.ln de geheel opnieuw opgetrokken gevelwerden een deur en twee ramen in historiserendestrjl aangebracht.NotenI Alders 19822Zweers,1997L.H. Boot3Edelman-Vlam & Edelman 2.j.,154-155Latere verbouwingenOmstreeks 1840 werd vooral het woongedeeltevan De Ham opnieuw verbouwd.De heerd werd rn tweeën gedeeld door eenmuur die buitendeur en de deur naar dedeel buiten de heerd bracht. Zo kon metniet meer 'met de deur in huis vallen' enhield men kou en toctrt buiten. Aan dezuidkant komen twee kleine slaapkamertjes,zodat tussen beide deuren een gangoverblijft, De schouw werd verklelrd enopnieuw betegeld, Van deze betegelingzrjn resten teruggevonden.De 'verstening' van het houten bednlfsgedeeltevond vermoedelijk in 1870 plaats.Niet alleen werden de houten gevels daarvanrn baksteen opgetrokken, maar ook deaTelmerk: ingesneden of ingestoken merkin hout dat een getal aangeeft. De opeenvolgingvan de getallen geeft de juistevolgorde van de bouw van bijvoorbeeldeen kap aan. De losse onderdelen van eenspantconstructie hebben allen hetzelfdegetal aan éw zljde, zodat z.e op de juistemanier in elkaar gezet konden worden. lnde loop van de tijd veranderde het uiterlijkvan de telmerken, waardoor ze als middeltot datering gebruikt kunnen worden.5Ravéling: samenstel van balken rond eengat ur een balklaag waar doorheen eentrap of een schoorsteenkanaal gaat.6 Kloosterkozijn: kozijn met één openingafgesloten door een luik en daar boveneén opening met glas.

7Kruiskozijn: kozijn met een middenstijlen een horizontale dorpel ur vreren gedeeldwordt. Ook hier waren er onder luikenen boven glas.LiteratuurAlders 1982G. Alders, 'De Waelneshoeve te HendnkIdo Ambacht en andere middeleeuwsestenen kamers rn Nederland.ln HollandseStudiën 12, Dordrecht 1982, 1-35Edelman-Mam & Edelmm z.i.A.W. Edelrnan-Vlam & C.H. Edelman,' Over belangrijk grondb ezit te Bennekomin het verleden'.ln. Een veluws dorp. Eenherinneringswerk voor Ir. M.M. van Hof-Bennekom 2.j., 136-1 62.fen,Zweersl99lD.K.J. Zweers, Rapport bouwhistorischewaarnemingen Stichting HistoríschBoerderij-onderzoek, Amhem maart1997 (met opmeturgstekening van A.Vierssen).RECTIFICATIESIn het artikel 'Eerste Lustrum Oud-Bennekom' in de Kostersteen 78 staat een aantalstore,nde fouten, waarop de heer H, Gr3sbertsen de redactie opmerkzaam maakte.AÍbeelding 3 op p. '1 staat spiegelbeeldig.Bovendren is de afgebeelde trein geengoederentretn, maar een werktrein diebezig is de rails en bielzen van de spoorh1nnaar Ede te vervoeren. De foto is doorde heer Arend Bosman gemaakt tijdenshet verwijderen van de spoorbaan ur najaarvan 1969 en het voorjaar van 1970.De dra uit de collectie van Oud-Bennekomis met vnendelijke toestemming van deheer Bosman gemaakt.De beide afbeeldingen 4 op p. 8 zijn eveneensgespiegeld afgedrukt.Ten onrechte is noot 40 op p. 16 vermelddat de heer Gijsbertsen namens de FhstorischeVereniging Oud-Bennekom ur destraatraamgevmgscommissie zittrrg heeft .Hij neemt daar zijn plaats in op persoonlijketitel, omdat het gemeentebestuur erdestrlds geen vertegenwoordigende ledenin wilde hebben.De ur noot 43 op p 16 vermelde wiendelijkemededeling over de vondst van deklok op een schuit in Tiel is niet van deheer G4sbertsen afkomstig. Hrl meldt datde klok is verscheept vanuit Harderwijken dat de schuit op een hem onbekendeplaats gezonken is. De klok is waarschijnhJkvla de gemeente Lienden terug ontvangenT.J. Hoeksíraeindredacteur8

BEN LUESTNK (1926 - 2001)In de vroege ochtend van Eerste Kerstdag is plotseling overleden Ben LuesinÉ. Hij wasjarenlang lid van de Histonsche Verenigrrrg Oud Bennekom, betrokken bij de werkgroep'Bennekomse geschiedenis', beheerder van het archief van de Hervormde gemeente enbovenal een bijzonder behulpzaam en wiendehlk mens.Velen maakten op Oudejaarsdag de gangnaar de Oude Kerk om de gedachtenisdrensten aansluitend de begrafenis bij tewonen. Ontroerend was het moment vanuitdragen, uit ha kerkgebouw dat Ben zodoor en door kende.Ben Luesurk is in de Achterhoek, lnHengelo (Gelderland) geboren. In 1953kwam hrj naar Bennekom om te gaan werkenaan íen van de Wageningse instituten.In zijn wr3e trld ontwikkelde hr1 zijn mteressein de geschiedenis van zijn geboortestreek,met name het Achterhoeks dralect.Daamaast werd hij meer en meer geboeiddoor het verleden van zun nieuwe woonplaatsen raakte zo als vanzelf betrokkenbU het'oude'Bennekom. Toen hij tn 1988met de vut ging werd Ben Luesink gewaagdom kerkarchivaris F.W.Staal op tevolgen, een klus waarvoor hU bU urtstekgeschikt bleek. Honderden uren besteeddehij aan de inventarisatie van het dlaconiearchief.Daarbrj kon hrj het niet nalatenverschillende oude stukken te transcriberen.In l99l had Ben de eerste beschrijvingvan het archief klaar. ln samenwerkingmet de Verenigrng Veluwse Geslachtenverschenen in 1998 de Diaconieboekenover de periode 1656-1837 rn boekvormen op cd-rom. Aan dit project leverde BenLuesink een belangrijke bijdrage. In hetkerkblad verschenen onder de titel 'Uit deoude doos' een twintigtal bijdragen vanzrln hand waaruit eens te meer duidelijkwerd welk een prachtig materiaal hij doorde ontsluitng van het diaconiearchief hadblootgelegd.Naast het archief verdiepte Ben zich ookrn de geschiedenis van het kerkgebouwzelf. In die hoedanigheid hield ht1 velespreekbeurten en verzorgde, ieder jaarweer, op Open Monumentendag rondleidlrgendoor het gebouw. Samen lieten wijde laatste zeven jaren de brugklassers vanVossenvelde, tegenwoordig zoh honderdvijftigin getal en verdeeld over twaalfgroepen, de kerk zien; hij beneden en ik inde toren.Uniek was zrjn ontdekkmg, begin 1999,van een tot dan toe nog onbekende kraagsteenmet het jaartal '1542' verborgenachter een houten schot op de rommelzolderrn de linker zrjbeuk van de kerk. Hetbewrjs dat de uitbreidurg van de zijbeukenen de omsluiting van de toren rnderdaadrond dat jaar moet hebben plaatsgevonden.Als lid van de restauratiecommissievan de Hervormde gemeente (stnds 1997)praatte Ben mee over de restauratieplannenen de herinrichting van het interieurvan de kerk. Hij was nauw betrokken bijhet bouwhistonsch onderzoek dat in 1999rn opdracht van de kerkvoogdij en de gemeenteEde door deskundigen van hetGelders Genootschap is urtgevoerd.

Nog in 2001 spitte hij het archief van dekerk door om de betekenis van de familiesVan Balveren en Van Wassenaer voor dekerk van Bennekom helder te krr.lgen. Ikontving van hem dichtbeschreven velletjesvol met notities. In het rn september 2001verschenen boek'Hoekelum, een veelzrydrgegeschiedenis' is zrjn naam vermeld.Ben Luesink was een trouw bezoeker vande bgeenkomsten ran de HVOB-werkgroep'Bennekomse geschiedenis' die urha jaar 2000 gestart is. Daar vertelde hijenthousiast over de plannen om het oudarchiefvande kerk na de restauratie overte brengen naar het Edese gemeentearchief.Deze definitieve veiligstelhng vanhet archief heeft Ben echter niet meer mogenbeleven, net als de restauratie van dekerk zelf.Met het overlijden van Ben Luesink verliestBennekom een belangrijk en ook zeerhulpvaardrg amateur-historicus die veelkennis n zich ver zameld had. Oud-Bennekomverliest in hem etrt z@Í betrokken entrouw lid. God sterke zrln wouw, kinderenen kleinkinderen.Kees HeitínkrN MEMORTAM J.J.G. BOOT (1902-2002), ERELTD OUD-BENNEKOMOud-Bennekom was nog maar net acht maanden oud toen J.J.G, Boot op 9 november 1946ajn burgemeesterspost in Wisch (Gld.) voor dre van Ede vemrilde. Op I oktober 1951vertrok hr.; naar Hilversum om daar zeer succesvol de gemeente te gaan leiden. Ondankszljn krap vijf-jarige amb'tstermrjn heeft hU bU Oud-Bennekom zeer goede herinnerurgenachter gelaten. Op l8 januan jl. overleed dit markante erelid van onze VerenigingTekenend voor z4n optreden was zrjn 'urtocht'rn Bennekom rn 1949 ter gelegenheidvan de openng van de tentoonstelltng'Oud-Bennekom', zoals verwoord ur delustrumtoespraak van Max van Hoffen(Kostersteen 78, 4\:Onvergetelijk was de intocht op een boerenwagenvanden heer en mevrouw Bootop de j\ste Julí in Bennekom, voorofgegaandoor het geheel Bennekom zoodierbqre O.B.K.Dat ook daama de verhouding uitstekendbleef, blUkt uit het feit dat Boot in januari1951 td erelid van Oud-Bennekom benoemdwerd, een tot op heden zelden verleendprivilege.Zijn belangstelhng voor Bennekom waskennelijk blijvend, want na ztjn pensione-ring heeft hij nog jaren lang op Panoramaweg4 gewoond.Toen Oud-Bennekom in 1998 besloot eenpenning te laten slaan om een 'tastbaarbewijs' voor het erelidmaatschap te hebben,werd dre niet alleen aan de net benoemden- de heren H. Grjsbertsen en A.van Steenbergen - urtgereikt, maar ookaan de dne nog levenden, mewouw A.W.Edelman - Vlam en de heren M.A. de Vosen J.J.G. Boot. De manier waarop Bootter vergaderurg verscheen, was buitengewoonkarakteristiek: de deur van FerrandMoltzerzaal gng open e,n daar tradde 95-jarige als een sportheld btnnen, metopgeheven arïnen ter begroeting van deverzamelde menigte. Een warm applauswas zrjn deelHet Bestuur10

Agenda voor de Algemene Ledenvergadering op 11 maart 2AA2 inZalencentrum De Brink, Brinkstraat 39, om 19.30 uur.1. Opening2. Mededelingen3. Verslag van de ledurvergadering van 27 februari 2001 ( ziep.12 in deze Kostersteen)4. Verslag van de secretaris over het jaar 2001 (zie p. 15 ur deze Kostersteen)5. Financieel overzicht over 2001 (zie p. 19 van deze Kostersteen)6. Begroting2002 (zie p. 20 n deze Kostersteen)7. Verslag van de kascontrolecommissie8. Benoemrng van de kascontrolecommissie9. Benoemrng bestuursleden.Statutair aftredend zrjn de dames G.M. Hoogkamer-We5man en E. Mantel-vanStaaveren en de heer T.J. Hoekstra. Mewouw Hoogkamer en de heer Hoekstrastellen zich herkiesbaar. Mewouw Mantel heeft te kennen gegeven dat zij haarplaats in het bestuur beschikbaar stelt. Het bestuur stelt voor in haar plaats tebenoemen de heer A.T.J. NooUTegenkandidaten kunnen schriftelijk tot uiterlijk op de vergadenng gesteld worden,mits deze kandidaatstelling door tenmlrste tien leden is ondertekend.10. Rondwaag12. SluitingPauze met koffie en theeNa afloop van de Algemene Ledenvergaderng z.al de heer A,C. van Grootheest een lezrngverzorgen g*iteld: Geschiedenis van Kraats en Binnenveld. Zre voor verdere informatieover deze lezing p 20 van deze Kostersteen.

VERSLAG VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERINGVAN DE HISTORISCHE VERENIGING OUD.BENI\EKOMGEHOUDBN OP DINSDAG 27 FEBRUARI 2OO1De Algemene L,edenvergadermg van de Historische Vereniging Oud-Bennekom wordtgehouden rn de Ferrand Moltzerzaal van het KUk- en Luistermuseum en begint om 19.30.Volgens de presentielijst zrin er 88 leden aanwezig.l. De voorzitter opent de vergaderrng en 3. Het verslag van Algemene L,edenvergaheetde aanwezigen van harte welkom, rnhet brjzonder de ereleden de heren H.Grjsbertsen, A, van Steenbergen en M.A.de Vos.2. De voorzitter deelt het volgurde mee:Bericht van verhrndering is ontvangen vande heer N. de Gouw.De heren J. Beekhuizen en J.J.G. Bootzijn drt jaar 50 jaar lid van Oud-Bennekom.Bij beiden zal een bos bloemen wordenbezorgd.Zoals vermeld in Kostersteen 75 heeftOud-Berurekom een verzoek ingediend bijhet College van Burgemeester en Wethoudersvan de gemeente Ede, de villa t Endtgelegen aan de Edeseweg 77 te plaatsenop de gemeenteldke monumentenlijst. Degemeente Ede heeft laten weten de aanwaagrr behandeling te nemen.De voorjaarslezurg zal worden gehoudenop woensdag 18 april door ons lid Dr.A.P. den Hartog. De lezrng heeft als titel:'Hondervrjftig jaar eten en dnnken; tekorten,overvloed en onbehagen'. Hierbij komenook eetgewoonten, reclame, en distributiesystemenaan de orde.De voorjaarsexcursie gaat op 9 mei a.s.naar Dalen en Havelte rn Drenthe.De agendapunten 8 en 9 zullen wordenbehandeld na agendapunt 5.dering van 29 februari 2000 wordt onderdankzeggrng aan de secretaris, ongewJzigdgoedgekeurd.4. Het Jaarverslag 2000 wor& eveneensonder dankzeggurg aan de secretaris, ongewijzigdgoedgekeurd. De voorzrttermerkt op dat er in het verslagjaar veel isgebeurd. De Werkgroepen Behoud OudsteGedeelte Begraaftlaats, Geschiedenis,Foto's/afbeeldurgen van Bennekom enVoorouderonderzoek draaien op volletoeren. Het is prettig te ervaren dat veelleden van Oud-Bennekom lid zryn van dewerkgroepen.De heer A. van Hattem mist een verslagover de bibliotheekcollectie en zou graagzien dat de collectie rn het volgende jaarverslagwordt vermeld. De voorzitter zegttoe dat deze omissie zal worden goedgemaakt.5. De pennrngmeester legt rekening enverantwoording af over het boekjaar2000. Het jaaroverzicht 2000 sluit meteen telling van f 33.216,99 en een saldogeldmiddelen per 3l december 2000 vaní19.094,19. Het eigen veÍïnogen lrykt ditjaar met rutm ,f 5.000,- te zijn toegenomen.Drt bedrag is vrijgekomen bij deopheffing van de Stichting Natuurschoonl2

Bennekom ert zal worden gereserveerdo.a. voor het uitgeven van publicaties.Doordat de druk- en verzendkosten vanDe Kostersteen brlna het gehele bedragaan brnnengekomen contributies bedraagtloopt het eigen vermogen van Oud-Bennekomterug. Dit is geen goede zaak. Deheer A. van Hattem vraagt of er al eensonderzocht is ofbezorgurg door de Stadspostgoedkoper is. Oud-Bennekom heeftdat nog niet gedaan Het hJkt goed diteens te onderzoeken. De heer G. Zijlstra,pennrngmeester van de Dorpsraad, merktop dat bezorging per Stadspost beduidendgoedkoper is. De Dorpsraad maalt ergebruik van. Het enige nadeel is dat bez.orgngalleen geschiedt in de regio, nietdaarbuiten.Na de toelichting door de pennlngÍne€steren de ontstane discussie, keurt de vergaderingde rekenurg en verantwoordurggoed. De voorzifier dankt de penningmeestervoor het door hem verrichte werk.6. Agendapunt 8: De kascontrolecommissiebestaat drt jaar uit de leden 'W.C.L.van Kalleveen en G. Klomp. De kascontrolecommrssieverklaart het financieeljaaroverzicht van de Historische VerenigingOud-Bennekom te hebben gecontroleerden in orde bevonden. Op grond hiervanstelt zlj de leden voor de pennlngmeesterdecharge te verlenen. De vergadennggaat bij acclamatie accoord.7. Agendapunt 9: De heer W.C.L. vanKalleveen treedt af als lid van de kascontrolecommtssie.ln zijn plaats wordt benoemdmewouw Th. Buitentruis. Als reservelidvaÍr de kascontrolecommrssiewordt de heer A Nooii benoemd. Het reservelidvolgt automatisch het m 2001aftredende lid op.8. Agendapunt 6: De voorzitter waagt deleden of er opmerkingen zijn t.a.v. de begrotingzoals afgedrukt in De Kostersteen75. Waarbij hg zelf als opmerkrng plaatstdat de posten Representatie Vm Reserverrngenalgemeen, die onder de kop Inkomstenstaan weeÍgegeven, uiteraard geplaatst moeten worden onder de kop Uitgaven.Mewouw E. van Dne waagt de pennlngmeesterof het bedÍag genoemd bry AdvertentiesU D\A,-) niet te hoog is. Het ontvangenbedrag aan adverties in het financieeloverzicht 2000 bedraagl slechts/100,- . De penningmeester antwoordt datde bedrijven br1 het opstellen van het financieeloverzicht nog niet betaald hadden.Dat is inmiddels wel gebeurd.De heer W.C.L. van Kalleveen merkt opdat de begroting niet uitkomt en dat ergegarandeerd een tekort zal optreden. Depennrngmeester anhiloordt dat hr1 zichdaarvan bewust is. Brl de behandeling vanhet volgende agendapunt zal hierop wordenurgegaan.9. Agendapunt 7: Voorzitter legt uit dathet vaststellen van de contributie voor hetjaar 2002 in eerste plaats op de agenda isgezet i.v.m. rnvoering van de EURO.Het bestuur stelt de vergadering voor decontributie vast te stellen op l1 euro. Ditis een klerne contnbutieverhoging. Deverhogrng is echter nodig: le. Omdat voorhet uitgeven van de Kostersteen, brjna degehele contributie nodig is. Het bestuurheeft ervoor gekozen de uitgave van deKostersteen te houden op 4x perjaar.l3

2e. H* de bedoeling is in de komendejaren ook de resultaten van de Werkgroepennaar buiten te brengen en ook dit denodrge (druk)kosten met zich mee zalbrengen.De heer A.F.H. Besemer merkt op datuitgaande van een inflatie van 5Yo het beteris ruim te begroten. Ht vtndt een contributievan 1l euro te krap. Ook de heerG. van den Bom vindt de begrotrng tevoorzichtig en stelt voor de contnbutie testellen op 12 euro. De heer W.C.L. vanKalleveen merkt op dat er drt jaar al eentekort van l0o/o is en pleit ook voor eenrumere begrotrng en een hogere contributle.De voorzitter stelt de vergadering voor decontributie voor 2002 vastte stellen op 12euro. De vergadering gaat hiermee accoord.10. Sratutair aftredend zrln de bestuursledenA.J. Lever en A. van de Weerdhof.Beiden stellen zich herkiesbaar. De vtcevoorzitter,T.J. Hoekstra, die drt agendapuntvoor zijn rekenurg neernt, stelt devergadering voor beide bestuursleden teherbenoemen. De vergadering gaat vanharte accoord met de herbenoemrngen.zeg!.. De heer K.B.A. Bodlaender merktop dat het huis 6jaar geleden ook is gelrventariseerdom te kiken of het monumentkon worden. Dat is toen niet gelukf.H5 is bhJ met de aanwaag door het bestuur,maar dÍingt er op aan de juiste kanalente gebruiken om druk ult te oefenen.De heer Bodlaender wa gl tevens aandachtvoor hst monument Huize Voordorp.De toestand van drt pand gaat achteruit.Hr1 waagt het bestuur bt1 de Monumentencommissiete tnformeren of hieriets aan te doen is. De heer Hoekstra antwoordtdat eigenaren van monumentennauwelijks te verplichten zrln hun huis teonderhouden. De monumentenwet geeftdre mogelijkheid niet.Mewouw A. Koster vindt het ledental vanOud-Bennekom bedroevend laag. En stehvoor dat ieder aanweziglid tenminste eennieuw lid aanbrengt om drt aantal op tekrikken.De heer A. van de Weerdhof, pennmgmeester,konrt terug op de contributie.Door omstandigheden is het niet gelukt deacceptgirokaart voor de contributie 2001in de Kostersteen in te sluiten. Deze zalbr1 de eerstvolgende Kostersteen wordengevoegd.De heer F.G. van Oort vindt de CelticFields aan de Panoramaweg slecht zichtbaarvoor het publiek. Om dit te verbeterenzouden er raatakkertjes rrgezaaidkunnen worden. Hrl steh voor dit door eenwerkgroepje te laten doen. Voorzittervmdt het een goed idee. De heer G. vanden Born merkt op dat er al een werkgroepis die onderhoud pleegt aan de CelticFields.Tenslotte vraagt de heer B. Zeegers of ervan de geluidsapparatuur een beter ge-ll. Rondwaag: Mewouw J. Zwartz heeftur de laatste Kostersteen gelezen dat hetbestuur het college van B & W van degemeente Ede verzocht heeft Villa t Endt,Edeseweg 77, op de gemeentelijke monumentenlijstte plaatsen. Zij waagl of hetbestuur de Dorpsraad om steun heeft gewaagdb{ het verzoek tot plaatsrng cp demonumentenlijst. De heer G. Zijlstra, pennurgmeestervan de Dorpsraad, antwoordtdat de Dorpsraad graag haar steun toet4

uik gemaakt kan worden. Dit wordttoegezegd.12. Met dank aan de aanwezigen voorhun bijdragen aan de beslurtvorming opdeze Algemene Ledenvergaderlng en metdank aan het KUk- en Luistermuseumvoor de geboden gastwijheid sluit devoorzitter de vergadering om 20.15 uur ennodigt de aanwezigen uit voor een kopjekoffie ur de koffiekamer en de hal van hetmuseum.G.M. Hoogkame r-Weij man.,secretartsVERSLAG VAN DE SECRETARIS OVER HET JAAR 2OO1BestuurHet bestuur kwam in het verslagaar vijf maal bijeen: op l0 januari, 4 april, 25 juni, 9augustus en 3 oktober.Leden van het bestuur vertegenwoordrgden Oud-Bennekom br.y vergaderingen van deDorpsraad, br1 de opening van Cultura en de uitreiking van de Cultuurprijs. Tijdens eenfeestelijke bijeenkomst in het koetshuis van kasteel Hoekelum op I september, overhandtgdede Stichting Vrienden van Hoekelum een van de eerste exemplaren van het boek 'Kasteel enlandgoed Hoekelum, een veelzijdige geschiedenis'. aan Ede en de Fltstorische VerenigngOud-Bemekom. Oud-Bennekom was hiervoor aangewezen 'vanwege hun inzet voor hetbehoud van historisch Bennekom en de documentatie daarvan'.Algemene LedenvergaderingDe Algemene Ledurvergadering werdgehoudur op dlrsdag 27 februari ur deFerrand Mohzerzaal van het Ktlk- enLuistermuseum. Statutair aftredend warende bestuursleden A.J. Lever (voorzitter)en A. van de Weerdhof (penningmeester).Beiden stelden zich herkresbaar en werdendoor de vergaderurg herkozen.LedenadministratieOp 3l december 2001 telde de HistorischeVereniging Oud- Bennekom 261 n-dividuele leden en 233leder' tn gezinsverband,Er werden drt jaar 54 nieuwe ledenwelkom geheten, terwrjl 30 leden doorbedanken of overhjdur afrrelen. Het totaalaantal leden kwam hierdoor op 721.I)e KostersteenIn het verslagaar verschenen 4 nuÍïrmers(75 tlm 78). Tevurs verscheen een registerop artikelen uit de Mededelingen Oud-Bennekom (1971-1982) en De Kostersteen(1982-2001). Het register werd aande leden toegestuurd. De heer W Angenentschreef een tnteressant arttkel overde bewomng van Bennekom in de llzertr1d.De serie van H. Gtjsbertsen, 'Destraat waarin wij wonen', werdaangevuld. Ook de serie van F.G. vanOort -In de kaart gekeken', werd voortge-A met nummer 16. In nummer 78 werdde toespraak van ir. M.M. van Hoffen tergelegenheid van het eerste lustrum vanOud-Berurekom in zrln geheel afgedrukt.Waar mogehjk werd deze van verklarendeaantekeningen voorzien. De redactiet5

van De Kostersteen bestaat uit de herenT.J. Hoekstra (eindredacteur), A. van denBent, C.A. Heitink, en H.J. van den Oever.LezingenNa afloop van de Algemene Ledenvergaderurggaven de leden mevrouw G.M.Hoogkamer-Weijman en de heer H' Gtlsbertsen,een terugblik op het Bennekomvan de jaren 1945-1955. Mewouw Hoogkamervertelde over de straat en omgevrngwaarrn zij opgroeide, terwijl de heer Grlsbertsenmet dia's liet zien hoe de genoemdegebouwen en plekjes in Bennekom ertoen uitzagen en nu uitzien.De voorjaarslezing werd gehouden op 18april ur zalencentrum De Brink. Dr. A'P.de Hartog hield een lezing over 'Hondervijftigjaar eten en drinken. tekorten, overvloeden onbehagen'. ln deze lezing werdende veranderurgen tn ons voedselpatroon,de eetcuhuur, reclame, verpakkrngen,technieken, transport en de vervanglngvan kleine wrnkels via winkelketens naarde uiteurdehlke supermarkten verrassendherkenbaar uitgelegd en vta dia's aangetoond.Op 13 november hield prof.drs. J.A.J.Vervloet een lezing over 'De bewoningsgeschiedenisvan Bennekom vanurt eengeografische invalshoek'. De ruimtehlkeopbouw van Bennekom werd historischontleed. Niet aleen ha dorp en de buurtschappenlcwamen daarbij aan de orde,maar ook alles wat daar tussen ligt: deakkers, de weilanden, de bossen en deheidevelden.'Alle lezingen werden zeer goed bezocht.ExcursiesDe voorjaarsexcursie glÍlg op 9 mei naarDalen en Havelte ur de provlncie Drente.In Dalen werd een bezoek gebracht aande glasblazerry 'De Drentse Glasblaozer'.Gedurende een uur gaf de glasblazer opzeer humoristische wijze tekst en uitlegover zr;n werk. 's Middags was er een ritdoor het prachtige Drentse landschap. Deexcursiecommissie vertelde trjdens de ritwetenswaardigheden en geschiedenis vanstreek, gebouwen en standbeelden. InHavelte werd een bezoek gebracht aanhet'Vlinderparadijs Papiliorama', een bescheidentropische tuin met exotischevllrders en kleurrr.lke bloemen en planten.De najaarsexcursie ging op 22 septembernaar het Nederlands Wrlnmuseum mAmhem. De firma Robberts en Van denHoogen begon rn 1842 grote wrjnkeldersaan te leggen aan de Velperweg. Na 140jaar voldeed een deel van de kelders nietmeer en werd rn een gedeelte daarvan hetmuseum ondergebracht. Leden van deexcursiecommissie zljn de dames H.Gijsbertsen-Vogel, M.S. de Vos en P.van Amerongen-Budding.VlegeldagOp woensdag 29 augustus gaf de FhstorischeVereniging Oud-Bennekom, evenalsvorige jaren samen mst het Kgk- en Luistermuseum,acte de présence tijdens deVlegeldag. Het K{k- en Luistermuseumtrok de kr.lkers met poppenhuize'n. Oud-Bennekom toonde weer oude en mrnderoude foto's van (onbekende) Bennekommers.De hulp van het publiek werd rngeroepenom deze onbekenden te identificeren.Zoals aldd leverde dat veel informatie,commentaar en dtscussie oP.l6

Voor de krnderen was er een prijswaag nde vorm van een kleurplaat en een woordzoeker.De prijswinnaars waren: Chantal Vermeer(9 jaar), Leonard van Steenbergen (7jaar), Linda Geurts (10 jaar), HenriekeAnker (10 jaar), Tom Schipper (6 jaar),Libel Passies (10 jaar) en Conne de Nooy(12 jaar).\ilerkgroepenWerkgroep Behoud Oudste GedeelteBenneko ms e Be graafp laat sHet afgelopen jaar heeft de engel op hetgraf van de familie Pnns een opknapbeurtgehad bU het schilderbesdnjf van de firmaHoefakker. Op w4dag 13 juli werd deeens zo grauwgrijze engel, nu schitterendwit, weer teruggeplaatst op het graf. Deheer A.J. Lever wrjdde rn De Kostersteen75 een artikel aan 'De engel van Braat'.Tevens werd drt jaar het graf van dekunstschilder Dick Ket en zrjn ouders opgeknapt.Het graf staat niet op de hlst vanbeschermde monumenten. De gemeenteEde betaalde de opknapbeurt op grondvan een bijzondere bepaling ur de begraafverordentng.Dat het werk van de werkgroep niet onopgemerktblijft, bleek ter afsluitrng vanOpen Monumentendag in het Oude Postkantoorop 8 september, waar aan devoorzitter van de werkgroep de EdeseMonumentenprijs 200 1 werd urtgereikt.Leden van de werkgroep zrln: H. Alberts,R. Her1, C.A. Heitink (voorzitter), D. vanKampen, A.J. Lever en J. de Noot:Werkgroep Foto's en andere aJbeeldingenvan Bennekomhr de loop van het jaar is er een globaaloverzicht tot stand gekomen van het brlde leden van de werkgroep aanwezigemateriaal. Dit varieert van foto's (oud ennieuw), prentbriefl€arten, en video-opnamestot een rntemet-site. De werkgroepkrvam dit jaar bijeen op 28 juni. Dewerkgroep streeft emaar het komendejaar een urtgave oud versus nieuw Bennekomsamen te stellen. Leden ztln: mewouwR. Hoogkamer en de heren T. vanBeek, K.B.A. Bodlaender, A. Dirksen(voorzitter), H. Grlsbertsen, F.G. vanOort, D. Poot, H.A.J. Rozenboom enA.J. V/elgraven.17 e rkgroep Ge schí edenis van BennekomHet doel lan de werkgroep is het metelkaar ur contact brengen van mensen diezich met de geschiedenis van Bennekombezig houden. Uilwissehng van kennisvindt plaats op de bijeenkomsten dietweemaal per jaar worden gehouden. Ditjaar was dat op ló mei en 20 november.Leden van de werkgroep zijn: mewouwM. van Roorien en de heren M. Aartsen,K.B.A. Bodlaender, G. Breman, H Gtlsbertsen,C.A. Heitink, T.J. Hoekstra (secretans),M. Koudijs, A.J. Lever (voorzitter),B. Luesmk, W.P. Mantel, J. deNooij, H.J. van den Oever, F.G. vanOort, A. van Silflrout en P. Smit.ll e rkgr o e p Vo o roude ronde rzo e kDe voorouderwerkgroep heeft zich hetafgelopen jaar bezig gehouden met hetopstellen van deelkwartierstaten van 13Bennekommers waaryan de ouders uitBennekom of drrecte omgeving afkomstigzijn. Alle voorouders tot rn de vrjfde generatiezijn in kaart gebracht van de familiesVan Amerongen, Van Beek, Vani1

den Bom, Bouw, Gijsbertsen, Van Ham,Jochems, Van de Kamp, Van Ravenswaary/Kroesbergen,Schut, Van Silffrout,Van Steenbergen en Weijman.De veetelhngen uit de jaren 1825 en 1847zijn nagetrokken op namen die overeenkomenmet namen uit de kwartierstaten.Waar mogehlk zullen deze gegevurs in dekwartierstaten worden vermeld. De werkgroephoopt begin volgend jaar het projectafte rondenLeden van de werkgroep zijn: de damesG.M. Hoogkamer-Weryman, G.J. Mekking-vanBeek en C. van Silfirout-vanRavenswaaij, en de heren H. van Amerongen,B. van den Bom, H. Gijsbertsen,G. van de Kamp, F. Nieuwenhof en A.van Silflrout (voorzitter).Werkgroep MonumentenDe afgelopen jaren houdt Oud-Bennekomzich intensiever bezig met gebouwen lnBennekom die in aanmerkrng zouden kulnenkomen om op de gemeentelijke monumentenhjstgeplaatst te worden. Redenvoor het bestuur een werkgroep monument€nin het leven te roepeÍr. Met namede heer T,J. Hoekstra is biruren het bestuurter zake kundig. Samen mel de heerA. Noory nlhij de komende jaren de huizenstandvan Bennekom inventariseren.Het afgelopen jaar zijn op verzoek van deFhstorische Vereniging Oud-Bennekom devilla t Endt en de villa De Berk op degemeentehjke monumentenlij st geplaatst.Collectie Oud-BennekomDe heer G. van den Bom beheerde alsconservator de collecties van Oud-Bennekom,die rn permanent bruikleen zljn gegevenaan het KUk- en Luistermuseum.Hierbrj werd hrj terzijde gestaan door dedames D. Mulder, J. van den Bom en C.de Korver. die het onderhoud van de textielcollectieverzorgden, terwijl de technischeploeg van het museum het onderhoudvan de voorwerpencollectie voorzlln rekening nam. De rondleid(st)ersgaven aan de bezoekers van het museumdeskundrge uitleg bij de tentoongesteldevoorwerpe,Ír.Foto- en diacollectieDe foto-en diacollectie van Oud-Bennekomstaat onder beheer van de heer H.Gijsbertsen en is ondergebracht in hetKijk- en Luistermuseum. De collectieomvat ongeveer 4000 foto s en 1500 dia'sen groeit nog steeds. De heer Grysbertsenzette de beschrijvng ervan het afgelopenjaar voort. Een groot gedeelte is reedsopgeslagen in het computerprograÍrmaQ&ABibliotheekOud-Bennekom beschikt over een kleinecollectie boeken, die eveneens onderdakvindt rn het K4k- en Luistermuseum. Eengedeelte van de collectie is eigendom vanhet museum. met name de boeken over(mechanische) muziek en een gedeeltevan de boeken over textiel, mode en klederdrachten.Het afgelopen jaar heeft eencommissie bestaande uit de dames R.Hoogkamer en M. de Vos, en de heren G.van den Bom en T.J. Hoekstra zich gebogenover de waag hoe de collectie boekenop een zo eenvoudig mogehjke maniertoegankehlk gemaakt zou kunnen worden.Mewouw Hoogkamer is begonnende collectie in te voeren in het bestandAecess, een eenvoudig kaart- en zoeksys-t8

teem. De collectie is onderverdeeld in degroepen: Muziek - Textiel, mode, handwerken,klederdrachten - Christehlke literatuur- Kurder- en schoolboeken - (Cultuur)historie(waaronder ook genealogie,ambachten en huishouden) - Achtergrondmateriaal- en Titdschriften.DankwoordHet bestuur bedankt allen dre zich - opwelke wrjze dan ook - rngeze| hebbenvoor het welzrjn van de Fhstorische VerenigingOud-Bennekom. Zonder dtt enthousiasmezou Oud-Bennekom murderbloeiend en boeiend zijn.G.M. Hoogkomer-Weij man, secretarisFinancieel overzicht 2001 Historische Vereniging Oud-BennekomKasGiroBank-giroBankRenteContnbutiesAdvertentiesPositief saldo excursleVerkoop boeken en foto'sLezrngenTotaalÍ 5,04Í 330,46f -2.012,43(D)r20.776,76Í 674,28Í t2 354,77r 1700,01s50feJrtef ??r r{JJ-rr-J/ 100,00F4.265,4OLezrngenZaalhuurErrdelaarsattentieKostersteen + verzendingMuseumkostenRepresentatieI 330,13Í 270,00f 331,15/lÍ I .081,91395,21/ 0,00Secretariaatskoslen 270,48Abonnementen en contrib Í 355,44Kosten bank 46,02Acceptgiro's 164,62Kas f 187,56Giro 16.735,90Bank-giro Í 425,02Bank f 3.671,96TotaalÍ34,265,40A. van de lTeerdhof, penningmeesterBegroting Historische Vereniging Oud-Bennekom 2002InkomstenContributies euro 5.900Advertenties euro 550Rente rnkomsten euro 320Verkopen en lezingen euro 140Totaal inkomsten euro 6.910UitgavenKostersteen + verzendtngZaalhuurLeztngerrUrtgaven voor museumRepresentatieSeci'etanaatskostenAbonnementen en contributiesKosten banVgiroReserveringen algemeenTotaal uitgaveneuro 5.450euro 200euro 240euro 240euro 40euro 150euro 180euro 180euro 230euro 6.910A. van de Weerdhof, penningmeesterl9

GESCHIBDENIS VAN KRAATS EN BINNENVELDEr is de afgelopen jaren veel veranderd in Kraats en Binnenveld. Het Burnenveld is legergeworden en krijgt veel aandacht als natuurgebied. Ook de Kraats is van karakter veranderd.Woonden er woeger vooral boereÍl dre een gemengd bedrijf hadden, nu zien we een gemengdebevolking en vallen de vele grote schuren op die wijzen op een gespecialiseerd agrarischbedriif.De Hrstonsche Verenigingen rond Kraatsen Binnenveld hebben al in de jaren tachtigvan de vorige eeuw aandacht gewaagdvoor dit bijzondere gebied. Dat karalterwordt vooral bepaald door de geschiedeniservan. Het Binnenveld was oorspronkelijkvooral een veenlandschap dat n dewinter en rn het voorjaar langdurig onderwater stond. Het gebied werd extensiefgebruikt voor het weiden van schapen.Pas door de ruilverkavehngen drrect na deTweede Wereldoorlog heeft het Binnenveldzryn huidrge karakter gekregen.De Kraats daarentegen is tenmnste alsmds de vïoege Middeleeuwen bewoond.ln aansluiting op de lezng die prof. Vervloetop 13 november jl. zal ik op 1lmaart a.s. íngaan op de geschiedenis vanhet landschap van de Kraats die bepalendis geweest voor de plaats waar de boerder4enzijn ontstaan en voor het typrschewegenpatroon. De geschiedenis van debelangrijkste boerderijen en die van hunbewoners zullen besprokur worden ennatuurhlk ook het verleden van het landgoedNergena en van het kasteel Harselo.De oprichter van Oud-Bennekom, irM.M. van Hoffen, woeg al aandacht voorde geschiedenis van de Kraats. Daar isook nu nog alle reden voor, want het ge-bied wordt voortdurend bedreigd. Wageningen,Ede en Veenendaal rukken vanalle kanten op. Er zijn voomemens geweesttot het aanleggsn van een snelwegdoor de Kraats en de gemeente Ede heeftnog steeds plannur rn de kast liggen,waarbrj delen van de Kraats volgebouwdworden met woningen,Het ontbreken van kennis over de geschiedenisen het landschap van het gebied bgbeleidsmakers vormt wellicht de grootstebedreiging. Het is de taak van histonscheverenigingen om ervoor te zogen dat hetbesef van het bijzondere, histonsche karakterlevend blryft. Ik hoop daar op I Imaart aan bry t" *Tï.r. van GrootheestVoor verdere gegevens zie p. 11Noot van de redactieIn De Zandloper, Kwartoalblad van deVereniging Oud Ede van december 2001hee.ft ons Iíd, de heer It'.G. van Oort eenzeer uitvoerig artikel geschreven over deruilverknveling Ede-Veenendaal, die inde jaren 1939 - l95l werd uitgevoerd endie vooral het landschop van het Binnenveldzo drastisch veranderd heeft.20

Bericht van de \ilerkgroep Voorouderproject van de HVOBDe eerste bryeenkomst van de Werkgroep Voorouderproject vond plaats in oktober 2000.Het project werd opgezet om - urtgaande van ongeveer tien personen die twee Be,nnekomsevoorouders hebben of ouders uit de zeer nabije omgevrrg van Bennekom - een rnzicht tekrtjgen rn de woege 'import' rn Bennekom en in de onderlinge famrlierelaties brnnen degemeenschap.Na de eerste bijeenkomst met zeven personenwerd meteeÍr structuur aangebracht inde werkgroep door ha kiezen van eenvoorzitter met voldoende kennis van zakenen ervarrrg op het gebied van familieonderzoek.Het aantal leden breidde zich rnkorte tijd uit tot negeïr. De groep gingvoortvarend van start met het verzamelenvan genealogische gegevens. In een laterstadrum werd dit omgezet rn een eenduidigoverzicht, kwartierstaat genaamd. Eenkwartierstaat is een in generaties gerangschrkteopgave van de wettige vooroudersvan één bepaald persoon, de kwartierstaatdragerofproband.Voor het lezen van de gegevens van vóór1800 is het noodzakelijk om enige kenniste hebben van het oude Nederlandse handschrift.Om het de begurnende genealoogniet extra moeilryk te maken is er voor gekozenom het geheel tot en met de vijfclegeneratie uit te werken. Dat betekende, hetverzamelen van genealogische gegevensvan 3l personen per kwartierstaat.Fase één is nu afgewerkt, wat wrl zeggendat, op een enkele uitzonderrng na, vanalle 3l personen per kwartierstaat dedoop- en/of geboortedatum met de plaats,tret beroep, de huwelryksdatum en plaats,eventueel een tweede huwelijk en als laatstede datum en plaats van het overlijdengenoteerd zr1n.De families dre voor het Bennekoms Voorouderprojecturtgezocht worden zijn: VanAmerongen, Van Beek, Van den Bom,Bouw, Grlsbertsen, Van Ham, Jochemsen,Van de Kamp, Van Ravenswaaij, Schut,Van Silflrout, Van Steenbergen en Werjman.Fase twee, het verwerken van de gegevensin een genealogisch computerprogrammais urmiddels ook afgerond. Een niet mrnderomvangrrlke klus is het verwerken vandeze genealogische gegevens in een tekstverwerkrngsprograrnma.De kwartierstaatzal verder aangekleed worden met foto's,kopieën uit verschillende genealogischebronnen en teksten uit bronnen die toevalligvoorhanden waren en een enkele statistiekom feiten overzichtelryk te maken. Inhet voorjaar verwachten wij het resultaatvan ons onderzoek te presenteren.We rkgroe p Vooroude rp roj e ctAdri van Silfuout21