Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

11.07.2015 Views

SAFER teamleden werden gestimuleerd om tijdens de SAFER ook open te zijnover eigen (potentiële) fouten en hiervoor moest het veilig genoeg zijn omvan medewerkers deze openheid te verwachten. De focus op systeemdenken(in plaats van de schuldvraag) die in de SAFER methode is ingebed zal ermogelijk aan hebben bijgedragen dat medewerkers open en eerlijk kondenzijn over de eigen feilbaarheid. Deze eerlijkheid was belangrijk om eengoede analyse te kunnen doen en maakte deelname aantrekkelijk voorzorgprofessionals omdat het aansloot bij hun kernwaarde “integriteit”.Transparant procesontwerpDeelnemers aan elk deeltraject wisten wat hen te wachten stondDe wijze waarop elk deeltraject vorm was gegeven was vooraf bekend.Deelnemers wisten waar ze aan begonnen en wat er in grote lijnen van henverwacht werd. Divisieleiding wist dat ze een top 3 moesten maken en dathieruit één zorgproces gekozen zou worden om met behulp van SAFER teanalyseren. Zij wisten dat de SAFER zou leiden tot een rapport met aanbevelingenen dat zij deze aangeboden zouden krijgen. De leden van het SAFERteam wisten dat zij onder begeleiding in maximaal zeven bijeenkomsten van90 minuten een zorgproces zouden analyseren. Ook zij wisten dat dit zouleiden tot een rapport met aanbevelingen die aan de divisieleiding zouworden aangeboden en dat niet zij maar de divisieleiding vervolgens verantwoordelijkwas voor het verdere verloop. In het rapport werd transparantgemaakt uit welke potentiële faalwijzen de aanbevelingen waren gebaseerd.De divisieleiding wist dat zij niet verplicht waren om de aanbevelingen teaccepteren. De voorspelbaarheid van het proces maakte dat deelnemers hunenergie op de inhoud konden richten in plaats van op het bestrijden vanonzekerheden met betrekking tot de procesgang.Werkwijze SAFER: van inhoudelijke variëteit naar selectieDe SAFER methodiek voorziet erin dat het SAFER team eerst zoveel mogelijkpotentiële faalwijzen benoemt om vervolgens een selectie te maken voorwelke faalwijzen oorzaken moeten worden benoemd. Een zelfde soort procesvolgt, waarbij eerst alle mogelijke oorzaken worden benoemd en vervolgenswordt geselecteerd voor welke oorzaken er maatregelen moeten wordenbedacht. De variëteit vergroot de kans dat alle relevante mogelijkheden aanbod komen en dat de uiteindelijke selectie goed te verdedigen zal zijn tegeneventuele kritiek. De selectie helpt het team om te focussen en verlaagt dekans dat het SAFER team vastloopt in de enorme variëteit aan potentiëlefaalwijzen en oorzaken.Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 279

Geen inhoudelijke keuze voorafDeelnemers deeltraject konden zelf de inhoud bepalenIn elk deeltraject kon de groep die dit deeltraject uitvoerde zelf bepalen inhoeverre zij verder gingen met de uitkomsten en aanbevelingen van hetvoorgaande deeltraject . Zo ontstond bij geen enkel deeltraject het gevoel datmen voor een fait accompli werd gesteld en werd er steeds een beroepgedaan op de intelligentie van de deelnemers om eigen afwegingen temaken. Tevens ontstond zo in de overgang tussen de deeltrajecten steedseen proces van variëteit naar selectie waarmee kansen ontstonden om deuitkomst verder te verbeteren.Invoering SAFER lag vooraf niet vastHet lag niet vooraf vast dat de methode SAFER structureel zou wordeningevoerd. Er werd vooraf erkend dat het onbekend was of SAFER zou werkenen dat de mogelijke meerwaarde van SAFER in de praktijk zou wordenonderzocht. Alle betrokken partijen konden de besluitvorming hieroverbeïnvloeden. Dit maakte SAFER minder bedreigend omdat het niet “zomaar”opgelegd zou worden en het gaf de belanghebbenden de kans om de methodete leren kennen voordat zij erover hoefden te beslissen. Het is aannemelijkdat de weerstand tegen SAFER anders substantieel zou zijn geweest,omdat SAFER wel veel inzet vergde van management en zorgprofessionalsmaar het niet bekend was of SAFER effect zou hebben.SAFER team bepaalde zelf invulling analyseHet uitvoeren van de SAFER’s kenmerkte zich door volledige vrijheid van hetSAFER team om richting te geven aan de inhoud en uitkomst van de analyse.De methode zelf en de begeleider zorgden voor een evenwichtige inbrengvan de SAFER teamleden. Dit maakte mondige of machtige teamledenminder bedreigend voor de andere teamleden waardoor de kans afnam datiemand om deze reden van deelname zou afzien. Waarom zou je immersmeedoen als het toch vooraf bekend is dat de professor zijn zin gaat krijgen?Dit maakte deelname aantrekkelijk omdat deelname zin had, want iederedeelnemer kon invloed uitoefenen op de uitkomst. Het feit dat het team zelfde inhoud bepaalde sloot ook aan bij de behoefte aan autonomie van veelzorgprofessionals en voorkwam dat zij in een situatie terecht konden komendat zij zelf niet achter de uitkomst van hun SAFER analyse zouden staan.280Hoofdstuk 8 | Scenario Analyse van Faalwijzen, Effecten en Risico’s (SAFER)

SAFER teamle<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n gestimuleerd om tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> SAFER ook open te zijnover eigen (potentiële) fouten en hiervoor moest het veilig genoeg zijn om<strong>van</strong> me<strong>de</strong>werkers <strong>de</strong>ze openheid te verwachten. De focus op systeem<strong>de</strong>nken(in plaats <strong>van</strong> <strong>de</strong> schuldvraag) die in <strong>de</strong> SAFER metho<strong>de</strong> is ingebed zal ermogelijk aan hebben bijgedragen dat me<strong>de</strong>werkers open en eerlijk kon<strong>de</strong>nzijn over <strong>de</strong> eigen feilbaarheid. Deze eerlijkheid was belangrijk om eengoe<strong>de</strong> analyse te kunnen doen en maakte <strong>de</strong>elname aantrekkelijk voor<strong>zorg</strong>professionals omdat het aansloot bij hun kernwaar<strong>de</strong> “integriteit”.Transparant procesontwerpDeelnemers aan elk <strong>de</strong>eltraject wisten wat hen te wachten stondDe wijze waarop elk <strong>de</strong>eltraject vorm was gegeven was vooraf bekend.Deelnemers wisten waar ze aan begonnen en wat er in grote lijnen <strong>van</strong> henverwacht werd. Divisieleiding wist dat ze een top 3 moesten maken en dathieruit één <strong>zorg</strong>proces gekozen zou wor<strong>de</strong>n om met behulp <strong>van</strong> SAFER teanalyseren. Zij wisten dat <strong>de</strong> SAFER zou lei<strong>de</strong>n tot een rapport met aanbevelingenen dat zij <strong>de</strong>ze aangebo<strong>de</strong>n zou<strong>de</strong>n krijgen. De le<strong>de</strong>n <strong>van</strong> het SAFERteam wisten dat zij on<strong>de</strong>r begeleiding in maximaal zeven bijeenkomsten <strong>van</strong>90 minuten een <strong>zorg</strong>proces zou<strong>de</strong>n analyseren. Ook zij wisten dat dit zoulei<strong>de</strong>n tot een rapport met aanbevelingen die aan <strong>de</strong> divisieleiding zouwor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n en dat niet zij maar <strong>de</strong> divisieleiding vervolgens verantwoor<strong>de</strong>lijkwas voor het ver<strong>de</strong>re verloop. In het rapport werd transparantgemaakt uit welke potentiële faalwijzen <strong>de</strong> aanbevelingen waren gebaseerd.De divisieleiding wist dat zij niet verplicht waren om <strong>de</strong> aanbevelingen teaccepteren. De voorspelbaarheid <strong>van</strong> het proces maakte dat <strong>de</strong>elnemers hunenergie op <strong>de</strong> inhoud kon<strong>de</strong>n richten in plaats <strong>van</strong> op het bestrij<strong>de</strong>n <strong>van</strong>onzekerhe<strong>de</strong>n met betrekking tot <strong>de</strong> procesgang.Werkwijze SAFER: <strong>van</strong> inhou<strong>de</strong>lijke variëteit naar selectieDe SAFER methodiek voorziet erin dat het SAFER team eerst zoveel mogelijkpotentiële faalwijzen benoemt om vervolgens een selectie te maken voorwelke faalwijzen oorzaken moeten wor<strong>de</strong>n benoemd. Een zelf<strong>de</strong> soort procesvolgt, waarbij eerst alle mogelijke oorzaken wor<strong>de</strong>n benoemd en vervolgenswordt geselecteerd voor welke oorzaken er maatregelen moeten wor<strong>de</strong>nbedacht. De variëteit vergroot <strong>de</strong> kans dat alle rele<strong>van</strong>te mogelijkhe<strong>de</strong>n aanbod komen en dat <strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>lijke selectie goed te ver<strong>de</strong>digen zal zijn tegeneventuele kritiek. De selectie helpt het team om te focussen en verlaagt <strong>de</strong>kans dat het SAFER team vastloopt in <strong>de</strong> enorme variëteit aan potentiëlefaalwijzen en oorzaken.Patiëntveiligheid, <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r 279

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!