Download de vergelijking

■ Vier verschillende motoren, vier verschillendeprijskaartjes en vier uiteenlopendeprestatieniveaus. Vier motorenook die worden gepresenteerd als toerfietsen.Een vergelijking van de BMW K1200 GT, Yamaha FJR 1300A, Honda ST1300 en de Kawasaki ZZR 1200 ontaardtal gauw in karaktermoord, want er kan ermaar een de beste zijn. Of niet?Tekst Peter te Brake foto’s Chris Pennarts24

Zware toermotorenmultitestKaraktermoord25

Het is me wel een viertal zeg!De crème de la crème van detoerwereld, zonder afbreuk tedoen aan al die andere fijne toermotorendie we en passant vergetente noemen. Met de ZZR 1200,K 1200 GT, FJR 1300 A en de ST1300 PanEuropean test je gelijkook zo’n beetje alle mogelijke zithoudingen.Van fors afsteunen opde polsen (ZZR 1200) tot ontspannenrechtop zitten op de billen(ST 1300). Het viertal behoeftook geen uitgebreide introductie.We kennen ze al weer een poosje,want echt nieuw zijn ze niet. DeKawasaki is een voortzetting vande ooit zo geroemde ZZR 1100,de K 1200 GT is een toergerichteK 1200 RS, de Yamaha met Aonderscheidt zich van de vorigjaar geteste FJR 1300 door hetABS en de ST 1300 PanEuropeanwijkt van de in 2002 geteste ST1300 af door een waslijst aanmodificaties die zijn doorgevoerd.Misschien wel daarom staat deHonda van dit viertal het meest inde belangstelling.ZWAKKE START > DePanEuropean kende een zwakkestart. Dat begon al bij de uitleveringtoen bleek dat de brandstofpompmanco’s vertoondewaardoor de beoogde afleverdatain bijna alle gevallen niet werdengehaald. Ergerlijk voor motorrijdersdie hun motor al hadden verkochten lastig voor dealers dieeen motor hadden ingeruild en nuniet konden leveren. Met eenbehoorlijke vertraging werden deHonda’s uiteindelijk bij de klantenbezorgd. En toen begonnen deproblemen pas echt. DePanEuropean bleek op snelheidbehoorlijk instabiel te sturen en jerechterbeen werd langzaam maarzeker gaar gestoofd door overmatigehitteontwikkeling. In enkelegevallen scheurde zelfs de carterpanals er te hard over verkeersdrempelswerd gereden.Omvangrijke modificaties werdenen worden nog steeds doorgevoerd.Honda doet zijn best omde schade te beperken, maar jekunt niet om de constatering heendat de PanEuropean-rijdersbehoorlijk wat narigheid te verwerkenhebben gekregen. Het isimmers nooit leuk als er aan eensplinternieuwe motor intensiefgesleuteld moet worden. Maargoed, alle inmiddels uitgeleverdemodellen worden dus achterafgemodificeerd en de machines uithet productiejaar 2003 zijnuiteraard al af fabriek met de nieuweonderdelen uitgerust. De hamvraagluidt dan alleen nog maar:zijn alle problemen verholpen. Ikkan hier kort over zijn: nee!DE STABILITEIT > Omdat ikzeker wilde weten of de problemenzijn verholpen, heb ik de PanEuropean na afloop van de testnog een keer apart genomen endoor en door op de genoemdeeuvels onderzocht. Duidelijk werddat vooral de warmteafvoer aande rechterzijde van het blokonaangename vormen aannam.Het rechter onderbeen wordt nogsteeds abnormaal heet. Bij eenbuitentemperatuur van 22˚ wasdat al zo storend dat het rijplezierbehoorlijk werd beperkt. Ik vraagme dan ook af hoe dat bij echt tropischetemperaturen voelt. Ookde stabiliteit op hoge snelheid vielmij tegen, hoewel ik onderstreepdat het niet van een zodaniggevaarlijk karakter is als menigcommentaar van ST 1300-rijdersdoet vermoeden. Met de ruit in dehoogste stand - en dat is dus echthoog en steil - gecombineerd metsnelheden vanaf 170 km/u gaat erinderdaad een tuimelbewegingdoor de motor die niet vertrouwenwekkend,maar ook nietgevaarlijk is. Voer je de snelheidverder op - de ST 1300 bereiktzonder moeite snelheden van 220km/u - dan worden de tuimelbewegingenrond de lengteas nogduidelijker. Je kunt dan in situatiesterechtkomen waarin je het ideekrijgt dat je vooral maar beter vanhet gas kunt gaan. Vooral als ereen zijwind waait en je net voornemensbent een vrachtwagen inte halen, kan de PanEuropeanbehoorlijk nare bewegingen gaanmaken die zelfs voor een professionelemotorrijder als meer daneen waarschuwing gelden. Dealtijd op scherp staande lezerheeft het uiteraard al lang door envraagt zich af: ‘wie gaat er noumet de ruit in de hoogste standsnelheden van 200+ rijden?’ Oké,dan laat ik de ruit zakken tot in zijnlaagste stand. De verschijnselenzijn dan zowat even nadrukkelijkaanwezig. Als verzachtend argumentvoor de Honda kan ik evenwelmet een gerust hart ookschrijven dat de BMW K 1200 GTnou ook niet echt uitblinkt vanwegeeen superieure stabiliteit.Onder gelijke testomstandighe-26

Zware toermotorenmultitestden heb je op de BMW onder vollastnamelijk eveneens je handenvol. De tuimelbewegingen zijnweliswaar wat minder scherp engelijkmatiger dan die van deHonda, maar ze zijn toch op zijnminst even duidelijk waarneembaar.De K 1200 GT geeft bovendienblijk van een zeer onaangenameeigenschap die de Hondaweliswaar ook, maar dan wel inmindere mate, ontsiert. Beidemotoren trekken namelijk behoorlijknaar rechts. Deze eigenschapwordt bij de BMW nog geaccentueerddoor een accessoire dat ereigenlijk niet ophoort als eenmotor dermate twijfelachtigeeigenschappen bezit: cruise control.Aan het eind van een langetestdag in Duitsland kreeg ik opde terugweg last van een oudeschouderblessure. Ik vroeg mij afhoe die zo ineens de kop konopsteken, omdat ik er al maandengeen last meer van had gehad.Vermoeidheid in combinatie meteen zeer hoog voertuiggewichtzou de veroorzaker kunnen zijn,dacht ik. Maar dat bleek dus nietzo te zijn. Als ik op een lege autobaanbij een snelheid van rond de180 km/u besluit de cruise controlin te schakelen om een beetjemeer ontspannen te gaan zitten,stel ik verbaasd en licht geschrokkenvast dat de K 1200 GT meteenrechts af slaat als je ook maareven het stuur loslaat! Wat heb jedan nog aan een cruise control?En de Kawasaki dan? Is die danwel stabiel op hoge snelheid?Nou, over de Kawasaki heb ikvorig jaar al uitvoerig geschreven.Die shimmiet, slaat dus in hetstuur, wat ik in eerste instantievooral de kofferset verweet. Naaraanleiding daarvan heeftKawasaki intensief gezocht naarde oorzaken en tot mijn grote verbazingstaat de ZZR 1200 nu opDunlop Sportmax in plaats van detijdens de introductie getoondeBridgestone Battlax. Het shimmyprobleem heb ik inderdaad nietmeer kunnen ontdekken, in plaatsdaarvan is de Kawasaki nu ophoge snelheid wel een stuk instabielergeworden. Niet zo dominantals de Honda of de BMW,maar toch zodanig dat je met koffersen in de buurt van de top, dieoverigens een heel stuk hoger ligtdan die van zijn concurrenten,■ Het stelmechanisme voor het aanpassenvan de achtervering is bij deBMW goed bereikbaar.■ De elektrisch verstelbare ruit heefteen matig stelbereik waardoor de windbeschermingminder is dan van de rest .■ Het BMW EVO-systeem is wel ergwennen. De servo-ondersteuning vergteen andere motoriek. En dat kost tijd.■ De commandocentrale is sobermaar informatief. Onder de klokkenvind je zelfs een versnellingsindicator.27

Zware toermotorenmultitestbehoorlijk geconcentreerd tewerk moet gaan. Maar ook hiergeldt: wie rijdt er nou topsnelheidmet een ZZR 1200 met koffers?Iets wat door de leverancier vande koffers ten zeerste wordt afgeraden.Die geeft aan dat 120 km/umet koffers maximaal is toegestaan,meer niet. En dan voelt deKawa uiteraard rotsvast. Maar ver-240 km/u lichte slingerbewegingenproduceert, is dit verschijnselniet zo schokkend dat je daarbang van wordt.Eigenlijk scoort alleen de YamahaFJR 1300 op het punt stabiliteiteen tien met een griffel. Ruitomhoog of omlaag, het maakt opde FJR niet uit. De Yamaha looptmet een stoïcijnse gelatenheidrechtdoor alsof er geen zijwind,windturbulentie achter vrachtwagensof andere onaangenameinvloeden bestaan. Deze sportiedienje je brood als motortester,dan moet je je ook verplaatsen inde interesse van de lezer. En ikweet zeker dat niet alle lezers hetgas dichtschroeven bij een snelheidvan 120 km/u. Als je op eenpotent kanon als de Kawasakirijdt, wil je ook weten hoe het voeltals je het gas opendraait. Alleendaarom dreef ik de bekofferdeKawasaki naar zijn top van meerdan 270 km/u. En dat klinktgevaarlijker dan het in werkelijkheidis, want hoewel de fiets vanafve toermotor voelt onder alleomstandigheden rotsvast aan.Nare eigenschappen als het naareen kant trekken kent de FJR niet.Cardanreacties, zoals je die op deBMW duidelijk voelt en bij de Panminder waarneemt, kent de FJR alhelemaal niet. Bovendien is hetook nog eens een van de snelleremotoren met zijn 255 km/u. De■ Door de zithouding levert de vasteruit van de ZZR 1200 toch voldoendewindbescherming.■ Ook de Kawasaki ZZR is met eenextern afstelmechanisme voor deachtervering uitgerust.■ De koffers hebben een verbazingwekkendvolume. Naast de integraalhelmblijft zelfs nog ruimte over.■ Op het dashboard geen fratsen.Ronde analoge tellers geven de informatieduidelijk zichtbaar door.29

BMW zowel als de Honda gevenhet op als de tellernaald de 240km/u indeling nadert. DeKawasaki hoef je dan nog nieteens in zijn hoogste versnelling tezetten, die gaat in zijn vijf al hetsnelst van allemaal. En in zijn zesgaat ie door tot 295 km/u, op deteller. Dus dat is wel even anderekoek. En beweer nou niet dat ikmet de Kawasaki voor deze vergelijkingeen verkeerde keuzeheb gemaakt, want ook de toerkwaliteitenstaan op een onbetwisthoog niveau.DE RIJWIND-BESCHERMING > De beschermingvan de kuip van deZZR 1200 is toereikend, ook alkomt de vaste ruit niet in de buurtvan een beschermingsfactorzoals je die op de andere drie welaantreft. Het best werkt de ruit vande PanEuropean. Die houdt je hetbest uit de wind, maar produceertook de meeste zuiging. Het lijktwel of je op een triceps oefenbankzit zoals je tegen de zuiging moetvechten. Ook op de Yamaha hebje hier last van, maar wel in veelmindere mate. De ruit van deBMW is eveneens verstelbaar,maar het stelbereik is een stukminder groot dan dat van zijnJapanse concurrenten. Als resultaatdaarvan heb je op de BMWook veel minder te kampen metvacuümproblemen, maar zit jedaarentegen ook iets minderbeschermd in weer en wind.DE REMMEN > Grote verschillenvind je ook bij de remmen.Waar de Kawasaki met eenconventioneel remsysteem is uitgerust,beschikken de concurrentenover min of meer verfijndesystemen met ABS, al dan nietgeïntegreerd. Op verzoek vangeïnteresseerde motorrijdersheeft Yamaha haar ABS systeemuit de kast getrokken en op deFJR gemonteerd. Dit is wel eensysteem dat al een paar jaar oudis. De grove intervallen laten hiergeen onduidelijkheid overbestaan. Toch werkt dit ABSsysteem voor een minder geroutineerdemotorrijder nog steeds inhoge mate veiligheidsverhogend.Meer verfijnd werkt het DualCombined Brake Systeem van deHonda, waarbij je met het rempedaalook de middelste van de driezuigers van de voorrem aanstuurt.De impulsen van het ABSsysteem zijn amper waar tenemen en de vertraging is optimaal.Hetzelfde geldt voor hetBMW systeem, dat nog een stapjeverder gaat en metbekrachtiging is uitgerust. Dat iswel wennen, want als de motorniet loopt, heb je amper remkracht.Als je aan het manoeuvrerenbent moet je daar echt welrekening mee houden. Persoonlijkvind ik dit systeem mindergeslaagd daar het gevoel in hethendel en het pedaal naar mijnidee ver te zoeken is. Bovendienvind ik het storend dat je voor eenstoplicht constant het geluid vande servomotoren hoort. En danheb ik nog altijd zoiets van: watals de elektrische installatie noueens uitvalt? Met stroom remt hetwel als een tierelier.Tijdens de remproeven blijkt weldat je ook met de Kawasaki tochremwegen kunt halen die vergelijkbaarzijn met die van zijn concurrenten,ook al moet je veelgeconcentreerder te werk gaan.Desondanks prefereer ik nogaltijd een systeem als dat van deKawasaki. Waarom? Omdat ik hettijdens mijn carrière als motorrijdertoch wel enkele keren hebmeegemaakt dat ik botsingen konvoorkomen door het achterwiel teblokkeren en de motor daardoorgewoon een andere kant op hebkunnen sturen. In sommige gevallenhad ik een botsing niet kunnenvoorkomen als dat niet mogelijkwas geweest. Ook een ABSsysteem had een botsing nietkunnen voorkomen, daarvoorwas de ruimte soms te kort.Daarvan ben ik heilig overtuigd.Maar ik ben er eveneens vanovertuigd dat een minder ervarenrijder nog altijd beter af is op eenmotor met ABS, zelfs al betreft heteen wat ouder systeem als datvan de Yamaha.HET GEWICHT > Rembekrachtiging,verlichte alarmlichtschakelaar,verwarmde buddyseaten handvatten, cruise control,ABS, als je de accessoire lijstvan BMW doorneemt, zou jehaast kunnen denken dat het overeen auto gaat. De invloeden vande vierwieltechneuten vallen hoedan ook aan alles af te lezen. Kijkje naar de constructie waarmeemotor en bak verenigd zijn, methet reusachtige koppelingshuis,dan zie je een vormgeving die jebij een auto uit de compactklasseeveneens tegen zou kunnenkomen. Het meest zichtbaarwordt deze bewering als je deschakelaar ziet waarmee je destoelverwarming kunt inschakelen.Daar staat toch echt het symboolvan een heuse autostoel op.Dat de motor door al deze itemseen drooggewicht van ruim 300kilo bereikt is dan ook verder nietverbazingwekkend. En dat voelje! Dat de Pan er qua gewichtnauwelijks voor onderdoet is deste verbazingwekkender omdat deHonda tijdens het rijden een stuklichter aanvoelt. Het looiïge datde BMW zo kenmerkt ontbreektop de Pan, hoewel je die met zijndroge 289 kg toch ook niet echt30

Zware toermotorenmultitestals een lichtgewicht kunt inschalen.Eenmaal op gang merk je aldie kilo’s in tegenstelling tot dievan de BMW nog maar nauwelijks.De Kawasaki weegt rijklaar275 kilo maar voelt tijdens het rijdenniet echt lichter aan dan deHonda. Het fijnst voelt in ditopzicht de FJR 1300. Ik had heteerder al over kwikzilverachtigerij- en stuureigenschappen endeze indruk wordt tijdens de vergelijkendetest extra versterkt.Ook al weegt de Yamaha evengoednog 251 droge kilo’s, hetvoelt een heel stuk minder. Of jenou stilstaand moet rangeren ofdat je met vaart de hoek omstuurt, de FJR overtuigt door eenmoeiteloze, speelse hanteerbaarheiddie je bij geen van deandere motoren in deze vormterugvindt. Hoewel de grondspelingniet echt overhoudt. Met dekanttekening dat de grondspelingvan de andere motoren metuitzondering van de ZZR nogberoerder is dan die van de FJR.Bij de FJR wordt dit duidelijkeromdat deze motor meer verleidttot een forse rijstijl.HET VERBRUIK > Een vande meest ‘geliefde’ disciplinesvan een motortester is wel hetvaststellen van het verbruik. En■ De FJR is op veler verzoek uitgerustmet ABS. Je herkent dat onder andereaan de alu kleurige zuigerdoppen.■ De techniek van het Yamaha-blok isde modernste van de vier. Het blok isrechtstreeks afgeleid van de YZF-R1.■ De FJR biedt in de vergelijking eenzeer goede windbescherming en eenacceptabel vacuüm achter de ruit.■ Een zeer compleet dashboard mettwee analoge tellers en een digitaalinfoscherm. Wat verlang je nog meer?31

Zware toermotorenmultitestals een lichtgewicht kunt inschalen.Eenmaal op gang merk je aldie kilo’s in tegenstelling tot dievan de BMW nog maar nauwelijks.De Kawasaki weegt rijklaar275 kilo maar voelt tijdens het rijdenniet echt lichter aan dan deHonda. Het fijnst voelt in ditopzicht de FJR 1300. Ik had heteerder al over kwikzilverachtigerij- en stuureigenschappen endeze indruk wordt tijdens de vergelijkendetest extra versterkt.Ook al weegt de Yamaha evengoednog 251 droge kilo’s, hetvoelt een heel stuk minder. Of jenou stilstaand moet rangeren ofdat je met vaart de hoek omstuurt, de FJR overtuigt door eenmoeiteloze, speelse hanteerbaarheiddie je bij geen van deandere motoren in deze vormterugvindt. Hoewel de grondspelingniet echt overhoudt. Met dekanttekening dat de grondspelingvan de andere motoren metuitzondering van de ZZR nogberoerder is dan die van de FJR.Bij de FJR wordt dit duidelijkeromdat deze motor meer verleidttot een forse rijstijl.HET VERBRUIK > Een vande meest ‘geliefde’ disciplinesvan een motortester is wel hetvaststellen van het verbruik. En■ De FJR is op veler verzoek uitgerustmet ABS. Je herkent dat onder andereaan de alu kleurige zuigerdoppen.■ De techniek van het Yamaha-blok isde modernste van de vier. Het blok isrechtstreeks afgeleid van de YZF-R1.■ De FJR biedt in de vergelijking eenzeer goede windbescherming en eenacceptabel vacuüm achter de ruit.■ Een zeer compleet dashboard mettwee analoge tellers en een digitaalinfoscherm. Wat verlang je nog meer?31

dan met name de ‘economy run’waarbij getracht wordt zoveelmogelijk kilometers af te leggenop een volle tank. In de praktijkziet zo’n rit er als volgt uit: aftanken,tripmeter op nul en het gashendelangstvallig uit de buurtvan de aanslag houden. Bij voorkeurgeven we dan niet meer danmaximaal halfgas en producerenwe toerentallen op 60% van watmogelijk is.Je begrijpt dat deze procedureniet echt geliefd is en de fiets metde vermoedelijk grootste dorstheeft dan ook de voorkeur vanalle motortesters. Die hebbensprintschoenen aangetrokken opde dag waarop deze test op deagenda staat. Dus gaat de sprinter om als eerste bij de ZZR 1200te zijn want die is nog met carburateursuitgerust en heeft bovendienhet meeste vermogen.In de buurt van de 260 kilometeris de Kawa-tank eindelijk leeg envervolgens gaan er zowat 21 literseuro loodvrij in. Een verbruik van1: 12,3 is niet echt een beloningvoor een dergelijke oefening ingeduld. Later doe ik het nog eenkeer over en kom ik tot een ietsbeter resultaat maar redenen omte jubelen heb ik niet. Het volgendetestonderdeel ligt meer in mijnaard: de onzuinigheidstest. Gaserop, zo lang en zo veel mogelijk.Met de Kawasaki een disciplinedie meteen tot vrolijkheid stemt.Voor zolang als het duurt dan endat is niet zo lang. Na een kleine160 kilometer staat de naald vande tankmeter op zijn laagstestand. Als ik bij kilometer 179 gatanken, gaat er bijna 22 liter benzinein: 1: 8,1! Dat is best eenrecord maar dan wel een van deonaangename soort. Het meestaangename record vestigt dePanEuropean die onder leidingvan Roel een verbruik noteert vanbijna 1: 20. En da’s lachen! Zekerals je een tankinhoud van 29 litertot je beschikking hebt, want hetlevert je een actieradius op vandik 550 kilometer. Zulke cijferszouden we eigenlijk wel vaker willenzien, wat niet gebeurt: deYamaha en de BMW komen metgemiddelde verbruikscijfers opde proppen van rond de 1: 14.DE UITSTRALING> Tijdenseen debat of een motor wel of nietmooi is, begeef je je op glad ijs.De smaak van de motorrijdendemens is nogal verschillend. Maaromdat we het hier altijd nog overmotoren hebben - waar emotie ensfeer zeer bepalende factoren zijn- durf ik desondanks ook hier eenvergelijking aan te gaan. Debewering dat bij dit viertal juistenorme verschillen te noteren zijndie variëren van lelijk tot uitermatestijlvol en elegant, is niet gedurfdmaar een feit. Of iemand nou gaatvoor functionaliteit of stijl, laat ik inhet midden, ook al is het naar mijnidee mogelijk beide te combineren.Goed voorbeeld hiervan is deFJR 1300, die een stijlvol optredencombineert met een hogemate aan functionaliteit. Ook deBMW maakt op dit gebied indruk.De massieve homogeniteit, defunctionaliteit en een zeer complete,in sommige opzichten zelfsovercomplete uitrusting is zondermeer met elkaar in balans.Vergeleken met de BMW en deYamaha lijkt de Kawasaki daarentegenbijna kaal, zowatSpartaans. De PanEuropean is indit rijtje een verhaal apart. Veelplastic, een veel te groot frontaaloppervlak - lijkt wel wat op eenscooter - en een achterkant die,met alle respect, bij mij niet echt inde smaak valt. Het meest duidelijkwordt de homogeniteit van de verschillendemotoren als je de kofferseraf haalt. De Honda oogt danonaf. Bij de Kawasaki zijn het dekofferdragers die storend opvallen,terwijl het uiterlijk van de BMWzonder koffers erg meevalt. DeYamaha haalt ook hier de meestepunten, want zowel met als zonderkoffers staat hier een motordie overtuigt en waarvan ook hetconcept gewoon klopt. Maar nog-WAT IS ER MET DE PANEUROPEAN?Het geruchtencircuit rond mogelijke problemen met de PanEuropean draait opvolle toeren. Er zou een leveringsstop zijn afgekondigd voor de USA en België.Zo’n dramatische beslissing duidt toch op serieuze problemen, zou je denken.Daarom maar eens gebeld met Honda Europe North in Offenbach.Woordvoerster mevrouw Mertens beaamt de geruchten en voegt er zelfstandigaan toe dat inmiddels ook in Duitsland een leveringsstop van kracht is.Of deze maatregel ook geldt voor Nederland weet ze niet. Telefonisch contactmet Honda Nederland levert een hoop tekst op, maar weinig concreteinformatie. Johan van Duinen geeft aan dat ook voor Nederland een leveringsstopvan kracht is, maar die geldt alleen voor machines die in 2003zijn geproduceerd. Dealers die de ST 1300 in de showroom hebbenstaan, kunnen gewoon doorgaan met de verkoop omdat dit machinesbetreft die in 2002 geproduceerd zijn. De reden van de leveringsstop isdat de PanEuropean niet zou voldoen aan de Honda-kwaliteitseisen.Maar wat er precies aan de hand is, kan van Duinen niet vertellen. Ookniet of het manco alle in 2003 geproduceerde PanEuropeans betreft ofslechts een klein aantal uit een productieserie. Omdat Honda R&Dnog druk aan het onderzoeken is, kan Van Duinen hangende hetonderzoek geen verdere uitspraken doen. Doorvragen leert dat hijhet gewoon niet weet, wat ook ruiterlijk wordt toegegeven. Het kan net zo goedeen te snel slijtende buddyseat of een serieuzer probleem zijn. Kortom: eenwazig verhaal, dat meer vragen oproept dan antwoorden geeft. HaraldWestenberger, verantwoordelijk voor de after-sales bij Honda Nederland benadruktnogmaals dat de leveringsstop alleen de PanEuropean betreft die in 2003is geproduceerd en niet de in 2002 geproduceerde machines. De afgelopenmaanden werden we meerdere malen benaderd door berijders van een ST 1300PE met de klacht dat hun motor nogal wat problemen vertoonde. Met name destabiliteit en de hitte-ontwikkeling onder de stroomlijn werden steeds weergenoemd, iets waarover je bij de oude ST 1100 PE nooit wat hoorde. Deze naretrekjes betreffen vooral de 2002 machines die nog niet gemodificeerd zijn. De2002 modellen, die inmiddels bij de dealers en in de Honda vestiging in hetBelgische Gent met nieuwe onderdelen zijn uitgerust en die wij getest hebben,Bij de reguliere kwaliteitscontrole die plaatsvindt op al onze producten, zijn afwijkingengeconstateerd voor de gestelde kwaliteitsnorm van de ST1300, Pan European. Deze afwijkingenworden momenteel onderzocht en daardoor hebben wij geen informatie over dedefinitieve uitlevering van deze motoren naar de dealers. Dit geldt voor de motoren die opdit moment voor uitlevering naar de dealers staan.Voor de modellen die op dit moment bij de dealer staan is geen leveringsstop afgekondigden deze motoren kunnen ook gewoon worden uitgeleverd aan de eindgebruikers.Voor alle motoren die nog dienen te worden gemodificeerd, wordt op dit moment geëvalueerdhoe wij de ontstane backorder situatie van de modificatie kits op zeer korte termijnop kunnen lossen. Dit geldt voor de nog te modificeren modellen die reeds uitgeleverd zijnaan de klanten, alsmede de modellen die op dit moment nog in dealervoorraad staan.Zo gauw er meer informatie is over de leveringsstop naar de dealers zullen wij de klanten,dealers en pers hiervan onmiddellijk op de hoogte brengen.met vriendelijke groetHonda NLJohan van Duinenbevallen eenstuk beter maar helemaal weg zijnde verschijnselen niet. Ook blijkt dat er nog steedsmotorrijders rondrijden met niet gemodificeerde 2002 modellen. Hoe isdat nu mogelijk? Omdat de modificatiekits momenteel niet compleet geleverdkunnen worden waardoor dealers de werkzaamheden uitstellen. Heel terecht,want voor een modificatie wordt een PanEuropean namelijk nagenoeg helemaalgestript. En dat is een hoop werk. Inmiddels heeft Honda per fax beloofd alles inhet werk te zullen zetten de problemen zo snel mogelijk op te lossen en duidelijkheidte scheppen in het duistere verhaal omtrent de reden van de leveringsstop.Het is daarom goed mogelijk dat de problemen met de HondaPanEuropean zijn opgelost als je dit leest.32

Zware toermotorenmultitestmaals: over smaak valt niet tetwisten. Maar in mijn optiek isHonda te ver doorgeschoten.Ook al zit je op een motor diegebouwd is om alle onaangenameklimatologische bijverschijnselenzoveel mogelijk te elimineren.Maar laten we eerlijk zijn: inde stromende regen word je opeen motor nou eenmaal nat. Alsde ruit je bovenlichaam dan uit denattigheid houdt, is dat natuurlijkerg prettig. Toch wordt het rijdenin kletsnatte en koude omstandighedener niet leuker op als je vooreen dergelijk pluspuntje op dekoop moet toenemen dat de stabiliteithard achteruit gaat. Dan hebje in mijn optiek toch echt de verkeerdebeslissing genomen.DE BAGAGE > Vreemd maarwaar: de koffers van de BMW zijnwat minder geschikt voor hetgrote toerwerk. Met name omdatde linker koffer vanwege de uitlaateen nogal sterk beperkt volumeheeft. Een integraalhelm kun jedaarin niet kwijt. De koffers van deandere drie testkandidaten kunnenelk een integraalhelm bevatten.De uitrusting van de viermotoren is voor het doel toereikend,ook al laat de Kawasaki hierbehoorlijk wat punten vallen. Hetfeit dat de Kawasaki de enigemotor is die door een kettingwordt aangedreven, plaatst hemeigenlijk in een andere categorie.De bagagecapaciteit is in vergelijkingmet de andere fietsen dunnetjes.Behalve de koffers en detanktas - de tank is van staal - hebje geen ruimte voor het vervoerenvan bagage, terwijl je op de anderemotoren nog een rek terbeschikking hebt waarop je eenbehoorlijke hoeveelheid spullen■ De Pan-ruit biedt de beste weersbeschermingvan de test, maar veroorzaaktook de meeste bijverschijnselen.■ Het DCBS-remsysteem met ABSbehoort tot het beste wat op ditmoment te koop is.■ Op de Goldwing vind je onder dekuip ventilatoren die de warmte naarvoren afzuigen. Misschien een idee?■ De koplamphoogte kun je vanuit hetzadel makkelijk bijstellen. Handig als jevaak met verschillende belading rijdt.33

kwijt kunt. Desondanks zijn debagagemogelijkheden op deKawasaki toereikend voor eenlange vakantie met z’n tweeën.Vorig jaar heb ik de proef op desom genomen door met z’ntweeën in een week ruim 4000kilometer af te leggen inFrankrijk. We sliepen in hotelletjesen iedere morgen konden weons verheugen op schone sokkenen onderbroeken. Het kandus wel met de ZZR, ook al moetje op comfort inleveren en kun jeminder spullen meenemen. Inruil daarvoor kun je met deKawasaki na demontage van dekoffers motorrijden zoals je datmet de andere drie niet kunt. Hetis maar waar je de meestewaarde aan hecht. Het vergelijkis in dit opzicht dan ook niet helemaaleerlijk. Op de Kawasaki zulje niet zo gauw een forensendeadvocaat aantreffen op weg naarde rechtbank, terwijl dat op deHonda, Yamaha of BMW toch denormaalste zaak van de wereldzou moeten zijn. Afsluitend kan ikdan ook alleen maar melden datik meer advocaten op Kawasaki’swens te zien.CONCLUSIE > Reken je hetviertal af op rijplezier, prijs endoelmatigheid, dan kun je er nietomheen dat de Yamaha met kopen schouders boven de rest uitsteekt.Niet alleen de aanschafprijsligt een stuk lager dan die34

Zware toermotorenmultitestvan zijn concurrenten (de koffersmoet je er wel los bij kopen), hijkan alles wat zijn concurrentenook kunnen en voegt hier nogeen behoorlijke dosis belevingen uitstraling aan toe. Metbetrekking tot de techniek, diehet modernst is van allemaal, ofsimpelweg gelet op het uiterlijkvalt de Yamaha niet te vergelijkenmet zijn concurrenten. Ikschroom dan ook niet deYamaha de titel van de absolutetestwinnaar te verlenen.Op de tweede plek, weliswaar opruime afstand, schaal ik de BMWin die door zijn functionaliteit enelegante optreden weet te scoren.Derde wordt de Kawasakidie puur en onvervalst presteert,maar door zijn minder toergerichteuitrusting punten laat vallenals het om het comfort gaat.Had ik de test daarentegen metals enig criterium rijplezier uitgevoerd,dan was de Kawasaki alsnummer een uit de bus gerold.Het rijplezier van de Honda wordtbehoorlijk verstoord door deenorme warmteopbouw aan derechterkant van de kuip. De stabiliteitis mild uitgedrukt verdachten de prijs behoorlijk. De doelmatigheidvan stroomlijn en koffersis natuurlijk wel helemaal oppeil. Zou je alleen die criteria tengrondslag leggen aan de test,dan verandert uiteraard ook detestuitslag. ■35