De waardecreatie van verduurzaamde kantoorgebouwen

7. AanbevelingenDe stijging van de productiviteit van de werknemer heeft een grote invloed op de rentabiliteit vaneen investering. In dit onderzoek zijn veel aannames gemaakt om te komen tot een indicatie van detoename in productiviteit. Het is daarom van belang dat er meer onderzoek gedaan wordt naar deverschillende aspecten die de productiviteit beïnvloeden. In dit onderzoek is de invloed van hetvisueel comfort op de productiviteit niet meegenomen. Het is interessant om te weten wat vooreffect het visueel comfort heeft op de productiviteit en wat de verhouding is ten opzichte van deandere onderdelen van het binnenmilieu.Enkel de invloed van de ventilatiehoeveelheid is meegenomen in de berekening van het effect van debinnenluchtkwaliteit op de werkprestatie. De werkelijkheid wordt beter benaderd indien naast deluchthoeveelheid ook de luchtvervuilingsbronnen wordt meegenomen in de berekening. Eendynamisch model dat beide variabelen meeneemt is hiervoor een goede oplossing. De veranderingvan de werkprestatie van de werknemers ten gevolge van het temperatuurverloop wordt berekenddoor de VABI module. De simulatie van het kantoor met het programma VABI neemt teveel tijd inbeslag. Voor het integrale waardemodel is een snelle indicatieve berekening van deproductiviteitsverandering benodigd.Onderzoek en praktijk hebben zich vooral gericht op de enkelvoudige onderdelen van hetbinnenmilieu: het thermisch comfort, het visueel comfort, het akoestisch comfort en deluchtkwaliteit. In een kantooromgeving zullen deze onderdelen van het binnenmilieu elkaarbeïnvloeden, maar tot op heden is weinig bekend over de gecombineerde effecten van dezefactoren. Meer onderzoek is nodig om de gecombineerde invloed van de afzonderlijke onderdelen opde productiviteit van de werknemer inzichtelijk te maken.Dit rapport neemt enkel de flexibiliteit met betrekking tot herindelingen mee. Om de prestatie-eisenvan de andere waardekaders in stand te houden is ook veranderbaarheid nodig. Meer inzicht is nodigom de invloed te bepalen van de strategische waarde op de andere waarden, zodat ook in detoekomst voldaan kan worden aan de variërende prestatie-eisen van een gebouw.De belevingswaarde van het gebouw is niet meegenomen in de bepaling van de meerwaarde van eenkantoor. Desondanks kan de beleving een grote meerwaarde hebben voor de gehuisvesteonderneming, met name als een onderneming zichzelf profileert als duurzaam en/of in een marktwerkzaam is waarin duurzaamheid een belangrijke rol speelt.Bij het ontwerp van de concepten is aangenomen dat de functie van het kantoorgebouw niet wijzigt.De ontwerpen zijn afgestemd op de functie kantoren. Nederland heeft momenteel een overschotaan kantoorgebouwen en er is een vraag naar woningen. Het is daarom interessant om teonderzoeken wat ervoor nodig is om het kantoorgebouw om te bouwen naar eenappartementencomplex en welke meerwaarde dat oplevert.TU/e Master Building Services De meerwaarde van verduurzaamde kantoorgebouwen Pagina 69