Richtlijn Diabetische retinopathie - Nederlands Oogheelkundig ...
Richtlijn Diabetische retinopathie - Nederlands Oogheelkundig ... Richtlijn Diabetische retinopathie - Nederlands Oogheelkundig ...
S c r e e n i n gFundusfotografieNiveau 1Met fundusfotografie in mydriasis worden gemiddeld een voor screeningvoldoende tot goede sensitiviteit en specificiteit bereikt.A1 Hutchinson 5Niveau 1Niveau 1Niveau 1Niveau 1De kwaliteit van fundusfotografie in mydriasis van twee velden peroog ligt voldoende hoog met gemiddeld een sensitiviteit van 84% enspecificiteit van 94%.A2 Owens 6 , Van Leiden 8 , Stellingwerf 17 ,Olsen 19 , Scanlon 20B Liesenfeld 18Eénveld-fotografie met mydriasis – farmacologisch of door donkeradaptatie– voldoet net niet; zonder mydriasis zeker niet.Lin 7 , Scanlon 20 , Herbert 21 , Maberley 23 , Taylor 24Digitale fundusfotografie heeft een hoge sensitiviteit bij marginalespecificiteit.B Liesenfeld 18Olsen 19 , Scanlon 20 , Taylor 24 , Fransen 25Tropicamide is een veilig mydriaticum.Pandit 26Overige overwegingen• Fundusfotografie kan gemakkelijker worden geleerd dan funduscopie en heeft alsbijkomend voordeel dat objectieve documentatie mogelijk is.• Hoewel mydriasis een betere beoordeling mogelijk maakt, kan de patient compliance,door het achterwege laten van de hinderlijke mydriasis, verbeteren waardoor hettotaalresultaat van een screeningsprogramma weer hoger ligt.• Mydriasis is niet altijd nodig bij gebruik van een niet-mydriatische camera.• De huidige digitale camera’s zijn onder andere qua contrastlevering van beterekwaliteit dan de inmiddels verouderde camera’s die in bovengenoemde onderzoekenzijn gebruikt. Bovendien kan aansluitend aan het onderzoek in het bijzijn van depatiënt worden nagegaan of de digitale opnames van zodanig goede kwaliteit zijndat beoordeling mogelijk is; zo nodig kan opnieuw fotografie worden uitgevoerd natoediening van oogdruppels of als er technische problemen zijn opgetreden. Digitalefotografie is minder bewerkelijk, kan gemakkelijk worden opgeslagen, is goedkoper en47
D i a b e t i s c h e r e t i n o p a t h i emaakt (beveiligde) verzending, eventueel per e-mail mogelijk, waardoor beoordeling opafstand – in tegenstelling tot die van analoge fotografie – sneller kan worden uitgevoerd.• Meestal wordt voldoende mydriasis gezien na druppelen van tropicamide; bijsommige, met name oudere mensen met diabetes mellitus wordt de pupil echtermoeilijk wijd door neuropathie van de iris. In dergelijke gevallen is toevoeging vanfenylefrinedruppels nodig om adequate mydriasis te krijgen. Het risico van systemischebijwerkingen kan worden verkleind door alleen tropicamide te gebruiken, enindien voor een goede beoordeling onvoldoende mydriasis wordt bereikt, aangevuldmet fenylefrine in lage concentratie (2,5%), en voorts door het onderste traanpuntjegedurende enkele minuten na het indruppelen te laten dichtdrukken. Dit is met namevan belang bij patiënten met ernstige cardiovasculaire comorbiditeit. De werkgroepis van mening dat bij gebruik van een mydriaticum de mogelijkheid aanwezig moetzijn om in geval van calamiteiten adequate opvang te kunnen bieden.• Het is niet altijd gemakkelijk om bij kinderen fundusfotografie te verrichten.• Ook bij mediatroebelingen is niet altijd optimale fotografie mogelijk. De werkgroepis van mening dat in deze situaties biomicroscopie, eventueel in combinatie metindirecte funduscopie, door een oogarts moet worden uitgevoerd.• Bij storend cataract wordt met indirecte funduscopie soms meer gezien dan metbiomicroscopie.• Zwangeren met diabetes hebben vaak comorbiditeit (hypertensie!). De werkgroep isdaarom van mening dat zwangeren naar een oogarts moeten worden verwezen.Aanbevelingen4.1 Voor screening is 45° fundusfotografie van twee velden per oog een goedemethode, bij voorkeur zwart-witfoto’s gemaakt met een roodvrij filter. Eentweede goede methode is biomicroscopie in mydriasis, eventueel in combinatiemet indirecte funduscopie.4.2 Indien bij gebruik van een niet-mydriatische camera geen foto’s vanvoldoende kwaliteit kunnen worden gemaakt, dienen nieuwe foto’s in mydriasiste worden gemaakt. Gebruik tropicamide oogdruppels voor mydriasis. Metname bij patiënten met ernstige cardiovasculaire comorbiditeit het onderstetraanpuntje gedurende enkele minuten na indruppelen laten dichtdrukken.Adequate opvang dient in geval van calamiteiten beschikbaar te zijn.4.2 Dient bij screening op diabetische retinopathie tevens visusbepaling teworden aanbevolen?Wetenschappelijke onderbouwingDe Engelse richtlijn stelt consensus-based dat bij screening de visus moet worden bepaald.Verder wordt visusbepaling alleen in de Amerikaanse richtlijn genoemd; deze concludeert48
- Page 1 and 2: RichtlijnDiabetische retinopathie
- Page 3 and 4: ColofonDiabetische retinopathieScre
- Page 5 and 6: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 8: Screening, diagnostiek en behandeli
- Page 11 and 12: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 13 and 14: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 15 and 16: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 17 and 18: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 19 and 20: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 22 and 23: Hoofdstuk 1Algemene inleiding1.1 Do
- Page 24 and 25: A l g e m e n e i n l e i d i n gwo
- Page 26 and 27: A l g e m e n e i n l e i d i n gzo
- Page 28 and 29: A l g e m e n e i n l e i d i n gDe
- Page 30 and 31: Hoofdstuk 2Achtergrond2.1 Pathofysi
- Page 32 and 33: A c h t e r g r o n dmellitus type
- Page 34 and 35: Hoofdstuk 3Risicofactoren en preven
- Page 36 and 37: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 38 and 39: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 40 and 41: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 42: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 45 and 46: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 47: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 51 and 52: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 53 and 54: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 55 and 56: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 57 and 58: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 59 and 60: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 61 and 62: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 63 and 64: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 65 and 66: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 67 and 68: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 69 and 70: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 71 and 72: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 73 and 74: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 75 and 76: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 78 and 79: Hoofdstuk 8Verwijzing van slechtzie
- Page 80 and 81: V e r w i j z i n g v a n s l e c h
- Page 82: V e r w i j z i n g v a n s l e c h
- Page 85 and 86: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 87: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
D i a b e t i s c h e r e t i n o p a t h i emaakt (beveiligde) verzending, eventueel per e-mail mogelijk, waardoor beoordeling opafstand – in tegenstelling tot die van analoge fotografie – sneller kan worden uitgevoerd.• Meestal wordt voldoende mydriasis gezien na druppelen van tropicamide; bijsommige, met name oudere mensen met diabetes mellitus wordt de pupil echtermoeilijk wijd door neuropathie van de iris. In dergelijke gevallen is toevoeging vanfenylefrinedruppels nodig om adequate mydriasis te krijgen. Het risico van systemischebijwerkingen kan worden verkleind door alleen tropicamide te gebruiken, enindien voor een goede beoordeling onvoldoende mydriasis wordt bereikt, aangevuldmet fenylefrine in lage concentratie (2,5%), en voorts door het onderste traanpuntjegedurende enkele minuten na het indruppelen te laten dichtdrukken. Dit is met namevan belang bij patiënten met ernstige cardiovasculaire comorbiditeit. De werkgroepis van mening dat bij gebruik van een mydriaticum de mogelijkheid aanwezig moetzijn om in geval van calamiteiten adequate opvang te kunnen bieden.• Het is niet altijd gemakkelijk om bij kinderen fundusfotografie te verrichten.• Ook bij mediatroebelingen is niet altijd optimale fotografie mogelijk. De werkgroepis van mening dat in deze situaties biomicroscopie, eventueel in combinatie metindirecte funduscopie, door een oogarts moet worden uitgevoerd.• Bij storend cataract wordt met indirecte funduscopie soms meer gezien dan metbiomicroscopie.• Zwangeren met diabetes hebben vaak comorbiditeit (hypertensie!). De werkgroep isdaarom van mening dat zwangeren naar een oogarts moeten worden verwezen.Aanbevelingen4.1 Voor screening is 45° fundusfotografie van twee velden per oog een goedemethode, bij voorkeur zwart-witfoto’s gemaakt met een roodvrij filter. Eentweede goede methode is biomicroscopie in mydriasis, eventueel in combinatiemet indirecte funduscopie.4.2 Indien bij gebruik van een niet-mydriatische camera geen foto’s vanvoldoende kwaliteit kunnen worden gemaakt, dienen nieuwe foto’s in mydriasiste worden gemaakt. Gebruik tropicamide oogdruppels voor mydriasis. Metname bij patiënten met ernstige cardiovasculaire comorbiditeit het onderstetraanpuntje gedurende enkele minuten na indruppelen laten dichtdrukken.Adequate opvang dient in geval van calamiteiten beschikbaar te zijn.4.2 Dient bij screening op diabetische <strong>retinopathie</strong> tevens visusbepaling teworden aanbevolen?Wetenschappelijke onderbouwingDe Engelse richtlijn stelt consensus-based dat bij screening de visus moet worden bepaald.Verder wordt visusbepaling alleen in de Amerikaanse richtlijn genoemd; deze concludeert48
Change language