De waardecreatie van verduurzaamde kantoorgebouwen

6. ConclusieHet overzicht van de jaarlijkse kosten en opbrengsten van de test case tijdens de exploitatiefasemaken de verhouding van de variabelen van de waardekaders ten opzichte van elkaar inzichtelijk. Devariabelen die een rol spelen tijdens de exploitatiefase en zijn meegenomen in het onderzoek zijn deproductiviteit van de werknemers (basale waarde), het energiegebruik van het gebouw (ecologischewaarde), de investering (economische waarde), het onderhoud van de installaties (gebruikswaarde)en de flexibiliteit van het gebouw met betrekking tot herindelingen (strategische waarde). Deproductiviteit van de werknemers is de enige variabele die invloed heeft op de omzet van hetgehuisveste bedrijf. De overige variabelen behoren tot de jaarlijkse kosten van het gebouw. Uit deresultaten blijkt dat de toename in productiviteit de meeste invloed heeft op de winstgevendheidvan een onderneming. Dat wordt bevestigd door het overzicht van de netto contante waarde van deconcepten modaal en luxe ten opzichte van concept minimaal.Aangezien de berekende productiviteitsstijging een indicatie is kan de toename van de productiviteitin werkelijkheid lager uitvallen. Belangrijk is daarom om te bepalen hoeveel procent de toename vande arbeidsproductiviteit moet zijn zodat de meerinvestering terugverdiend wordt. Dat kan berekendworden aan de hand van het gevoeligheidsdiagram. Zo blijkt dat de meerinvestering van het conceptmodaal ten opzichte van het concept minimaal terugverdiend wordt bij een toename van deproductiviteit met 1,5%. Dat is een ordegrootte (factor 2,5) kleiner dan de berekendeproductiviteitsstijging (4,08%). Verondersteld mag worden dat de meerinvestering terugverdiendwordt.De netto contante waarde van de kosten bestaande uit de investering en het onderhoud zijnongeveer de helft van de opbrengst ten gevolge van een toename van de arbeidsproductiviteit. Ditgeldt zowel voor het concept modaal in verhouding tot het concept minimaal, als voor het conceptluxe in verhouding tot het concept minimaal. De energiekosten hebben een gering aandeel in dejaarlijkse kosten van het kantoorgebouw. Gezien de test case heeft de ecologische waarde de minsteinvloed op de totale meerwaarde in vergelijking met de andere variabelen. Het is van belang dat deecologische waarde niet over het hoofd wordt gezien, omdat de impact van een gebouw op hetmilieu een belangrijk aspect is. Het integrale waardemodel berekent daarom naast de kosten ook detotale CO 2 emissie van het gebouw. Voor een goede beoordeling moet gekeken worden naar deeconomische, ecologische en sociale belangen.Dankzij de diagrammen die zijn ontstaan uit de gevoeligheidsanalyse en het integrale waardemodelis snel en overzichtelijk de meerwaarde te berekenen van concepten. Het resultaat is een financieeloverzicht van de investering versus de kosten en opbrengsten tijdens de exploitatie. De ingenieur kande resultaten gebruiken als designtool om het ontwerp te optimaliseren en tevens de resultatengebruiken om de opdrachtgever te overtuigen van de meerwaarde van duurzame maatregelen. Hetintegrale waardemodel en de gevoeligheidsdiagrammen zijn niet alleen te gebruiken voor bestaandebouw, maar ook toepasbaar voor nieuwbouw.TU/e Master Building Services De meerwaarde van verduurzaamde kantoorgebouwen Pagina 68