Richtlijn Diabetische retinopathie - Nederlands Oogheelkundig ...

D i a b e t i s c h e r e t i n o p a t h i eAanbevelingen6.1 Patiënten met klinisch significant macula-oedeem dienen te worden behandeldmet focale en/of rasterlasercoagulatie op geleide van het klinisch beeld, bijvoorkeur aangevuld met FAG.6.2 Bij diffuus macula-oedeem met cystoïde lekkage bij FAG-onderzoek dientte worden overwogen een modified-grid-lasercoagulatie uit te voeren als devisus is gedaald tot 0,5 of lager.6.3 Bij visusdaling ten gevolge van op de FAG gedetecteerde ischemischemaculopathie is lasercoagulatie meestal niet zinvol.6.2 Is lasercoagulatie effectief bij proliferatieve DR (PDR)?Wetenschappelijke onderbouwingIn de DRS is aangetoond dat panretinale lasercoagulatie bij high-risk-PDR en bij neovascularisatievan de kamerhoek de kans op ernstig visusverlies aanzienlijk vermindert. A2In de ETDRS is bovendien aangetoond dat met panretinale lasercoagulatie bij ‘ernstige’NPDR en bij PDR zonder high-risk-kenmerken minder vaak visusdaling voorkomt danwanneer wordt gewacht tot zich wel high-risk-kenmerken hebben ontwikkeld. 2 Dit goldmet name bij diabetes type 2, graviditeit, slechte therapietrouw en wanneer cataractchirurgiewaarschijnlijk noodzakelijk was. High-risk-PDR werd door de DRS gedefinieerdals 1) neovascularisaties op de papil die meer dan 1/4 van het papiloppervlak beslaan, of2) een glasvochtbloeding of preretinale bloeding bij kleinere neovascularisaties op depapil, of bij neovascularisties kleiner dan een halve papil diameter elders op het netvlies.‘Zeer ernstige’ NPDR heeft een complexe definitie. Samengevat betreft het ogen zonderneovascularisaties maar met een combinatie van veel microaneurysmata en wijdverspreideintraretinale bloedingen, en/of meerdere IRMA’s en/of duidelijke venous beading.Patiënten met ‘zeer ernstige’ NPDR en PDR zonder high-risk-kenmerken hadden in deETDRS een kans van 50% om binnen een jaar high-risk-kenmerken te ontwikkelen.Panretinale lasercoagulatie in de DRS en ETDRS bestond uit 1.200-1.600 coagulatenvan 500 mm diameter, minimaal 3 mm van het centrum van de macula, met circa 250 mmtussenruimte.Bijwerkingen van panretinale lasercoagulatie kunnen zijn gezichtsvelduitval, ontstaan oftoename van DME, verminderde donkeradaptatie en glasvochtbloedingen.ConclusiesNiveau 2Panretinale lasercoagulatie vermindert de kans op ernstig visusverliesbij high-risk-PDR aanzienlijk (DRS).A2 Wormald 1 , Flynn 368