Dans-bewegingstherapie in de Justitiële ... - KenVaK - Zuyd

De prevalentie van psychische stoornissen is onder criminele jongeren hoger dan onder jongeren in dealgemene bevolking. Dit blijkt ondermeer uit twee inventarisaties van het voorkomen van psychischestoornissen onder jongeren in justitiële jeugdinrichtingen (JJI's). In een studie van Doreleijers werd eeninventarisatie gedaan onder jongeren in preventieve hechtenis (Doreleijers (1995). Hieruit bleek dat 77%van de jongeren 1 of meer diagnoses had volgens de DSM-III-R:- 67% van de jongeren had een gedragsstoornis (conduct disorder)- 11% een stemmingstoornis- 14% ADHD- 16% middelenmisbruikVreugdenhil (2003) concludeert dat 90% van de jongeren, voornamelijk jongens, in een JJI een psychischestoornis heeft (waarbij overigens ook gedragsstoornissen onder de psychiatrische stoornissen werdengerekend). Het gaat hier zowel om internaliserende (angst, depressie) als externaliserende stoornissen(ADHD en andere gedragsstoornissen). Ook middelenmisbruik en verslaving aan psychoactievemiddelen worden in dit onderzoek frequent vastgesteld. Veel jongens vertonen een combinatie vanpsychische stoornissen (co-morbiditeit), bijvoorbeeld psychotische stoornissen in combinatie metmiddelenmisbruik, gekoppeld aan een lage intelligentie.1.2.3 Reactieve en proactieve agressieJongeren in de JJI en GJ hebben vaak gedragsproblemen en vertonen vaak agressief gedrag. In deliteratuur over agressiviteit bij jongeren wordt veelvuldig onderscheid gemaakt in reactieve enproactieve agressie (Dodge & Coie, 1987).Reactieve agressie wordt beschouwd als een emotionele, impulsieve en boze reactie op een (vermeende)bedreiging, aanval of frustratie. Er is sprake van een sterke lichamelijke arousal en impulsief handelen.Als oorzaak wordt gezien: bedreigende en vijandige sociale omstandigheden (bv. een hardvochtigeopvoeding, afwijzing door leeftijdgenoten), wat leidt tot overgevoeligheid en een lage frustratietolerantieen hoge irritabiliteit. Frustratie leidt tot agressie.Proactieve agressie daarentegen betreft koelbloedige, bewuste agressie om doelen als het verkrijgen vanmateriële zaken of status te bereiken (Scarpa & Raine, 1997). Proactieve agressie betreft doelgerichte enweloverwogen agressie. Verondersteld wordt dat deze ontstaat door zelfoverschatting ensucceservaringen met agressief gedrag. Proactieve agressie zou veel meer het gevolg zijn vanobserverend leren en bekrachtiging van agressief gedrag (Orobio de Castro, 2007).Een van de belangrijkste verschillen tussen reactieve en proactieve agressie is de intrinsieke motivatievoor de agressieve handeling (Raine et al., 2006). Vaak is deze alleen bekend bij de initiator. Voorbeeldenhierbij zijn voor de proactieve initiator dat hij ‚had gevochten om te laten zien wie de baas was‛ en voorde reactieve initiator dat hij ‚dingen kapot maakte omdat hij door het lint ging‛.Onderzoek (Cornell et al, 1996; Dempster et al., 1996; Patrick, 2001) naar agressie en psychopathie laatzien dat psychopathie meer is gerelateerd aan proactieve agressie dan aan reactieve agressie. Deze14 Dans-bewegingstherapie in de Justitiële Jeugdinrichtingen en Gesloten Jeugdzorg