Richtlijn Diabetische retinopathie - Nederlands Oogheelkundig ...
Richtlijn Diabetische retinopathie - Nederlands Oogheelkundig ... Richtlijn Diabetische retinopathie - Nederlands Oogheelkundig ...
S a m e n v a t t i n g e n s t r o o m d i a g r a m m e nRisicofactoren diabetische retinopathie en screeningsfrequentieRisicofactoren(progressie)retinopathieDiabetes mellitus type 1hyperglykemieDuur diabetes mellitus (> 10 jaar)hypertensieMicro-albuminurieProteïnurieDislipidemiePuberteitZwangerschapSnelle verbetering hyperglykemieAbdominale obesitasNegroïde/hindoestaanse afkomstDiabetes mellitus type 2InsulinegebruikEerstescreeningNa 5 jaar (of maximaal twee jaar nabegin puberteit indien niet eerderverricht)Binnen drie maanden na diagnoseVervolgscreening namaximaal 2 jaar• Indien geen retinopathie• Indien geen risicofactoren (zie boven)• Indien risicofactoren: zie Extra screeningExtrascreening• Bij snelle verbetering van de bloedglucosespiegels (bij pas ontdekte diabetesmellitus type 2 met hoge bloedglucosespiegels of overschakeling op een insulinepomp)zo mogelijk tevoren of zo spoedig mogelijk daarna• Bij zwangerschap in eerste trimester, daarna om de drie maanden of vaker, enenkele maanden post partum• Bij tussentijds ontstaan van een risicofactor (zie boven) is het aan de hoofdbehandelaarom het screeningsinterval aan te passen17
D i a b e t i s c h e r e t i n o p a t h i eMethoden van onderzoekScreening op diabetische retinopathie• Voor screening is 45 graden fundusfotografie van twee velden per oog een goede methode, bij voorkeurzwart-witfoto’s gemaakt met een rood-vrij filter.Een tweede goede methode is biomicroscopie in mydriasis, eventueel in combinatie met indirectefunduscopie.• Indien bij gebruik van een niet-mydriatische camera geen foto’s van goede kwaliteit kunnen wordengemaakt, dienen nieuwe foto’s in mydriasis te worden gemaakt. Gebruik tropicamide oogdruppels voormydriasis. Met name bij patiënten met ernstige cardiovasculaire comorbiditeit het onderste traanpuntjegedurende enkele minuten na indruppelen laten dichtdrukken.Adequate opvang dient in geval van calamiteiten beschikbaar te zijn.• Routinematige visusbepaling met als doel opsporing van diabetische retinopathie wordt niet aanbevolen.Uit kwalitatieve overwegingen kan worden overwogen visusbepaling toe te voegen aan screening opdiabetische retinopathie ter opsporing van bepaalde frequent voorkomende oogheelkundige comorbiditeit.• Uitwisseling van informatie tussen hoofdbehandelaar van de patiënt met diabetes mellitus en degene diede fundus beoordeelt, is gewenst.Verwijzing naar oogarts• Verwijs naar een oogarts bij enige vorm van diabetische retinopathie, wanneer screening niet goeduitvoerbaar is, en bij niet verklaarbare visusklachten.NB. Spoedverwijzing bij plotselinge visusdaling of gezichtsveldbeperking!• Kinderen, zwangeren en diabetespatiënten met bekende oogheelkundige comorbiditeiten dienen naarde oogarts te worden verwezen, waarbij in acht dient te worden genomen dat zwangeren elke drie maandendienen te worden gezien.Onderzoek oogarts• Bij bepaling van de ernst van diabetische retinopathie dient door de oogarts biomicroscopie in mydriasiste worden uitgevoerd, eventueel in combinatie met indirecte funduscopie.• FAG kan aanvullende informatie geven bij onbegrepen visusdaling, macula-oedeem, ischemie,vermoedelijke neovascularisaties en bij de behandeling van diabetisch macula-oedeem met lasercoagulatie.• Echografie kan aanvullende informatie geven bij storende mediatroebelingen.18
- Page 1 and 2: RichtlijnDiabetische retinopathie
- Page 3 and 4: ColofonDiabetische retinopathieScre
- Page 5 and 6: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 8: Screening, diagnostiek en behandeli
- Page 11 and 12: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 13 and 14: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 15 and 16: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 17: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 22 and 23: Hoofdstuk 1Algemene inleiding1.1 Do
- Page 24 and 25: A l g e m e n e i n l e i d i n gwo
- Page 26 and 27: A l g e m e n e i n l e i d i n gzo
- Page 28 and 29: A l g e m e n e i n l e i d i n gDe
- Page 30 and 31: Hoofdstuk 2Achtergrond2.1 Pathofysi
- Page 32 and 33: A c h t e r g r o n dmellitus type
- Page 34 and 35: Hoofdstuk 3Risicofactoren en preven
- Page 36 and 37: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 38 and 39: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 40 and 41: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 42: R i s i c o f a c t o r e n e n p r
- Page 45 and 46: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 47 and 48: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 49 and 50: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 51 and 52: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 53 and 54: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 55 and 56: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 57 and 58: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 59 and 60: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 61 and 62: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 63 and 64: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 65 and 66: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
- Page 67 and 68: D i a b e t i s c h e r e t i n o p
D i a b e t i s c h e r e t i n o p a t h i eMethoden van onderzoekScreening op diabetische <strong>retinopathie</strong>• Voor screening is 45 graden fundusfotografie van twee velden per oog een goede methode, bij voorkeurzwart-witfoto’s gemaakt met een rood-vrij filter.Een tweede goede methode is biomicroscopie in mydriasis, eventueel in combinatie met indirectefunduscopie.• Indien bij gebruik van een niet-mydriatische camera geen foto’s van goede kwaliteit kunnen wordengemaakt, dienen nieuwe foto’s in mydriasis te worden gemaakt. Gebruik tropicamide oogdruppels voormydriasis. Met name bij patiënten met ernstige cardiovasculaire comorbiditeit het onderste traanpuntjegedurende enkele minuten na indruppelen laten dichtdrukken.Adequate opvang dient in geval van calamiteiten beschikbaar te zijn.• Routinematige visusbepaling met als doel opsporing van diabetische <strong>retinopathie</strong> wordt niet aanbevolen.Uit kwalitatieve overwegingen kan worden overwogen visusbepaling toe te voegen aan screening opdiabetische <strong>retinopathie</strong> ter opsporing van bepaalde frequent voorkomende oogheelkundige comorbiditeit.• Uitwisseling van informatie tussen hoofdbehandelaar van de patiënt met diabetes mellitus en degene diede fundus beoordeelt, is gewenst.Verwijzing naar oogarts• Verwijs naar een oogarts bij enige vorm van diabetische <strong>retinopathie</strong>, wanneer screening niet goeduitvoerbaar is, en bij niet verklaarbare visusklachten.NB. Spoedverwijzing bij plotselinge visusdaling of gezichtsveldbeperking!• Kinderen, zwangeren en diabetespatiënten met bekende oogheelkundige comorbiditeiten dienen naarde oogarts te worden verwezen, waarbij in acht dient te worden genomen dat zwangeren elke drie maandendienen te worden gezien.Onderzoek oogarts• Bij bepaling van de ernst van diabetische <strong>retinopathie</strong> dient door de oogarts biomicroscopie in mydriasiste worden uitgevoerd, eventueel in combinatie met indirecte funduscopie.• FAG kan aanvullende informatie geven bij onbegrepen visusdaling, macula-oedeem, ischemie,vermoedelijke neovascularisaties en bij de behandeling van diabetisch macula-oedeem met lasercoagulatie.• Echografie kan aanvullende informatie geven bij storende mediatroebelingen.18