Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
Inbreng van professionals organiseren vergde bestuurlijke krachtHiërarchisch of projectmatige aansturing, of het doorschuiven van hetprobleem naar de professionals, is gebaseerd op bestuurlijke macht. Hetorganiseren van professionele inbreng vergt echter bestuurlijke kracht. Ditkwam in alle drie de casus naar voren:- De Raad van Bestuur moest de neiging weerstaan om de complexiteit tevereenvoudigen;het zou veel eenvoudiger voor het bestuur zijn geweest om te sturen opstandaardisatie, het opleggen van bestaande protocollen of het streven naarexterne accreditatie. Door bijvoorbeeld een werkgroep samen te stellen diede NIAZ-accreditatie moet organiseren, kan de bestuurder van een ziekenhuiszich naar extern toe verantwoorden dat hij werkt aan het verbeterenvan de veiligheid zonder het risico van bestuurlijke chaos te lopen die zoukunnen ontstaan als hij zijn medewerkers zou vragen wat er daadwerkelijkschort aan de patiëntveiligheid.- De Raad van Bestuur moest de externe druk weerstaan om met generiekeinterventies valse veiligheid te creëren;het zou veel eenvoudiger voor het bestuur zijn geweest om wel aan dezedruk toe te geven, zoals door het invoeren van de interventies die gepropageerdworden in het nationaal veiligheidsprogramma, als deze er toenwaren geweest. Het instellen van een projectgroep met als opdracht hetinvoeren van de eisen uit het nationaal programma kan het probleem voorenige tijd van de bestuursagenda houden. Bij weerstanden vanuit deorganisatie kan het bestuur empathisch meezuchten en wijzen naar deoverheid of de Inspectie van wie zij dit allemaal maar opgelegd krijgen.- De Raad van Bestuur erkende de onderlinge afhankelijkheid van bestuur enprofessionals en gaf de professionals de kans mede-eigenaar te worden van hetveiligheidsprobleem;het zou veel eenvoudiger voor het bestuur zijn geweest om te stellen datpatiëntveiligheid iets is dat de professionals zelf moesten vormgeven. Zijzijn immers degenen die de patiëntenzorg uitoefenen. Een bestuurder valtniet op als hij de onderwerpen kwaliteit van zorg en patiëntveiligheiddelegeert naar het medisch stafconvent, of een verpleegkundige adviesraad.Het is veel moeilijker de wederzijdse afhankelijkheid te benoemenomdat de bestuurder zich hierdoor kwetsbaar opstelt. Het kan de deuropenzetten voor kritiek van professionals over de wijze waarop de bestuurderhen belemmert hun werk goed te doen. Het kan, zoals eerder gezegd,onderwerpen ter sprake brengen waar de bestuurder niet op zit te wachten.Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 311
Inbreng van professionals leidde tot het vinden van duurzame oplossingenHoewel het op papier logisch lijkt de professional te betrekken bij hetverbeteren van de patiëntveiligheid, geven bovenstaande punten aan dat dezestrategie in de praktijk niet zonder bestuurlijk risico is. De gekozen strategie“openheid” was zeker niet de gemakkelijkste weg en deels zelfs contra-intuïtief.Het had in de drie casus wel positieve effecten, zoals:- Het betrekken van de zorgprofessionals bood hen de mogelijkheid zelf te besluitenwelke aspecten van het patiëntveiligheidsprobleem voor hen het meestpregnant waren en zelf oplossingen aan te dragen;zij gaven vanuit de MIP aan welke incidenten nader onderzocht moestenworden, zij gaven als SIRE onderzoeker aan wat de basisoorzaken van eenincidenten waren en welke maatregelen getroffen zouden moeten worden,zij gaven vanuit de SAFER teams aan wat er nodig was om risicovollezorgprocessen veiliger te maken. Dit gebeurde zonder dat het bestuur zijnverantwoordelijkheid ontliep. De professionals waren inhoudelijk “in thelead”, maar het was het bestuur dat dit initieerde en faciliteerde. Zo zorgdede Raad van Bestuur voor de SIRE training en de structuur waarbinnenmet SIRE gewerkt werd. De Raad van Bestuur maakte het mogelijk voor deMIP om een andere werkwijze te ontwikkelen, ondermeer door een electronischmeldingssysteem te financieren. Deze initiatieven van het bestuurmaakten processen mogelijk waarin professionals een brede variëteit aaninhoudelijke inbreng aandroegen en tot uitkomsten konden komen dieacceptabel en vertrouwenwekkend waren voor alle betrokkenen. Hierdoorontstonden gedragen oplossingen op maat voor lokale problemen. Bij SIREuitte zich dat ondermeer in tientallen maatregelen die ingevoerd werdenom de patiëntveiligheid verder te verbeteren.- Het betrekken van de professionals maakte hen mede-eigenaar van de problemenmet betrekking tot patiëntveiligheid;dit mede-eigenaarschap was van groot belang omdat veel van de aspectendie het sturen op patiëntveiligheid zo moeilijk maken hierdoor minderverstorend werden. Zo nam de zichtbaarheid van de patiëntveiligheidsproblematiektoe doordat honderden medewerkers incidenten meldden dieanders buiten het zicht waren gebleven. Tientallen professionals blekenbereid deel te nemen aan SIRE’s of SAFER’s, soms zelfs in hun vrije tijd.Hierdoor kon het begrip over de oorzaken en uitingsvormen van onveiligheidtoenemen en konden maatregelen worden genomen om de patiëntveiligheidte verbeteren.312Hoofdstuk 9 | de drie casus vergeleken
- Page 262 and 263: Vooraf werd erkend dat het effect v
- Page 264 and 265: 4 DE DOORWERKING VAN SAFERDe uitvoe
- Page 266 and 267: professionals die dagelijks te make
- Page 268 and 269: weerstanden tegen SAFER en de forse
- Page 270 and 271: Het groepsproces voorkwam dat er te
- Page 272 and 273: fessionals van verschillende discip
- Page 274 and 275: Tijdens de evaluatie bleek dat het
- Page 276 and 277: Tabel 1: Gebruikte strategieën om
- Page 278 and 279: Invoering vond plaats in deeltrajec
- Page 280 and 281: SAFER teamleden werden gestimuleerd
- Page 282 and 283: Besluitvorming tijdens deelprocesse
- Page 284 and 285: de Raad van Bestuur. Doordat SAFER
- Page 286 and 287: desondanks tot uitkomsten te komen
- Page 288 and 289: teveel naar zijn eigen hand zou zet
- Page 290: Noten bij hoofdstuk 81 | DeRosier J
- Page 293 and 294: 1 DE STRATEGIEËN DIE BIJ DE DRIE C
- Page 295 and 296: om de ambiguïteit of de variëteit
- Page 297 and 298: Tabel 1: Voorbeelden van de wijze w
- Page 299 and 300: Tabel 3: Theoretische noties met be
- Page 301 and 302: MIP SIRE SAFERVrijwilligheid vandee
- Page 303 and 304: MIP SIRE SAFERDe verplichting totde
- Page 305 and 306: MIP SIRE SAFERRuimte voorverschille
- Page 307 and 308: Tabel 4: Empirische bevindingen die
- Page 309 and 310: van het proces wel inhoudelijk te v
- Page 311: Zo konden de professionals zich erv
- Page 315 and 316: werd bedreigd. Het moest voor manag
- Page 317 and 318: - De deelnemers hadden een exit-opt
- Page 319 and 320: nemen of dat er een beslissing werd
- Page 321 and 322: sten af te ronden, omdat dit van he
- Page 323 and 324: meerdere strategieën genoemd die w
- Page 325 and 326: etrekking tot patiëntveiligheid, v
- Page 327 and 328: van de medewerkers die een SIRE had
- Page 329 and 330: - Initiatiefnemer is bij voorbaat v
- Page 331 and 332: 3 SamenvattingDit onderzoek richt z
- Page 333 and 334: alleen in de juiste onderlinge verh
- Page 335 and 336: 4 BeschouwingInleidingIn de vorige
- Page 337 and 338: ken die aan onveiligheid bijdroegen
- Page 339 and 340: Nuancering van de rol van processtu
- Page 341 and 342: de uitkomsten van dit onderzoek gen
- Page 343 and 344: • In dit onderzoek is gebleken da
- Page 346 and 347: Appendix AReferentiesSamenvattingSu
- Page 348 and 349: 1. Inleiding1.1 Voorgeschiedenis st
- Page 350 and 351: instellen van een Kerncommissie Pat
- Page 352 and 353: 2.4 UitwerkingEr moet één centraa
- Page 354 and 355: - Patiënten Service/ klachtenburea
- Page 356 and 357: Haar taken zijn:1 Het gevraagd en o
- Page 358 and 359: maatschappij kunnen behouden zonder
- Page 360 and 361: 6 Samenstelling Kerncommissie Pati
Inbreng <strong>van</strong> professionals organiseren verg<strong>de</strong> bestuurlijke krachtHiërarchisch of projectmatige aansturing, of het doorschuiven <strong>van</strong> hetprobleem naar <strong>de</strong> professionals, is gebaseerd op bestuurlijke macht. Hetorganiseren <strong>van</strong> professionele inbreng vergt echter bestuurlijke kracht. Ditkwam in alle drie <strong>de</strong> casus naar voren:- De Raad <strong>van</strong> Bestuur moest <strong>de</strong> neiging weerstaan om <strong>de</strong> complexiteit tevereenvoudigen;het zou veel eenvoudiger voor het bestuur zijn geweest om te sturen opstandaardisatie, het opleggen <strong>van</strong> bestaan<strong>de</strong> protocollen of het streven naarexterne accreditatie. Door bijvoorbeeld een werkgroep samen te stellen die<strong>de</strong> NIAZ-accreditatie moet organiseren, kan <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r <strong>van</strong> een ziekenhuiszich naar extern toe verantwoor<strong>de</strong>n dat hij werkt aan het verbeteren<strong>van</strong> <strong>de</strong> veiligheid zon<strong>de</strong>r het risico <strong>van</strong> bestuurlijke chaos te lopen die zoukunnen ontstaan als hij zijn me<strong>de</strong>werkers zou vragen wat er daadwerkelijkschort aan <strong>de</strong> patiëntveiligheid.- De Raad <strong>van</strong> Bestuur moest <strong>de</strong> externe druk weerstaan om met generiekeinterventies valse veiligheid te creëren;het zou veel eenvoudiger voor het bestuur zijn geweest om wel aan <strong>de</strong>zedruk toe te geven, zoals door het invoeren <strong>van</strong> <strong>de</strong> interventies die gepropageerdwor<strong>de</strong>n in het nationaal veiligheidsprogramma, als <strong>de</strong>ze er toenwaren geweest. Het instellen <strong>van</strong> een projectgroep met als opdracht hetinvoeren <strong>van</strong> <strong>de</strong> eisen uit het nationaal programma kan het probleem voorenige tijd <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuursagenda hou<strong>de</strong>n. Bij weerstan<strong>de</strong>n <strong>van</strong>uit <strong>de</strong>organisatie kan het bestuur empathisch meezuchten en wijzen naar <strong>de</strong>overheid of <strong>de</strong> Inspectie <strong>van</strong> wie zij dit allemaal maar opgelegd krijgen.- De Raad <strong>van</strong> Bestuur erken<strong>de</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rlinge afhankelijkheid <strong>van</strong> bestuur enprofessionals en gaf <strong>de</strong> professionals <strong>de</strong> kans me<strong>de</strong>-eigenaar te wor<strong>de</strong>n <strong>van</strong> hetveiligheidsprobleem;het zou veel eenvoudiger voor het bestuur zijn geweest om te stellen datpatiëntveiligheid iets is dat <strong>de</strong> professionals zelf moesten vormgeven. Zijzijn immers <strong>de</strong>genen die <strong>de</strong> patiënten<strong>zorg</strong> uitoefenen. Een bestuur<strong>de</strong>r valtniet op als hij <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerpen kwaliteit <strong>van</strong> <strong>zorg</strong> en patiëntveiligheid<strong>de</strong>legeert naar het medisch stafconvent, of een verpleegkundige adviesraad.Het is veel moeilijker <strong>de</strong> we<strong>de</strong>rzijdse afhankelijkheid te benoemenomdat <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r zich hierdoor kwetsbaar opstelt. Het kan <strong>de</strong> <strong>de</strong>uropenzetten voor kritiek <strong>van</strong> professionals over <strong>de</strong> wijze waarop <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rhen belemmert hun werk goed te doen. Het kan, zoals eer<strong>de</strong>r gezegd,on<strong>de</strong>rwerpen ter sprake brengen waar <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r niet op zit te wachten.Patiëntveiligheid, <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r 311