Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

werd bedreigd. Het moest voor managers duidelijk zijn dat zij hun bevoegdhedenbinnen hun divisies zouden behouden. Voor de Raad van Bestuur washet essentieel dat hij de eindverantwoordelijkheid zou kunnen blijvendragen. Deelname mocht voor niemand tot problemen kunnen leiden.Deelname mocht voor niemand een fuik zijn.In de strategieën die gebruikt zijn bij de drie casus komen meerdere aspectenhiervan terug, bijvoorbeeld:- de deelname was vrijwillig;- de deelnemende medewerkers werden beschermd;- er was ruimte voor verschillende, conflicterende perspectieven;- de besluitvorming vond pas plaats aan het einde van het deelproces;- de deelnemers hadden een exit-optie;- de uitkomst van elk deelproces was niet bindend.Deze strategieën kunnen in twee groepen worden onderverdeeld:- strategieën om de deelname veilig te maken (punten 1, 2 en 3)- strategieën om het beslissingsproces veilig te maken (punten 4, 5 en 6)Strategieën om deelname veilig te makenEr zijn verschillende strategieën gebruikt om deelname zo veilig mogelijk temaken voor de professionals. Hiermee wordt bedoeld dat de deelnemersvooraf zo min mogelijk kans zouden moeten lopen dat hun deelnameschadelijk zou kunnen zijn voor henzelf of de belangen van hun groep. Eenvoorbeeld hiervan is dat de MIP de vrijheid behield om de adviezen van deKerncommissie Patiëntveiligheid over de gewenste werkwijze naast zichneer te leggen. Het klinkt voor de hand liggend dat deelname veilig moetzijn om van medewerkers te verwachten dat zij deel zullen nemen. Hetoperationaliseren van die veiligheid vergt echter strategieën die voor eenbestuurder contra-intuïtief kunnen zijn. In de casus was dat ondermeer tezien in de volgende voorbeelden:- De deelname was vrijwillig;dat betekent dat een bestuurder geen machtsmiddel kan inzetten ommedewerkers te dwingen deel te nemen. De bestuurder maakt zichhierdoor afhankelijk van de goodwill van professionals. Een voorbeeld vanhet gevolg hiervan zagen we in de divisie waarbij de divisieleiding eenrisicovol zorgproces had aangewezen voor een SAFER analyse, maar waarbijde professionals die in dat zorgproces werkzaam waren de SAFER analyseniet zagen zitten. Het gevolg was dat dat zorgproces niet nader onderzochtis, maar dat de divisieleiding een ander zorgproces heeft moeten zoeken.314Hoofdstuk 9 | de drie casus vergeleken