11.07.2015 Views

Sociale en financiële wegwijzer (pdf folder) - Vlaamse Reumaliga vzw

Sociale en financiële wegwijzer (pdf folder) - Vlaamse Reumaliga vzw

Sociale en financiële wegwijzer (pdf folder) - Vlaamse Reumaliga vzw

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Voor wie?n De <strong>wegwijzer</strong> werd specifiek geschrev<strong>en</strong> voor patiënt<strong>en</strong> met reumatoïde artritis die ouder zijn dan 21 jaar <strong>en</strong> inVlaander<strong>en</strong> won<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als voor de Nederlandstalige Brusselaarsn De <strong>wegwijzer</strong> kan ev<strong>en</strong>wel ook nuttig zijn voor reumapatiënt<strong>en</strong> in het algeme<strong>en</strong>6Hoe moet deze gids gebruikt word<strong>en</strong>?n De <strong>financiële</strong> hulp is opgesplitst in 8 rubriek<strong>en</strong> (bladzijd<strong>en</strong> aangeduid met de gro<strong>en</strong>e rand)• Professionele reïntegratie• Inkom<strong>en</strong>svervang<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong>• Financieel ondersteun<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong>• Ziektekost<strong>en</strong>verlag<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong>• Fiscale voordel<strong>en</strong>• Huisvesting• Mobiliteit• Communicatie, vrije tijd <strong>en</strong> sociale activiteit<strong>en</strong>n De eerste kolom geeft e<strong>en</strong> korte omschrijving van de tegemoetkoming


n In de tweede kolom staan de voorwaard<strong>en</strong>, die zowel cumulatief als niet-cumulatief kunn<strong>en</strong> zijn, waaraan deaanvrager moet voldo<strong>en</strong>. Enkel de voorwaard<strong>en</strong> die relevant zijn voor de RA-patiënt werd<strong>en</strong> vernoemd <strong>en</strong> indi<strong>en</strong> zevoldo<strong>en</strong>de specifiek zijn, word<strong>en</strong> ze beschrev<strong>en</strong>. Om e<strong>en</strong> volledig overzicht te krijg<strong>en</strong> van de voorwaard<strong>en</strong>, di<strong>en</strong>t uzich te w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot de betrokk<strong>en</strong> instanties of hun website te consulter<strong>en</strong>.LeeftijdGraad handicap of zelfredzaamheid7Familiale situatieInkom<strong>en</strong>Plaats waar m<strong>en</strong> gedomicilieerd isn De derde kolom bevat de gegev<strong>en</strong>s van de betrokk<strong>en</strong> instanties. Indi<strong>en</strong> één instantie meerdere ker<strong>en</strong>voorkomt, wordt voor het volledige adres verwez<strong>en</strong> naar de bladzijde "Nuttige Adress<strong>en</strong>" achterin de<strong>wegwijzer</strong> (bladzijde met gro<strong>en</strong>e rand).


Erk<strong>en</strong>ning <strong>en</strong> evaluatie van e<strong>en</strong> handicapWanneer m<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d w<strong>en</strong>st te word<strong>en</strong> als persoon met e<strong>en</strong> handicap (meer dan 66%) door de overheidsdi<strong>en</strong>st“Directie-g<strong>en</strong>eraal (DG) Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap”, di<strong>en</strong>t m<strong>en</strong> eerst e<strong>en</strong> dossier in te di<strong>en</strong><strong>en</strong>. Vervolg<strong>en</strong>s wordtm<strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>odigd voor e<strong>en</strong> medisch onderzoek bij e<strong>en</strong> arts van de DG Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap of e<strong>en</strong> door h<strong>en</strong>aangeduide arts, die tezam<strong>en</strong> met u het dossier zal overlop<strong>en</strong>.8Hoe wordt de handicap geëvalueerd?De behandel<strong>en</strong>de arts di<strong>en</strong>t 2 dossiers in te vull<strong>en</strong>:n Eerste dossier : Evaluatie van de zelfredzaamheidUw behandel<strong>en</strong>de arts moet e<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>lijst invull<strong>en</strong>. Het is heel belangrijk dat de vrag<strong>en</strong> zo volledig <strong>en</strong> zo juistmogelijk ingevuld word<strong>en</strong>. U di<strong>en</strong>t goed over elke vraag na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> (zie hieronder). Tracht de hele dag, vanopstaan tot slap<strong>en</strong>gaan, nauwgezet weer te gev<strong>en</strong>.Voor de berek<strong>en</strong>ing van de graad van zelfredzaamheid wordt rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong> met de volg<strong>en</strong>de functies:• De mogelijkheid om zich te verplaats<strong>en</strong>• De mogelijkheid om zijn voeding te nuttig<strong>en</strong> of te bereid<strong>en</strong>• De mogelijkheid om voor zijn persoonlijke hygiëne in te staan <strong>en</strong> zich te kled<strong>en</strong>• De mogelijkheid om de woning te onderhoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> huishoudelijk werk te verricht<strong>en</strong>• De mogelijkheid om te lev<strong>en</strong> zonder toezicht, bewust te zijn van gevaar <strong>en</strong> het gevaar te kunn<strong>en</strong> vermijd<strong>en</strong>• De mogelijkheid tot communicatie <strong>en</strong> sociaal contact


De arts zal voor elke functie onderzoek<strong>en</strong> welke moeilijkhed<strong>en</strong> de onderzochte persoon hiervoor ondervindt.Vervolg<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> er punt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d :• 0 punt<strong>en</strong> : ge<strong>en</strong> moeilijkhed<strong>en</strong>, ge<strong>en</strong> bijzondere inspanning noch bijzondere hulpmiddel<strong>en</strong> nodig• 1 punt : beperkte moeilijkhed<strong>en</strong>, beperkte bijkom<strong>en</strong>de inspanning of beperkt beroep op bijzondere hulpmiddel<strong>en</strong>• 2 punt<strong>en</strong> : grote moeilijkhed<strong>en</strong>, grote bijkom<strong>en</strong>de inspanning of uitgebreid beroep op bijzondere hulpmiddel<strong>en</strong>• 3 punt<strong>en</strong> : onmogelijk zonder hulp van derd<strong>en</strong>, zonder opvang in e<strong>en</strong> aangepaste voorzi<strong>en</strong>ing of zonder volledigaangepaste omgevingHet maximum aantal punt<strong>en</strong> is : 6 functies x 3 punt<strong>en</strong> = 18 punt<strong>en</strong>9U di<strong>en</strong>t er rek<strong>en</strong>ing mee te houd<strong>en</strong> dat de controlearts van de <strong>Sociale</strong> Zekerheid slechts e<strong>en</strong> beperkte tijd aan uwonderzoek kan bested<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat uw dossier er maar “één uit de vele” is. Dus hoe beter de oorspronkelijke vrag<strong>en</strong>lijstwerd ingevuld, hoe correcter hij uw situatie kan beoordel<strong>en</strong>. Na dit onderzoek wordt uw situatie besprok<strong>en</strong> metcollega-experts <strong>en</strong> wordt er e<strong>en</strong> beslissing g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.n Tweede dossier : De medische vrag<strong>en</strong>lijstUw huisarts of specialist di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> medische vrag<strong>en</strong>lijst over uw gezondheidstoestand in te vull<strong>en</strong>. Het is belangrijkom aan deze vrag<strong>en</strong>lijst e<strong>en</strong> kopie van de resultat<strong>en</strong> van alle onderzoek<strong>en</strong> die werd<strong>en</strong> gedaan in het kader vanuw aando<strong>en</strong>ing (röntg<strong>en</strong>foto’s, scans, bloedafnames, medische attest<strong>en</strong> …) toe te voeg<strong>en</strong>. Dit zal uw dossiervervolledig<strong>en</strong> <strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>.


Indi<strong>en</strong> u zich niet in staat voelt om uw situatie klaar <strong>en</strong> duidelijk uit te legg<strong>en</strong> (bv. verleg<strong>en</strong>heid, onvoldo<strong>en</strong>de k<strong>en</strong>nisover uw medische toestand …), is het aangerad<strong>en</strong> u te lat<strong>en</strong> bijstaan door uw huisarts of specialist op de dag vanuw medisch onderzoek. U hebt hier recht op <strong>en</strong> het kan nuttig zijn doordat uw arts <strong>en</strong> de controlearts dezelfde taalsprek<strong>en</strong>.Uw dossier moet ingedi<strong>en</strong>d word<strong>en</strong> bij de administratie van de geme<strong>en</strong>te waar u gedomicilieerd b<strong>en</strong>t, zij stur<strong>en</strong> hetvervolg<strong>en</strong>s naar de Federale Overheidsdi<strong>en</strong>st – DG Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap.10Belangrijk: ook person<strong>en</strong> die werk<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>ning als persoon met handicap of functioneringsbeperkingaanvrag<strong>en</strong>.U kunt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s beroep do<strong>en</strong> op sociale assist<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die gespecialiseerd zijn in problem<strong>en</strong> rond erk<strong>en</strong>ning van <strong>en</strong>tegemoetkoming<strong>en</strong> aan person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap. In Vlaander<strong>en</strong> vindt u h<strong>en</strong> bij de provinciale Coördinatiepunt<strong>en</strong>Handicap <strong>en</strong> in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bij Brussels Aanmeldingspunt voor Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Handicap(BrAP). Zij informer<strong>en</strong> over prestaties waar m<strong>en</strong> recht op heeft (inkom<strong>en</strong>svervang<strong>en</strong>de- <strong>en</strong> integratietegemoetkoming<strong>en</strong>,<strong>en</strong> tegemoetkoming voor hulp aan bejaard<strong>en</strong>) <strong>en</strong> de daaruit voortvloei<strong>en</strong>de recht<strong>en</strong>: nuttige procedures <strong>en</strong>maatregel<strong>en</strong>, vordering <strong>en</strong> opvolging van dossiers, mogelijke tegemoetkoming<strong>en</strong>, aankaart<strong>en</strong> van opportuniteit<strong>en</strong> dieontstaan bij verandering<strong>en</strong> op medisch, sociaal <strong>en</strong> financieel vlak, <strong>en</strong>z. Meer gedetailleerde informatie kunt u ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>sbekom<strong>en</strong> bij uw ziek<strong>en</strong>fonds.


Ons objectief bij het mak<strong>en</strong> van deze gids was om nuttige informatie te verstrekk<strong>en</strong> aan RA-patiënt<strong>en</strong>. Ondanks dat degids met veel zorg werd sam<strong>en</strong>gesteld, mag u niet verget<strong>en</strong> dat het slechts om e<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>topname gaat in e<strong>en</strong> snelverander<strong>en</strong>de omgeving. Op het mom<strong>en</strong>t dat u deze gids leest kan bepaalde informatie reeds achterhaald of niet meervolledig zijn, bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is de situatie van elke individuele patiënt verschill<strong>en</strong>d. Gebruik hem dus voor wat hij is: e<strong>en</strong><strong>wegwijzer</strong>. Voor de volledige uitstippeling van uw eig<strong>en</strong> weg, kunn<strong>en</strong> de betrokk<strong>en</strong> instanties u verder help<strong>en</strong>.Wij hop<strong>en</strong> uiteraard dat deze <strong>wegwijzer</strong> u van nut zal zijn, maar nog meer w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> wij dat u deze gids nooit di<strong>en</strong>t tegebruik<strong>en</strong>. Immers hoe eerder de diagnose van reumatoïde artritis wordt gesteld <strong>en</strong> e<strong>en</strong> aangepaste behandeling wordtopgestart, hoe beperkter het risico op schade aan de gewricht<strong>en</strong> is.11Blijf actief met reumatoïde artritis !Refer<strong>en</strong>ties1. Scheinecker C, Smol<strong>en</strong> JS and Weyand CM. Ess<strong>en</strong>tials of the pathog<strong>en</strong>esis of rheumatoid arthritis. CMG 2008.2. Smol<strong>en</strong> J and Aletaha D. The burd<strong>en</strong> of rheumatoid arthritis and access to treatm<strong>en</strong>t: a medical overview. Eur J Health Econ 2008;8(Suppl 2):S39-S47.3. O’Dell JR. Therapeutic strategies for rheumatoid arthritis. N Engl J Med 2004;350:2591-26024. Vill<strong>en</strong>euve E and Emery P. Rheumatoid arthritis: what has changed? Skeletal Radiol 2009;38:109-112.5. Behandeling van rheumatoïde arthritis: stand van zak<strong>en</strong>. Folia Pharmacotherapeutica Maart 2005.6. Medistrat Marketing Research, November 2008.


I : PROFESSIONELE REïNTEGRATIEDi<strong>en</strong>st of voordeel Criteria <strong>en</strong>/of voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Tegemoetkoming onderwijs –vrijstelling inschrijvingsgeldvolwass<strong>en</strong>onderwijs, aangepastmateriaal- Vrijstelling inschrijvingsgeld: <strong>Sociale</strong>Di<strong>en</strong>st van de onderwijsinstelling- Hulpmiddel<strong>en</strong>: Vlaams Ag<strong>en</strong>tschapvoor Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Handicap &ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>12Tegemoetkoming in de verplaatsingskost<strong>en</strong>van <strong>en</strong> naar het werk of opleiding<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> van arbeidsgereedschap <strong>en</strong>werkkledij< 65 jaar-<strong>Vlaamse</strong> Di<strong>en</strong>st voorArbeidsbegeleiding (VDAB)Opleiding – schoolopleiding,opleiding in e<strong>en</strong> VDAB-c<strong>en</strong>trum,individuele beroepsopleiding in e<strong>en</strong>onderneming≥ 21 jaar- <strong>Vlaamse</strong> Di<strong>en</strong>st voorArbeidsbemiddeling (VDAB)


Loonkost<strong>en</strong>subsidie –tegemoetkoming aan dewerkgever ter comp<strong>en</strong>satie van hetr<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>tsverlies van de werknemerT<strong>en</strong>last<strong>en</strong>eming van de kost<strong>en</strong> voor deaanpassing van de arbeidspost----Vlaams Ag<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> Handicap (VAPH)<strong>Vlaamse</strong> Di<strong>en</strong>st voorArbeidsbemiddeling (VDAB)Vlaams Ag<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> Handicap (VAPH)<strong>Vlaamse</strong> Di<strong>en</strong>st voorArbeidsbemiddeling (VDAB)13Progressieve werkhervatting tijd<strong>en</strong>sarbeidsongeschiktheid – met behoudvan statuut arbeidsongeschiktheidarbeidsongeschikt- Ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>Opgepast: voor bezoldigde <strong>en</strong>onbezoldigde activiteit<strong>en</strong>


Behoud werkloosheidsuitkering van40% van het laatste geplafonneerdeloonblijv<strong>en</strong>de arbeidsongeschiktheidvan ≥ 33%sam<strong>en</strong>won<strong>en</strong>d- Rijksdi<strong>en</strong>st voor Arbeidsvoorzi<strong>en</strong>ing(RVA)15Werkloosheidsuitkering wanneer m<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>woont met e<strong>en</strong> persoon methandicaphandicap van de sam<strong>en</strong>won<strong>en</strong>de:verlies aan zelfredzaamheid ≥ 9punt<strong>en</strong>- Rijksdi<strong>en</strong>st voor Arbeidsvoorzi<strong>en</strong>ing(RVA)


III : FINANCIEEL ONDERSTEUNENDE MAATREGELENDi<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Integratietegemoetkoming tuss<strong>en</strong> 21 <strong>en</strong> 65 jaar- Directie-g<strong>en</strong>eraalverminderde zelfredzaamheid ≥ 7 Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Handicappunt<strong>en</strong>- Geme<strong>en</strong>te16Tegemoetkoming voor hulp aanbejaard<strong>en</strong>≥ 65 jaarverminderde zelfredzaamheid- Directie-g<strong>en</strong>eraalPerson<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Handicap- Geme<strong>en</strong>teVerhoogde kinderbijslag voor kinder<strong>en</strong>van e<strong>en</strong> persoon met e<strong>en</strong> handicaparbeidsongeschiktheid ≥ 66%,integratietegemoetkoming≥ cat. II- Kinderbijslagkass<strong>en</strong>


IV : ZIEKTEKOSTENVERLAGENDE MAATREGELENDe maatregel<strong>en</strong> waarvan u automatisch g<strong>en</strong>iet als u aan de voorwaard<strong>en</strong> beantwoordt, zoals de MAF (Maximumfactuur)of het forfait voor chronisch ziek<strong>en</strong>, zijn niet hernom<strong>en</strong> in deze gids. Uw ziek<strong>en</strong>fonds zal u deze maatregel<strong>en</strong> automatischtoek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> vanaf het mom<strong>en</strong>t dat u daarop recht heeft.17Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Hulp van derd<strong>en</strong> – aanvull<strong>en</strong>de vergoedingvoor person<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> ziekteof invaliditeitsuitkering ontvang<strong>en</strong> <strong>en</strong>om gezondheidsred<strong>en</strong><strong>en</strong> aangewez<strong>en</strong>zijn op hulp van ander<strong>en</strong>- ernstig zorgbehoev<strong>en</strong>d:afhankelijkheid van derd<strong>en</strong> voor6 activiteit<strong>en</strong> ≥ 11 punt<strong>en</strong>- minst<strong>en</strong>s 3 maand<strong>en</strong>arbeidsongeschikt< 65 jaar- Rijksinstituut voor ziekte- <strong>en</strong>invaliditeitsverzekering (RIZIV)- Ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>Persoonlijk Assist<strong>en</strong>tiebudget (PAB) –gehele of gedeeltelijke t<strong>en</strong>last<strong>en</strong>emingvan de kost<strong>en</strong> van de persoonlijke assist<strong>en</strong>tie<strong>en</strong> de organisatie daarvan- Vlaams Ag<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> Handicap (VAPH)


Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Verhoogde tegemoetkoming voorg<strong>en</strong>eeskundige verstrekking<strong>en</strong>gep<strong>en</strong>sioneerd<strong>en</strong>- Ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>18<strong>Vlaamse</strong> zorgverzekering –tegemoetkoming in de kost<strong>en</strong> voorniet-medische zorgzwaar zorgbehoev<strong>en</strong>d- Zorgverzekering - Afdeling <strong>Vlaamse</strong>zorgverzekeringKoning Albert II-laan 33-351030 BrusselTel 02/553.46.90E-mail zorgverzekering@vlaander<strong>en</strong>.bewww.vlaamsezorgverzekering.be


19V : FISCALE VOORDELENDi<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Vermindering onroer<strong>en</strong>de voorheffing(voor eig<strong>en</strong>aars <strong>en</strong> huurders)≥ 2 kinderbijslaggerechtigdekinder<strong>en</strong>- Woning in Vlaams Gewest :Ag<strong>en</strong>tschap <strong>Vlaamse</strong> Belastingdi<strong>en</strong>stwww.onroer<strong>en</strong>devoorheffing.be- Woning buit<strong>en</strong> Vlaams Gewest :FOD Financiën Administratievan de Ondernemings- <strong>en</strong> deInkom<strong>en</strong>sfiscaliteitVermindering van successierecht<strong>en</strong> verminderde zelfredzaamheid≥ 9 punt<strong>en</strong> of integratietegemoetkoming≥ cat. II of arbeidsongeschiktheidvan ≥ 66%vaststelling handicap < 65 jaar- Ag<strong>en</strong>tschap <strong>Vlaamse</strong> Belastingdi<strong>en</strong>st


Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Vermindering van person<strong>en</strong>belasting verminderde zelfredzaamheid ≥ 9punt<strong>en</strong> of handicap ≥ 66%verminderd verdi<strong>en</strong>vermog<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> derdevaststelling handicap < 65 jaar- FOD Financiën – directe belasting<strong>en</strong>www.fisconet.fgov.be20Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>cheques – huishoudhulp,strijk, boodschapp<strong>en</strong>, vervoer vanperson<strong>en</strong> met beperkte mobiliteit …person<strong>en</strong> die ge<strong>en</strong> belasting<strong>en</strong>betal<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus niet kunn<strong>en</strong> g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>van belastingvermindering,kunn<strong>en</strong> dit bedrag bekom<strong>en</strong> dmve<strong>en</strong> belastingkrediet (bedragwordt door de fiscus terugbetaald)mindervalid<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> 2.000 ipv750 cheques per jaar gebruik<strong>en</strong>- Sodexo Cel Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>chequesCharles Lemairestraat 11160 BrusselTel 02/547.54.95E-mail info@sodexo-be.comwww.di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>cheques-rva.be- Plaatselijk Werkgeleg<strong>en</strong>heidsag<strong>en</strong>tschap(PWA)


VI : HUISVESTINGIn deze rubriek vindt u informatie over de aanpassing van uw woning <strong>en</strong> over de verhuis naar e<strong>en</strong> woning die beteraangepast is aan uw situatie.21Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Tegemoetkoming in de huurprijs –e<strong>en</strong>malige installatiepremie <strong>en</strong> e<strong>en</strong>maandelijkse huursubsidie voor person<strong>en</strong>die verhuiz<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> onaangepast<strong>en</strong>aar e<strong>en</strong> aangepaste woningVlaams Gewest- Ag<strong>en</strong>tschap Won<strong>en</strong> Vlaander<strong>en</strong>Verminderde registratierecht<strong>en</strong> –verminderd registratierecht bij de aankoopvan e<strong>en</strong> sociale of bescheid<strong>en</strong>woning- FOD Financiën www.fiscus.fgov.be


Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Verbeteringspremie – tuss<strong>en</strong>komst bijde verbouwing of de verbetering vane<strong>en</strong> woning!mag niet gecumuleerd word<strong>en</strong>met de <strong>Vlaamse</strong> r<strong>en</strong>ovatiepremie- Provinciaal bureau – Bestuur voorhuisvestingwww.bouw<strong>en</strong><strong>en</strong>won<strong>en</strong>.be- Ag<strong>en</strong>tschap Won<strong>en</strong> Vlaander<strong>en</strong>22<strong>Vlaamse</strong> r<strong>en</strong>ovatiepremie voor e<strong>en</strong>algem<strong>en</strong>e r<strong>en</strong>ovatie – structurelewerkzaamhed<strong>en</strong> die de toestand vande woning grondig verbeter<strong>en</strong>!mag niet gecumuleerd word<strong>en</strong>met de verbeteringspremieVlaams Gewest≥ 21 jaar- Provinciaal bureau – Bestuur voorhuisvestingwww.bouw<strong>en</strong><strong>en</strong>won<strong>en</strong>.be- Ag<strong>en</strong>tschap Won<strong>en</strong> Vlaander<strong>en</strong>Aanpassingspremie voor bejaard<strong>en</strong> –aanpassing van de woning voor e<strong>en</strong>inwon<strong>en</strong>d bejaard gezinslid≥ 65 jaar- Provinciaal bureau – Bestuur voorhuisvestingwww.bouw<strong>en</strong><strong>en</strong>won<strong>en</strong>.be- Ag<strong>en</strong>tschap Won<strong>en</strong> Vlaander<strong>en</strong>


Aanpassing van de woning aande handicap van de persoon methandicap- Vlaams Ag<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> Handicap (VAPH)Volledige refertelijst met tariev<strong>en</strong>beschikbaar op www.vaph.be sectie“hulpmiddel<strong>en</strong>”23<strong>Sociale</strong> woning – hur<strong>en</strong> of kop<strong>en</strong>meerderjarigperson<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicaphebb<strong>en</strong> voorrang indi<strong>en</strong> debeschikbare woning aangepast isaan hun handicapaanton<strong>en</strong> van taalk<strong>en</strong>nis- <strong>Vlaamse</strong> Maatschappij voorSociaal Won<strong>en</strong> (VMSW)Koloniënstraat 401000 BrusselTel 02/505.45.45www.vmsw.beVrijstelling van de bijdrage of heffingop de waterverontreiniginginkom<strong>en</strong>svervang<strong>en</strong>de tegemoetkoming,integratietegemoetkomingof tegemoetkoming hulpaan bejaard<strong>en</strong>- Plaatselijke watermaatschappij(consulteer uw laatste waterfactuur)- De <strong>Vlaamse</strong> MilieumaatschappijTel 0800/97.113


24Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Sociaal tarief voor gas <strong>en</strong> elektriciteit- vrijstelling van betaling voor het vastrecht voor de dagteller- hoeveelheid gratis gas <strong>en</strong>elektriciteitarbeidsongeschikt ≥ 65% (oudewetgeving)inkom<strong>en</strong>svervang<strong>en</strong>de tegemoetkoming,integratietegemoetkoming≥ cat. 2, tegemoetkominghulp aan bejaard<strong>en</strong>, tegemoetkoming hulp van derd<strong>en</strong> (oudewetgeving)- FOD Economie, K.M.O., Midd<strong>en</strong>stand<strong>en</strong> Energie – Algem<strong>en</strong>e directieE<strong>en</strong>ergie- Betrokk<strong>en</strong> gas- ofelektriciteitsmaatschappij- Directie-g<strong>en</strong>eraal Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong>HandicapSociaal verwarmingsfonds –tuss<strong>en</strong>komst in de betaling van destookoliefactuurperson<strong>en</strong> met recht op verhoogdeverzekeringstegemoetkomingvan de ziekte- <strong>en</strong>invaliditeitsverzekering- Sociaal Verwarmingsfonds VZWLéon Lepagestraat 41000 BrusselTel 0800/90.929E-mail info@vf-fc.bewww.verwarmingsfonds.be


Forfaitaire vermindering voorverwarming!mag niet gecumuleerd word<strong>en</strong>met sociaal tarief gas <strong>en</strong> elektriciteitof sociaal verwarmingsfonds- FOD Economie, K.M.O., Midd<strong>en</strong>stand<strong>en</strong> Energie –Algem<strong>en</strong>e directie Energie25


26VII: MOBILITEITDi<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Parkeerkaart!de parkeerkaart stelt nietautomatisch vrij van betal<strong>en</strong> voore<strong>en</strong> parkeerplaatsParkeerplaats<strong>en</strong> voor person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> handicap – voor werk- ofwoonplaats waar m<strong>en</strong> niet over e<strong>en</strong>eig<strong>en</strong> parking beschikt- blijv<strong>en</strong>de invaliditeit ≥ 80%,verlies aan zelfredzaamheid ≥ 12punt<strong>en</strong>- vermindering verplaatsingsmogelijkhed<strong>en</strong>≥ 2 punt<strong>en</strong>- blijv<strong>en</strong>de invaliditeit > 50% aande onderste ledemat<strong>en</strong> of volledigverlamd aan de bov<strong>en</strong>steledemat<strong>en</strong> of bij amputatie.in bezit zijn van e<strong>en</strong> parkeerkaart(zie voorwaard<strong>en</strong> parkeerkaart)- Directie-g<strong>en</strong>eraal Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong>handicap- Overzicht geme<strong>en</strong>tes waarm<strong>en</strong> gratis kan parker<strong>en</strong>:www.handicap.fgov.be- Geme<strong>en</strong>te (di<strong>en</strong>st Bevolking)


Aanpassing van de wag<strong>en</strong> <strong>en</strong> anderehulpmiddel<strong>en</strong> – tuss<strong>en</strong>komst in dekost<strong>en</strong> (andere dan voor e<strong>en</strong> rolstoel)om de wag<strong>en</strong> aan te pass<strong>en</strong> aan dehandicap- Vlaams Ag<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> Handicap (VAPH)Refertelijst met hulpmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong>tuss<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: www.vaph.be27Rijbewijs – uitlever<strong>en</strong> vanrijgeschiktheidsattest, ter beschikkingstell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> aangepaste lesauto,raadgeving aanpassing voertuig,<strong>financiële</strong> tegemoetkoming, <strong>en</strong>z.e<strong>en</strong> verminderde functionelevaardigheid die e<strong>en</strong> invloedheeft op het bestur<strong>en</strong> van e<strong>en</strong>motorvoertuig- CARAHaachtseste<strong>en</strong>weg 14051130 BrusselTel 02/244.15.52E-mail cara@bivv.bewww.bivv.beBelastingvoordel<strong>en</strong> voor de auto vane<strong>en</strong> persoon met handicap – verminderdBTW-tarief (6%), vrijstelling vanverkeersbelasting <strong>en</strong> belasting inverkeerstellingblijv<strong>en</strong>de invaliditeit ≥ 50%aan de onderste ledemat<strong>en</strong> ofvolledig gebruik van de bov<strong>en</strong>steledemat<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong>- FOD Financiën, <strong>Sociale</strong> Zekerheid


Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Taxicheque – tuss<strong>en</strong>komst in de prijs- Geme<strong>en</strong>te (di<strong>en</strong>st Bevolking)van e<strong>en</strong> taxirit28Minder Mobiel<strong>en</strong> C<strong>en</strong>trale (MMC) –transportmogelijkhed<strong>en</strong> voor person<strong>en</strong>met verplaatsingsproblem<strong>en</strong>≥ 65 jaar- Taxistop G<strong>en</strong>tM. H<strong>en</strong>drikaplein 659000 G<strong>en</strong>t (Sint-Pietersstation)- Taxistop BrusselTheresian<strong>en</strong>straat 7a/c1000 BrusselTel 070/222.292www.taxistop.beDi<strong>en</strong>st Aangepast Vervoer – vervoervan person<strong>en</strong> die omwille van e<strong>en</strong>mobiliteitsbeperking ge<strong>en</strong> gebruikkunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> van het op<strong>en</strong>baarvervoergehandicapt<strong>en</strong> <strong>en</strong> mindermobiele person<strong>en</strong>- VZW Overleg Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> AangepastVervoer- www.odav.be- Geme<strong>en</strong>te


65+ s<strong>en</strong>ior<strong>en</strong>biljet (NMBS) – 5€ voore<strong>en</strong> he<strong>en</strong>- <strong>en</strong> terugreis op dezelfdedag in 2 de klasse (buit<strong>en</strong> spitsur<strong>en</strong>)≥ 65 jaar--Plaatselijk NMBS stationDe Lijn, Di<strong>en</strong>st Abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>Omnipas 65+ gratis gebruik buss<strong>en</strong> <strong>en</strong>trams (De Lijn, MIVB, TEC)29NMBS reductiekaart – 50% reductieop de prijs van <strong>en</strong>kele biljett<strong>en</strong> in 2deklasse.Op vertoon van deze reductiekaartkan m<strong>en</strong> bij De Lijn volg<strong>en</strong>devoordel<strong>en</strong> bekom<strong>en</strong>:- Lijnkaart%- Omnipass (≥ 25 jaar)houders van e<strong>en</strong> attest‘verhoogde tegemoetkomingg<strong>en</strong>eeskundige zorg<strong>en</strong>’---Plaatselijk NMBS stationZiek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>Verkooppunt<strong>en</strong> De Lijn of op de buszelfDINA-abonnem<strong>en</strong>t (De Lijn) –bekom<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> gratis abonnem<strong>en</strong>tbij inlever<strong>en</strong> nummerplaat- De Lijn, Di<strong>en</strong>st Inruil<strong>en</strong>Nummerplaat voor Abonnem<strong>en</strong>t- FOD Mobiliteit & Vervoer, Di<strong>en</strong>stvoor Inschrijving van de Voertuig<strong>en</strong>(DIV)


Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:De Lijn: gratis vervoer voor person<strong>en</strong>> 65 jaar- De Lijnmet e<strong>en</strong> handicapingeschrev<strong>en</strong> bij VAPH,integratietegemoetkoming,inkom<strong>en</strong>svervang<strong>en</strong>detegemoetkoming30De Lijn: Derdebetalerssysteem –volledige of gedeeltelijke tuss<strong>en</strong>komstin vervoerskost<strong>en</strong>verschill<strong>en</strong>de voordel<strong>en</strong>voor inwoners van bepaaldegeme<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> sted<strong>en</strong>-De LijnKaart Kost<strong>en</strong>loze begeleider (NMBS,De Lijn, MIVB, TEC)blijv<strong>en</strong>de invaliditeit of arbeidsongeschiktheid> 80%, verlies aanzelfredzaamheid ≥ 12 punt<strong>en</strong>, blijv<strong>en</strong>deinvaliditeit ≥ 50% aan deonderste ledemat<strong>en</strong> of volledigverlamd aan de bov<strong>en</strong>ste ledemat<strong>en</strong>of bij amputatie (voor deLijn >75%), integratietegemoetkoming≥ cat III- NMBS Directie Reizigers


NMBS: voorrangskaart voor hetbezett<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> zitplaatsgehandicapte of bejaardeperson<strong>en</strong> die niet rechtstaandkunn<strong>en</strong> reiz<strong>en</strong>--NMBSPlaatselijk NMBS station31Tuss<strong>en</strong>komst in de kost van e<strong>en</strong>rolstoel, duwwag<strong>en</strong>, driewieler,tandem, duofiets- Rijksinstituut voor ziekte- <strong>en</strong>invaliditeitsverzekering (RIZIV)- Vlaams Ag<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> Handicap (VAPH)- Ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>


VIII: COMMUNICATIE, VRIJE TIJD EN SOCIALE ACTIVITEITENDi<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Vrijwilligerswerk tijd<strong>en</strong>sarbeidsongeschiktheid – onbezoldigd,maar gemaakte kost<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong>vergoed word<strong>en</strong>Het is aangewez<strong>en</strong> om uwadviser<strong>en</strong>d g<strong>en</strong>eesheer teraadpleg<strong>en</strong> vooraleer u alsvrijwillger aan de slag gaat- Ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>32Tuss<strong>en</strong>komst in het lidgeld van e<strong>en</strong>sportclub of fitness abonnem<strong>en</strong>tSportactiviteit<strong>en</strong> – initiatie voorsport<strong>en</strong>, sportdag<strong>en</strong> voor s<strong>en</strong>ior<strong>en</strong>,<strong>en</strong>z.iedere<strong>en</strong> die is aangeslot<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong>ziek<strong>en</strong>fonds-Ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>- Bloso – Afdeling Sportpromotie <strong>en</strong>InspectieTel 02/209.45.10E-mail sportpromotie@bloso.beSubsidie voor sportinitiatiev<strong>en</strong> voorperson<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap – aankoopmateriaal, vergoeding lesgevers,aanpassing accommodatie, <strong>en</strong>z.- Provinciale Sportdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>


33Sport voor All<strong>en</strong>Recreatief aangepast sport<strong>en</strong> –Recreas organiseert regelmatig sportactiviteit<strong>en</strong><strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> uitgebreideclubwerking<strong>Vlaamse</strong> Liga Gehandicapt<strong>en</strong>sport –overzicht sportclubs met faciliteit<strong>en</strong>voor person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicapVakantie – korting<strong>en</strong> op vakantiereiz<strong>en</strong> iedere<strong>en</strong> die is aangeslot<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong>ziek<strong>en</strong>fonds-Geme<strong>en</strong>te- Recreas - Recreatief aangepastsport<strong>en</strong> <strong>vzw</strong>- Nationaal SecretariaatSint-Jansstraat 32-381000 BrusselE-mail info@recreas.bewww.recreas.be- VLG <strong>vzw</strong> - Huis van de SportZuiderlaan 139000 G<strong>en</strong>tTel 09/243.11.70E-mail info@vlg.be- Ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>


Di<strong>en</strong>st of voordeel Criteria / voorwaard<strong>en</strong> Zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:Vakantie – adress<strong>en</strong> <strong>en</strong> tips ivm aangepasteaccommodaties voor person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> handicapOok premiemogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> richtlijn<strong>en</strong>voor toegankelijkheidsaanpassing<strong>en</strong>voor toeristische accommodaties- Infopunt Toegankelijk Reiz<strong>en</strong>Grasmarkt 611000 BrusselTel 070/23.30.50E-mail info@toegankelijkreiz<strong>en</strong>.bewww.toegankelijkreiz<strong>en</strong>.be34Infopunt Toegankelijk Reiz<strong>en</strong> –overzicht van toegankelijke wandel- <strong>en</strong>fietsmogelijkhed<strong>en</strong> in Vlaander<strong>en</strong> <strong>en</strong>BrusselUit in Vlaander<strong>en</strong> – dé infobron voorvrije tijd, bij u om de hoek <strong>en</strong> in heelVlaander<strong>en</strong>- Infopunt Toegankelijk Reiz<strong>en</strong> –Toerisme Vlaander<strong>en</strong>www.toegankelijkreiz<strong>en</strong>.beE-mail info@toegankelijkreiz<strong>en</strong>.be- www.uitinvlaander<strong>en</strong>.be


"Sted<strong>en</strong> Anders Bekek<strong>en</strong>" – e<strong>en</strong>cultuurtoeristisch, kunsteducatiefprogramma op maat van person<strong>en</strong>met e<strong>en</strong> handicap.- VFGSt-Jansstraat 32-381000 BrusselTel 02/515.02.61E-mail info@vfg.bewww.sted<strong>en</strong>andersbekek<strong>en</strong>.be35Sociaal telefoon of GSM tarief –vermindering op aansluitingskost<strong>en</strong>,abonnem<strong>en</strong>tsgeld <strong>en</strong> gesprekskost<strong>en</strong>handicap ≥ 66%≥ 18 jaar- Belgisch Instituut voor Postdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong><strong>en</strong> Telecommunicatie (BIPT)Ellipse Building - Gebouw CKoning Albert II laan 351030 BrusselTel 02/226.88.88E-mail stts@ibpt.bewww.ibpt.be- GSM-operator<strong>en</strong> <strong>en</strong> telefoonmaatschappij<strong>en</strong>Kabeltelevisie – kortingabonnem<strong>en</strong>tsgeld kabeldistributiehandicap ≥ 80%, verminderdezelfredzaamheid ≥ 12 punt<strong>en</strong>- F.O.D. <strong>Sociale</strong> Zekerheid- Kabelmaatschappij<strong>en</strong>(consulteer uw factuur)


36NUTTIGE ADRESSENAg<strong>en</strong>tschap <strong>Vlaamse</strong> Belastingdi<strong>en</strong>stBauw<strong>en</strong>splaats 139300 Aalst<strong>Vlaamse</strong> belastingslijn: 078/15.30.15www.belasting<strong>en</strong>.vlaander<strong>en</strong>.beAg<strong>en</strong>tschap Won<strong>en</strong> Vlaander<strong>en</strong>Koning Albert II-laan 20 bus 71000 BrusselTel 02/553.82.98Fax 02/553.82.55E-mail won<strong>en</strong>vlaander<strong>en</strong>@rwo.vlaander<strong>en</strong>.bewww.bouw<strong>en</strong><strong>en</strong>won<strong>en</strong>.beDe LijnMotstraat 202800 Mechel<strong>en</strong>Tel 015/44.07.11Fax 015/44.09.98E-mail marketing.cd@delijn.bewww.delijn.be


37Federale Overheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> (FOD)FOD Economie, KMO, Midd<strong>en</strong>stand <strong>en</strong> EnergieVooruitgangstraat 501210 BrusselGratis telefoonnummer: 0800/120.33Gratis fax nummer: 0800/120.57E-mail info.eco@economie.fgov.bewww.handicap.fgov.beFOD FinanciënContactc<strong>en</strong>ter : 02/572.57.57www.minfin.fgov.beFOD Mobiliteit & Vervoer, Di<strong>en</strong>st voor Inschrijving vande Voertuig<strong>en</strong> (DIV)City AtriumVooruitgangstraat 561210 BrusselTel 02/277.30.50www.mobilit.fgov.beFOD <strong>Sociale</strong> ZekerheidDirectie-G<strong>en</strong>eraal Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicapAdministratief C<strong>en</strong>trum KruidtuinFinance TowerKruidtuinlaan 501000 BrusselContactc<strong>en</strong>ter : 02/507.87.99Fax 02/509.81.85E-Mail HandiN@minsoc.fed.bewww.handicap.fgov.be


38NMBS (Nationale Maatschappij der BelgischeSpoorweg<strong>en</strong>)Directie ReizigersBureau RZ 021 sectie 13/5Hallepoortlaan 40 - 1060 BrusselInlichting<strong>en</strong>: 02/528.28.28 of in de stationswww.nmbs.beRijksdi<strong>en</strong>st voor Arbeidsvoorzi<strong>en</strong>ing (RVA)Keizerslaan 7 - 1000 BrusselTel 02/515.41.11Fax 02/514.11.06www.rva.beRijksinstituut voor ziekte- <strong>en</strong> invaliditeitsverzekering(RIZIV)Tervur<strong>en</strong>laan 211 - 1150 BrusselAlgem<strong>en</strong>e informatievrag<strong>en</strong>: 02/739.71.11Fax 02/739.72.91E-mail communication@riziv.fgov.beVlaams Ag<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Handicap(VAPH)Sterr<strong>en</strong>kundelaan 30 - 1210 Brussel (Sint-Joost-t<strong>en</strong>-Node)Tel 02/225.84.11Fax 02/225.84.05E-mail informatie@vaph.bewww.vaph.be<strong>Vlaamse</strong> Di<strong>en</strong>st voor Arbeidsbegeleiding (VDAB)Keizerslaan 7 - 1000 BrusselGratis nummer : 0800/30.700Fax 02/506.15.90E-mail info@vdab.bewww.vdab.beZiek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>‣ Socialistische mutualiteit www.socmut.be of www.fsmb.be‣ Christelijke Mutualiteit www.cm.be‣ Onafhankelijke ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong> www.mloz.be‣ Liberale Mutualiteit www.mut400.be‣ Part<strong>en</strong>a www.part<strong>en</strong>a.be


TIPS BIJ HET ZOEKEN VAN INFORMATIE OP INTERNETVaak is het gebruik van websites te verkiez<strong>en</strong> omdat ze geconsulteerd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> wanneer het u past, er ge<strong>en</strong>wachttijd<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> omdat ze alle informatie <strong>en</strong> bijbehor<strong>en</strong>de formulier<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong>. Toch is het niet altijd gemakkelijk:u weet dat de website de informatie bevat, maar waar? Hierbij <strong>en</strong>kele handige tips om snel de gezochte informatie tevind<strong>en</strong>:39"Sitemap"o E<strong>en</strong> sitemap is e<strong>en</strong> bladzijde waarin de inhoud van de website op e<strong>en</strong> overzichtelijke manier (boomstructuur) wordtgetoondo De sitemap staat meestal bov<strong>en</strong>aan of onderaan op elk scherm. E<strong>en</strong> andere b<strong>en</strong>aming is site overzicht, somswordt dit icoontje ook gebruikto Wanneer m<strong>en</strong> de gezochte informatie vindt, volstaat het erop te klikk<strong>en</strong> om direct op de juiste pagina terecht tekom<strong>en</strong>Zoekfunctie:o De meeste websites gev<strong>en</strong> de mogelijkheid om de informatie via zoekterm<strong>en</strong> op te zoek<strong>en</strong>o Vul uw zoekterm in het daarvoor bestemde kadertje (meestal aangeduid met "zoek<strong>en</strong>" of "search") <strong>en</strong> klik op GO of<strong>en</strong>tero De pagina's of docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> waar deze zoekterm in voorkomt, word<strong>en</strong> getoond. Het volstaat erop te klikk<strong>en</strong> omdirect op de juiste pagina terecht te kom<strong>en</strong>


Deze brochure werd ontwikkeld door Rochein sam<strong>en</strong>werking metVerantwoordelijke uitgever : Dr Chr. L<strong>en</strong>aerts - Br 8834 - 9/2009VLAAMSE REUMALIGA

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!