Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

11.07.2015 Views

strategie risico remedieOpenheid Onveiligheid VeiligheidVeiligheid Vrijblijvendheid VaartVaart Onzinnige uitkomst InhoudInhoud Bloedeloosheid Intrinsieke motivatieIntrinsieke motivatieTijdsbesteding conflicteertmet primaire takenOndersteuningTabel 5: de gebruikte strategieën, hun risico en de remedie die gebruikt is omhiermee om te gaan.De combinatie van de genoemde strategieën leidde tot processen waarbijdeelnemers individueel en als groep veel vrijheid hadden om de procesgangte sturen. Veel van die vrijheden zijn op het eerste gezicht contra-intuïtiefvoor een bestuurder. Het lijkt alsof ze zullen leiden tot eindeloze vergaderingen,het steeds opnieuw uitvinden van het wiel, arbitraire uitkomsten envrijblijvendheid. De praktijk beziend, lijkt het aannemelijk dat deze vrijheidsgradenjuist een belangrijke rol hebben gespeeld bij het betrekken vanzorgprofessionals bij het patiëntveiligheidsbeleid. Ze hebben het voor henuitnodigend, gemakkelijk en veilig gemaakt om deel te nemen. Er werd hengeen inhoudelijke oplossing opgelegd maar hun intelligentie werd geprikkelden zij werden ondersteund om tot gezamenlijk gedragen oplossingen tekomen die toepasbaar waren in de eigen praktijk. Hierdoor werden dezorgprofessionals mede-eigenaar van het probleem. Dit had resultaat.Betrokkenen vonden het een zinvolle besteding van hun tijd, er ontstondenoplossingen die aansloten bij de lokale problemen, de uitkomsten warenverdedigbaar en betrokkenen wisten en voelden zich verantwoordelijk.Alleen al de SAFER’s en de SIRE’s leidden in de eerste twee jaar dat zij werdentoegepast tot het invoeren van ruim 120 maatregelen waarvan zowel dezorgprofessionals als hun managers meenden dat dit de patiëntveiligheidzou verbeteren. Hierdoor kon de Raad van Bestuur steeds beter invullinggeven aan zijn eindverantwoordelijkheid voor het leveren van verantwoordezorg, voor wat betreft het aspect patiëntveiligheid. De ingezette koers blijktzeven jaar na aanvang nog steeds werkzaam te zijn in het UMC Utrecht;SIRE’s en SAFER’s worden nog steeds uitgevoerd, de meldingsbereidheid vanmedewerkers blijft toenemen en steeds meer medewerkers nemen deel aaninitiatieven om de patiëntveiligheid te verbeteren.Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 333

4 BeschouwingInleidingIn de vorige paragrafen is antwoord gegeven op de vraag hoe de Raad vanBestuur van het UMC Utrecht leiding heeft gegeven aan het verbeteren vande patiëntveiligheid en of dit effectief is geweest. In deze paragraaf wordtteruggeblikt op de conclusies die getrokken waren op basis van de theorie uithoofdstukken 4 en 5. Uit de empirische bevindingen blijkt dat er ook anderestijlen van aansturing zijn toegepast naast procesmatige aansturing. De roldie directief optreden, inhoudelijke kennis en standaardisatie hebbengespeeld wordt nader toegelicht. Tot slot wordt nog eens stilgestaan bij debeperkingen van dit onderzoek.Terugblik op de theorieUit de theoretische noties die in hoofdstukken 4 en 5 zijn beschreven kongeconcludeerd worden dat leiding geven aan het verbeteren van de patiëntveiligheidde vier typerende kenmerken van patiëntveiligheid moet verdisconterenen rekening moet houden met de belemmeringen die het aansturenvan professionals en professionele organisaties kent. Op grond hiervan isde hypothese gevormd dat leidinggeven aan patiëntveiligheid:- moet voldoen aan de kenmerken van goede processturing (openheid,veiligheid, vaart en inhoud);- een doorlopend leertraject moet zijn.Terugkijkend op de empirische bevindingen kan geconcludeerd worden dathet in de drie onderzochte casus inderdaad zo is gegaan.6, 7, 8, 9Omgaan met het ongestructureerde probleem “patiëntveiligheid”Het verbeteren van de patiëntveiligheid is een voorbeeld van een ongestructureerdprobleem. Er is zowel dissensus is over de feitelijke informatie(welke aspecten van zorg zijn onveilig, wat zijn de oorzaken hiervan) als overde normen die gebruikt worden om de informatie aan te toetsen. Dit istyperend voor het soort probleem waar een professionele organisatie zichover buigt. In de literatuur wordt vaak erkend dat directieve sturingsmodellenals standaardisatie, hiërarchische aansturing of het probleem overlatenaan de professionals, onvoldoende effectief zijn bij het aansturen van professioneleorganisaties en wordt verwezen naar “procesmatige aansturing” alsalternatieve strategie.Het accent verschuift dan van de inhoud van deverandering naar de manier waarop deze tot stand komt. Omdat de aard van334Hoofdstuk 9 | de drie casus vergeleken

strategie risico remedieOpenheid Onveiligheid VeiligheidVeiligheid Vrijblijvendheid VaartVaart Onzinnige uitkomst InhoudInhoud Bloe<strong>de</strong>loosheid Intrinsieke motivatieIntrinsieke motivatieTijdsbesteding conflicteertmet primaire takenOn<strong>de</strong>rsteuningTabel 5: <strong>de</strong> gebruikte strategieën, hun risico en <strong>de</strong> remedie die gebruikt is omhiermee om te gaan.De combinatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> strategieën leid<strong>de</strong> tot processen waarbij<strong>de</strong>elnemers individueel en als groep veel vrijheid had<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> procesgangte sturen. Veel <strong>van</strong> die vrijhe<strong>de</strong>n zijn op het eerste gezicht contra-intuïtiefvoor een bestuur<strong>de</strong>r. Het lijkt alsof ze zullen lei<strong>de</strong>n tot ein<strong>de</strong>loze verga<strong>de</strong>ringen,het steeds opnieuw uitvin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> het wiel, arbitraire uitkomsten envrijblijvendheid. De praktijk beziend, lijkt het aannemelijk dat <strong>de</strong>ze vrijheidsgra<strong>de</strong>njuist een belangrijke <strong>rol</strong> hebben gespeeld bij het betrekken <strong>van</strong><strong>zorg</strong>professionals bij het patiëntveiligheidsbeleid. Ze hebben het voor henuitnodigend, gemakkelijk en veilig gemaakt om <strong>de</strong>el te nemen. Er werd hengeen inhou<strong>de</strong>lijke oplossing opgelegd maar hun intelligentie werd geprikkel<strong>de</strong>n zij wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteund om tot gezamenlijk gedragen oplossingen tekomen die toepasbaar waren in <strong>de</strong> eigen praktijk. Hierdoor wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><strong>zorg</strong>professionals me<strong>de</strong>-eigenaar <strong>van</strong> het probleem. Dit had resultaat.Betrokkenen von<strong>de</strong>n het een zinvolle besteding <strong>van</strong> hun tijd, er ontston<strong>de</strong>noplossingen die aansloten bij <strong>de</strong> lokale problemen, <strong>de</strong> uitkomsten warenver<strong>de</strong>digbaar en betrokkenen wisten en voel<strong>de</strong>n zich verantwoor<strong>de</strong>lijk.Alleen al <strong>de</strong> SAFER’s en <strong>de</strong> SIRE’s leid<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> eerste twee jaar dat zij wer<strong>de</strong>ntoegepast tot het invoeren <strong>van</strong> ruim 120 maatregelen waar<strong>van</strong> zowel <strong>de</strong><strong>zorg</strong>professionals als hun managers meen<strong>de</strong>n dat dit <strong>de</strong> patiëntveiligheidzou verbeteren. Hierdoor kon <strong>de</strong> Raad <strong>van</strong> Bestuur steeds beter invullinggeven aan zijn eindverantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor het leveren <strong>van</strong> verantwoor<strong>de</strong><strong>zorg</strong>, voor wat betreft het aspect patiëntveiligheid. De ingezette koers blijktzeven jaar na aan<strong>van</strong>g nog steeds werkzaam te zijn in het UMC Utrecht;SIRE’s en SAFER’s wor<strong>de</strong>n nog steeds uitgevoerd, <strong>de</strong> meldingsbereidheid <strong>van</strong>me<strong>de</strong>werkers blijft toenemen en steeds meer me<strong>de</strong>werkers nemen <strong>de</strong>el aaninitiatieven om <strong>de</strong> patiëntveiligheid te verbeteren.Patiëntveiligheid, <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r 333

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!