het gebruik van de vangtouwen bij de grote trampoline en de ...

het gebruik van de vangtouwen bij de grote trampoline en de droogspringplank:SPRINGEN AAN EEN TOUWTJEDoor Wessel Zimmermann1993, revisie 1997Schoonspringen leer je op het droge. Dat zeggen niet alleen de Chinese topcoaches, van wieeind 1996 een boek bij de FINA verscheen, maar ook alle andere succesvolle schoonspringcoaches.In het verleden werd er op het droge vooral aan turnen, ballet en krachttraining terondersteuning van het schoonspringen gedaan. Tegenwoordig staan de grote trampoline ende droogspringplank ver bovenaan de wensenlijst van elke wedstrijdgerichteschoonspringtrainer. Om de sprongen zoals ze in het zwembad gedaan worden op "het droge"veilig na te kunnen bootsen, moet de trainer leren de vanggordel te bedienen. In dit artikel krijgje een inleiding in het gebruik van de vanggordel bij de trampoline en de droogspringplank.de vangtouwen boven de trampolineBij het springen op de trampoline in de vanggordel werken trainer en springer intensief samen, éénop één. De springer heeft bijna geen angst om nieuwe sprongen of nieuwe technieken uit te proberen,omdat hij via de touwen letterlijk veilig in de handen van de trainer is. Alle sprongen uit het zwembad,salto's en schroeven, kunnen in de vangtouwen geoefend worden, óók de sprongen die eindigen methanden en hoofd eerst. Het is zelfs mogelijk in de vangtouwen sprongen te oefenen die de springer inhet echt nooit zal kunnen maken, b.v. een 4½ salto voorover of een 3½ salto achterover. Dit laatstewordt wel gedaan om het oriëntatiegevoel van de springer en het kijken in de lucht te trainen. Heteinddoel van de training met de vangtouwen is echter het verbeteren van de sprongen die een springerop een wedstrijd moet maken. In het Engels spreekt men van "belt" (vanggordel) en "spotting" (hetbedienen van de vangtouwen), in het Nederlands worden de woorden "belt", "belten" of "in de beltnemen" gebruikt.De vangtouwen hangen boven het midden van de trampoline aan het plafond of aan eenbuizenconstructie (zie figuur 1). De geadviseerde ophanghoogte is ± 5 à 6 meter boven de grond,d.w.z. ± 4 à 5 meter boven de trampoline. De ophangpunten zijn zó ver uit elkaar dat de touwenongeveer een hoek van 35 graden met het lichaam van de springer maken. Dit betekent dat hoehoger de ophangpunten boven de trampoline zijn, des te verder de ophangpunten van elkaarverwijderd moeten zijn. Als de touwen té smal zijn (ophangpunten te dicht bij elkaar) zal de springer inde lucht gemakkelijk met uitstekende lichaamsdelen langs de touwen schuren. De vangtouwen lopendoor katrollen. Aan de kant van de trainer hangt een dubbele katrol, aan de andere kant eenenkelvoudige. De trainer heeft twee touwen in zijn handen.De touwen moeten minstens elke maand gecontroleerd worden op slijtage, vooral op de stukken vanhet touw die door de katrollen lopen. Bij slijtage van onderdelen moet er uiteraard snel vervangenworden.De springer draagt een gordel waaraan de vangtouwen worden vastgemaakt. De verbinding tussentouwen en gordel moet kunnen draaien, anders rollen de touwen op bij het maken van salto's. Desaltogordel is eigenlijk een simpele brede riem met zachte kussentjes en twee stalen ophangpunteneraan. Soms maken trainers zelf saltogordels. De schroefgordel is veel ingewikkelder. Twee ijzerenringen die ten opzichte van elkaar kunnen draaien door kogeltjes, zorgen voor de mogelijkheid om delengte as te draaien. Vrij in de lucht zal de springer altijd iets makkelijker kunnen schroeven dan in debelt, maar toch is de schroefgordel een prima leermiddel om het gevoel van het schroeven door te krijgen.Schroefgordels zijn te koop bij leveranciers van gymnastiek- en turnmaterialen. Ze zijn duur (±1

1000 gulden). Een schroefgordel moet regelmatig met grafiet gesmeerd worden. N.B. laat eenschroefgordel niet vallen! Als de ijzeren ringen niet meer perfect rond zijn, dan draaien ze niet meergoed om elkaar heen.Soms dragen springers onder de saltogordel of de schroefgordel nog een extra kussentje terbescherming van de huid. Het trekken aan de touwen en de ijzeren ringen aan de gordels kan somslelijke blauwe plekken geven.De trainer doet er verstandig aan zelf ook een warming-up te doen, want het trekken aan de touwenvan de vanggordel is intensief. De springer kan het best een shirt met lange mouwen dragen tervoorkoming van schuurplekken van de touwen.De voornaamste taak van de trainer is het zachtjes neerzetten van de springer op detrampoline, ná de sprong.Het omhoog trekken van de springer is veel minder belangrijk. De springer moet zelf hoogte maken.De trainer houdt de springer alleen langer hoog en laat hem langzamer zakken. Het gewicht van despringer mag niet veel meer zijn dan dat van de trainer, dan kan de trainer de springer niet meervoldoende afremmen. Een ervaren trainer kan echter een zware springer misschien niet "stil" hangenin de lucht, maar toch genoeg vertragen in de val om nuttige oefeningen in de vanggordel te kunnendoen. Ook kan de trainer zichzelf een beetje zwaarder maken door een vest met zandzakjes tedragen.Het is zeer belangrijk dat de trainer zijn eigen vaardigheid goed inschat. Neem geen springer in debelt die te zwaar is en laat de springer geen sprongen maken die je nog niet kunt begeleiden. Vóórelke sprong moet er contact zijn tussen springer en trainer, zodat de springer zeker weet dat detrainer aan de touwen trekt. Het is duidelijk dat er ernstige ongelukken kunnen gebeuren als de trainerde touwen niet vast heeft, of niet staat op te letten.Als de springer een sprong maakt die eindigt met armen en hoofd naar de mat, dan moet hij weerveilig overeind komen. Er zijn drie manieren om dit te doen (zie figuur).1. vanuit handstand terugstappen2. vanuit handstand doorrollen3. vanuit handstand overslaanLet op: doorrollen en overslaan kan niet als de springer een schroefgordel aan heeft, de ijzeren ringzou pijn doen in de rug. In geen geval mag een trainer een springer aan het einde van een sprong"ophangen" aan een slappe rug.Leer de springer eerst het overeind komen vanuit de handstand positie, vóórdat dit moetworden toegepast bij meervoudige saltosprongen.De vangtouwen bieden een ideale plaats om de springer het kijken in de lucht te leren. Door despringer naar de mat toe te vertragen krijgt hij meer tijd om te zoeken naar oriëntatiepunten.Eventueel kan een oriëntatiepunt gemarkeerd worden met een fel gekleurde doek of iets dergelijks.De trainer moet altijd in gedachte blijven houden dat de trampoline training ter ondersteuning van hetschoonspringen is. Pas specifieke schoonspringtechnieken toe, zoals de opsprong en hetachterwaarts springen uit stilstand met volledige armzwaai. Sommige trainers vinden het springen opde trampoline met vangtouwen zó belangrijk dat zij hun springers elke dag in de belt nemen. Demeeste trainers streven ernaar elke springer ten minste één keer per week een kwartier in devangtouwen les te geven.Net zo goed als de springer de techniek van het schoonspringen moet leren, moet de trainer detechniek van het belten leren.