door hier te klikken - Exodus Huissen

Mijn belevenissen gedurende de evacuatie uit Arnhem in 1944.Bijdrage van Ad Nab te Arnhem.In opdracht van een Duits militair op een motor moesten wij binnen 2 uur vertrekkenvanaf ons woonadres.Omdat mijn moeder een nicht in Velp op de Rozendaalse laan had wonen trokken wij ineerste instantie daarheen. Omdat Duitse Tigertanks iedere dag na de gevechten in Arnhemdekking zochten onder de bomen van Kasteel Rozendaal was dit vrij rumoerig en trok dittevens Engelse gevechtsvliegtuigen aan ,die met raketten de Hoofdstraat e.o. in Velpbestookten. Wij hebben daarom menigmaal in de kelder onder het huis onze toevlucht moetenzoeken.Op last en met dreiging voor de oorspronkelijk Velpse bewoners, moesten de evacuees opkorte termijn verkassen. Wij kwamen toen tijdelijk terecht in het Nutskleuterschooltje in deParkstraat. In Velp werden daarna mannen en jongens opgepikt om te gaan werken aan deIJssellinies. Aldaar kropen wij dan ook bij zo’n razzia onder de vloer bij de hoofdmeester,een droge ruimte van ca 40-50 cm diep. Ik hoor nog de Kokosmat op het luik vallen endaarna de tafel daar weer op. Volgens mij heb ik daar mijn Claustrofobie aan overgehouden,helaas.Ik denk,dat we daar ongeveer 10 dagen zijn gebleven maar ivm met de verkrijging vanbonnen voor levensmiddelen ,die we niet meer kregen , zijn we met de gehele groepvertrokken. We zijn toen helemaal gelopen naar de Kokosfabriek in Apeldoorn, omdat het degroep beter leek over de Veluwe en linksaf te slaan, omdat gesteld werd niet naar rechts,want dan zouden we wellicht met het Duitse leger via de IJssellinie in Duitslandterechtkomen, dus van de regen in de drup terecht komen.In deze Kokosfabriek in Apeldoorn had men inmiddels de nodige voorzieningen voor deevacuees getroffen, want over de gehele vloer met wat tussen paden had men droge stroneergelegd. We waren daar toch zeker met 40 a 50 mensen. s’Morgens vroeg werd er rondomdeze stro door de mannen hard achter elkaar gelopen, omdat men het door al dat beton tochwel koud had gekregenIk had voor deze evacuatie een jong hondje gekregen daar was ik op mijn manier wat gek meeEn die hield ik in het stro zijn bek dicht als deze wat onrustig werd, want er was in een hoknaast de fabriek voor dierenopvang gezorgd en daar zaten ook grote honden bij, dus dat vondik te gevaarlijk voor mijn puppie.(Feitelijk mocht dit niet).Nog even een anekdote, er was een vrouw binnengekomen, die alsnog in Arnhem wasgeweest en daar betrapt was, zij was geslagen en gewond. Terplaatse vond er een eersteonderzoek plaats met het licht van een zgn knijpkat. Het was een leuke afwisseling voor deaanwezige mannen, want die lagen languit op hun buik en elllebogen naar de blote rug vandeze vrouw te kijken. Blijkbaar een prettige bezigheid.1

Na ongeveer een week denk ik, kregen we bericht ons voor vertrek klaar te maken.Er werden platte wagens voorgereden, waarop de meeste (ouderen) konden plaatsnemen enwerden we over de Veluwe vervoerd en hebben we nog een keer in Nijkerk overnacht in eenschoollokaal.De volgende dag kwamen we aan in een soort schouwburg in Baarn aan, waar de gastgeversklaarstonden om ons te ontvangen. Aldaar hebben we 9 maanden doorgebracht en heb ik mijaardig kunnen vermaken, zij het dat we veel honger hebben geleden.Ik heb daarvandaan nog een fietstocht op een fiets met tuinslangen om de velgen gemaaktvan Baarn naar Ruinerwolde In Drente in de meest barre omstandigheden, om wat eten bijelkaar te sprokkelen, die barre koude tocht in 1944/45 in sneeuw en winterse toestanden zal iknooit meer vergeten.Als aanvulling nog het volgende: In 1940 was mijn vader als beroepsmilitair in Bredagedetacheerd. Zoals u wellicht weet is de bevolking met de Franse strijdkrachten, die daar inde omgeving waren, meegetrokken door Belgie en Frankrijk.(Daar zijn boeken vanverschenen). Maar ook de Hollandse militairen, waaronder mijn vader, deze was verpleger enheeft de hele route meegemaakt met een autobus vol met gewonden, waaronder militairen, dienog onder narcose waren van een operatie. En is uiteindelijk met een Hospitaalschipovergestoken naar Engeland.Voor ons was hij 3 maanden als vermist opgegeven, waarna we van het Rode Kruis laterbericht kregen, dat hij zich in Engeland bevond.Maar om het verhaal van onze evacuatie verder te vervolgen:Na de kapitulatie op 5 Mei 1945, stonden wij in Baarn naar de Canadese intocht te kijkenevenals enige Duitse soldaten met hun fiets, deze waren nog niet ontwapend, dus met eengeweer op de rug, dat vond ik toen toch zo’n vreemde situatie !!En nu nog als laatste het meest ongelofelijke, op 8 Mei sta ik in de tuin van onsevacuatieverblijf en komt er in mijn ogen een Canadees militair langs mij heen en groet ikhem met “Good Morning”.Deze zegt ook Good Morning. (Ik had die uniformen pas enige dagen daarvoor voor het eerstgezien) en gaat door de geopende tuindeuren naar binnen en omarmt mijn moeder, ik dachttoen: verrekt dat is mijn vader !! We hadden elkaar dus in het geheel niet herkend. Geenwonder want ik herinnerde hem alleen als Nederlandse militair in het groene uniform, dat hijin de Meidagen 1940 droeg, dus dat was na 5 jaren nu toch een hele emotionele, raregewaarwording.Mijn vader was inmiddels bij de Prinses Irene Brigade ingedeeld en lag met de Staf van PrinsBernard in de Willem III kazerne in Apeldoorn..Hij had aldaar bij het gemeentehuis geïnformeerd of wij mischien als evacuees daar langsApeldoorn waren gekomen.En jawel daar konden ze hem ons adres in Baarn opgeven, een staaltje van perfecteadministratie in oorlogstijd !! Zodoende had hij ons na 3 dagen al te pakken, hij kwam meteen chauffeur en veel etenswaren van Apeldoorn naar ons toe.Enige weken daarna heb ik hem in deze marechaussee kazerne in Apeldoorn met de fiets nogbezocht.Zo zie je maar, dat een oorlog tal van zaken in familieverband kan ontwrichten.PSEen van mijn 2 zusters is nog met een politieagent uit Baarn getrouwd, was een evacuatieliefde.2