HBA jaarverslag 2003.pdf

Nobel Biocare introduceerde zes jaar geleden als een van deeersten CAD/CAM [Computer Aided Design/Computer Aided Manufacturing] in de Nederlandselaboratoria. Woordvoerder Frank Tromp van dit bedrijflegt uit dat het in wezen een geavanceerde vorm vansamenwerking is: ‘De CAD staat in het tandtechnischlaboratorium. De CAM, het duurste element in hetproductieproces, staat in onze fabriek in Zweden.Daar hoeft de tandtechnicus dus niet in te investeren.Tandtechnici mogen gebruik maken van de CAM,omdat ze de CAD bij ons kopen.’Het productieproces van de kap ziet er aldus uit:• tandarts prepareert de kies of tand, die vervangengaat worden door een kroon, tot een stomp;• tandarts neemt een afdruk van onder- en bovenkaaken stuurt deze naar het tandtechnisch laboratorium;• tandtechnicus maakt een mal van gips; daarinbevindt zich de stomp waarop de kroon geplaatstgaat worden;• tandtechnicus tast met een contactscanner, die aaneen computer verbonden is, de stomp af;• de tandtechnicus stuurt de scan per e-mail naar deproductiefabriek in Zweden;• daar wordt in een volledig geautomatiseerdproductieproces de kap vervaardigd;• de kap wordt drie werkdagen later bij hettandtechnisch laboratorium afgeleverd;• tandtechnicus bakt porselein op de kap;• tandarts plaatst kroon bij patiënt.NatuurlijkerDe CAD/CAM-productiewijze maakt het mogelijk dat dekap, die tot voor kort altijd van metaal werd gemaakt,nu uit keramisch materiaal kan worden vervaardigd.Tromp: ‘Daarmee bereiken we drie voordelen.Ten eerste is metaal lichaamsvreemd en hoort volgensons dus eigenlijk niet in de mond thuis. Keramiek, eenbeenachtig materiaal, is wel ‘biocompatibel’ zoals wijdat noemen. Het tweede voordeel is dat degeautomatiseerde werkwijze een grote nauwkeurigheidoplevert. Ten derde laat keramiek licht door, waardooreen natuurlijke lichtval op de kroon ontstaat.Daardoor oogt de kroon met keramische kap veel‘natuurlijker’ en dus mooier dan een kroon metmetalen onderlaag die het licht blokkeert.’Moet de tandtechnicus nu werkeloos gaan toezien hoerobots en lopende banden in Zweden hem het brooduit de mond stoten? ‘Geen sprake van,’ antwoordtNico de Ridder. Hij is verbonden aan het ZoetermeersTandtechnisch Laboratorium, dat steeds meer kronenvolgens dit innovatieve procédé maakt. ‘De CAMproduceert alleen de onderste laag. De tandtechnicus isnog steeds verantwoordelijk voor het ontwerp, hijbepaalt uiteindelijk hoe de kroon wordt.Hij ontwerpt de kap en bakt vervolgens het porseleinerop. Dat is nog steeds handwerk. Het voorbereidendewerk is bovendien zeker zo belangrijk als het werk datachter het computerscherm wordt verricht.Als de voorbereiding niet goed is, kan de rest nooit watworden. Aan het bakken, wat echt vakwerk is, isevenmin iets veranderd. Niet één kroon is hetzelfde.Daarom worden ze ook met de hand gemaakt.’De invoering van de nieuwe techniek heeft volgens hemwel merkbaar gevolgen voor het werk op de modelleerafdelingwaar vroeger de metalen onderbouwen van allekronen werden gemaakt. ‘Hoewel gouden kronen enbruggen nog steeds worden gemodelleerd in was, kun jezien dat een gedeelte van het modelleerwerk isafgenomen. Een groeiend aantal tandartsen schakeltover op het nieuwe systeem.’Opmaat tot verdere digitaliseringDe CAD/CAM-productie die nu nog beperkt is tot devervaardiging van de onderlaag van de kroon, is volgenshem de opmaat tot een verdere digitalisering van zijnberoep. ‘De volgende stap is dat we met behulp van dietechniek bruggen uit één stuk gaan maken.Dan krijgen we het nog drukker. Patiënten wordensteeds mondiger en willen geen metaal meer in hunmond. Op televisieprogramma’s zoals ‘Make mebeautiful’ zien ze bovendien hoe anderen hun uiterlijkinclusief hun gebit laten opknappen. Nogal wat menseninformeren vervolgens bij de tandarts naar demogelijkheden voor henzelf. Vroeger zouden patiëntener niet om durven vragen, maar vandaag de dag wel.’19