Tabel 3:<strong>De</strong> STI index gekoppeld aan voorbeelden <strong>van</strong> kantoren (Hongisto V. , 2005)STI Spraakverstaanbaarheid spreekprivacy Voorbeelden(kantoren)0,00-0,05 heel slecht uitstekendTussen twee kantoorcellen, goedegeluidisolatie0,05-0,20 slecht goed0,20-0,40 matig redelijk0,40-0,60 redelijk slecht0,60-0,75 goed heel slecht0,75-0,99 uitstekend geenTussen twee kantoorcellen, gangbaregeluidisolatieTussen werkplekken in een kantoortuinmet een goed akoestisch comfortTussen twee kantoorcellen met de deuropenTussen werkplekken in een kantoortuinmet een gangbaar akoestisch comfortTussen werkplekken in een kantoortuinmet een slecht akoestisch comfortVergaderruimteTussen werkplekken in een kantoortuinmet een heel slecht akoestisch comfortEen optimaal akoestisch comfort is te verkrijgen door een indeling met kantoorcellen met voldoendegeluidsisolatie. Aangezien kantoortuinen ten opzichte <strong>van</strong> kantoorcellen veel voordelen hebben,zoals het bevorderen <strong>van</strong> de communicatie, zullen werkgevers vaak kiezen voor een concept metkantoortuinen. Om een goed akoestisch comfort te verkrijgen zullen daarom aanvullendemaatregelen genomen moeten worden. Belangrijke maatregelen daarbij zijn goede isolatie,voldoende absorberende materialen en het maskeren <strong>van</strong> storende achtergrondgeluiden. Het zorgenvoor geluidsisolatie in kantoortuinen kan door middel <strong>van</strong> het plaatsen <strong>van</strong> geluidsschermen. Ditheeft alleen effect indien de plafond- en wandoppervlakken bestaan uit of voorzien zijn <strong>van</strong>geluidsabsorberende materialen. Vaak zijn deze maatregelen nog niet voldoende om een goedakoestisch comfort te creëren. Het geluidsniveau <strong>van</strong> de spraak kan door het nemen <strong>van</strong> dezemaatregelen terug worden gebracht tot 40-45 dB. Aangezien het geluid <strong>van</strong> een ventilatiesysteemdoorgaans een geluidniveau heeft <strong>van</strong> ongeveer 35 dB zal de spraak toch goed verstaanbaar zijn (STI> 0,50). Aanvullende maatregelen zijn dus een vereiste om een goed akoestisch comfort teverkrijgen. Het maskeren <strong>van</strong> het achtergrondgeluid is hiervoor een goede optie. <strong>De</strong>ze methodevoegt geluid binnen een bepaald frequentiegebied toe in een ruimte, waardoor het ongewenstegeluid <strong>van</strong> de spraak gereduceerd wordt. Dit resulteert in een redelijk tot goede spreekprivacy <strong>van</strong>een werknemer in een kantoortuin. Uit zeer recent onderzoek blijkt dat de prestatie <strong>van</strong>verscheidene cognitieve taken significant verbetert indien de spreekprivacy verandert <strong>van</strong> slecht (STI= 0,65) naar goed (STI 0,35).Een andere parameter om een beeld te krijgen <strong>van</strong> het akoestisch comfort in een kantoortuin is de“distraction distance”. Dit is de afstand tussen werkplekken waar de STI <strong>van</strong> normale spraak lager isdan 0,50. In kantoortuinen met een slecht akoestisch comfort is deze afstand groter dan 16 meter(Hongisto, Haapakangas, Haka, & Keskinen, 2010). Met andere woorden de spraak kan in de geheleruimte verstaan worden. In kantoortuinen met een goed akoestisch comfort was deze afstand slechts5 meter.TU/e Master Building Services <strong>De</strong> meerwaarde <strong>van</strong> <strong>verduurzaamde</strong> <strong>kantoorgebouwen</strong> Pagina 29
Het integrale waardemodel<strong>De</strong> berekening <strong>van</strong> de invloed <strong>van</strong> het akoestisch comfort op de productiviteit in het integralewaardemodel is gebaseerd op de classificering <strong>van</strong> de spraakverstaanbaarheidsindex, zie tabel 4. <strong>De</strong>eerste twee klassen (STI 0,00-0,05; STI 0,05-0,20) en de laatste twee klassen (STI 0,60-0,75; STI 0,75-0,99) <strong>van</strong> de oorspronkelijke tabel, tabel 3, zijn samengevoegd. Het productiviteitsverlies is namelijkhetzelfde in deze klassen, zie figuur 14.Tabel 4: de classificering <strong>van</strong> de spraakverstaanbaarheidsindex zoals gebruikt in het integrale waardemodelSTI Spraakverstaanbaarheid spreekprivacy Voorbeelden(kantoren)0,00-0,20heel slecht tot slechtUitstekend totgoed0,20-0,40 matig redelijk0,40-0,60 redelijk slecht0,60-0,99Goed totuitstekendheel slecht totgeenTussen twee kantoorcellen, goedegeluidisolatieTussen twee kantoorcellen, gangbaregeluidisolatieTussen werkplekken in een kantoortuinmet een goed akoestisch comfortTussen twee kantoorcellen met de deuropenTussen werkplekken in een kantoortuinmet een gangbaar akoestisch comfortTussen werkplekken in een kantoortuinmet een slecht akoestisch comfortVergaderruimte<strong>De</strong>ze klassen zijn door het model <strong>van</strong> Hongisto te koppelen aan het productiviteitsverlies, zie figuur14. Bijvoorbeeld in een kantoortuin met een slecht akoestisch comfort is de spraakverstaanbaarheid<strong>van</strong> elkaar goed en dus is de spreekprivacy zeer slecht. Naar alle waarschijnlijkheid zal debijbehorende STI waarde dan tussen de 0,60 en 1 liggen. Dat betekent dat een werknemer in dezekantoortuin 7% minder productief is dan wanneer hij of zij in een kantoorcel met goedegeluidsisolatie zou werken.Figuur 14: <strong>De</strong> grafische weergave <strong>van</strong> het verlies in prestatie, DP, alseen functie <strong>van</strong> de STI. <strong>De</strong> rode klassen geven de spreekprivacy aan.TU/e Master Building Services <strong>De</strong> meerwaarde <strong>van</strong> <strong>verduurzaamde</strong> <strong>kantoorgebouwen</strong> Pagina 30