Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

11.07.2015 Views

domeinnamen met het woord “patiëntveiligheid” geclaimd was. Het zouzelfs tot november 2005 duren voordat er een Nederlandse definitie was voorhet woord “patiëntveiligheid”. Er was geen enkel voorbeeld binnen Nederlandwaar de Kerncommissie zich door kon laten inspireren. De Raad vanBestuur had zich vooraf ook niet uitgelaten over een gewenste richting vanhet advies. Wel had ze verzocht om het advies binnen enkele maanden af teronden. De agenda werd gedurende de eerste bijeenkomsten door de Kerncommissiezelf bepaald. Vanwege de grootte van de groep en de complexiteitvan het onderwerp was het niet altijd mogelijk om iedereen voldoende aanhet woord te laten komen. Daarom ging het staflid Raad van Bestuur, die decommissie ambtelijk ondersteunde, tussen de vergaderingen door individueellangs de leden van de commissie zodat iedereen voldoende gelegenheidkreeg om inhoudelijk bij te dragen. In de loop van de bijeenkomsten bleekdat er in een aantal andere landen, zoals de Verenigde Staten, Engeland enDenemarken, organisaties waren die een patiëntveiligheidsprogrammahadden ontwikkeld. Het viel op dat een aantal thema’s terugkwamen in dezeprogramma’s, zoals “blame free” incident melden, incidentanalyse enproactieve analyse. De Kerncommissie heeft deze thema’s opgenomen inhaar advies aan de Raad van Bestuur. De kerncommissie meende datmedewerkers gestimuleerd moesten worden en zich geborgen genoegmoesten voelen om gevaarlijke situaties en eigen (bijna) fouten te melden.Melden moest veilig zijn en tastbaar effect hebben. De Raad van Bestuurheeft het advies van de Kerncommissie Patiëntveiligheid overgenomen (zieappendix A voor het volledige advies van de Kerncommissie Patiëntveiligheid).15Samenstelling Kerncommissie PatiëntveiligheidVoorzitter Raad van Bestuur (voorzitter)Voorzitter Verpleegkundig ConventManager Zorg Divisie ChirurgieDirecteur Facilitair BedrijfManager Zorg Divisie HersenenVerpleegkundig afdelingshoofd Divisie Interne Geneeskunde en DermatologieVoorzitter Medisch StafconventMedewerker PatiëntenserviceVoorzitter Meldingscommissie Incidenten PatiëntenzorgAdjunct Directeur CBO (extern lid)Staflid Raad van Bestuur (ambtelijk secretaris)Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 163

Actief beleid voor toename aantal meldingenVanaf 2004 zijn er wijzigingen ingevoerd in het gehele traject van de MIP,van melder tot rapportage. Het doel van deze wijzigingen was om het aantalmeldingen te doen toenemen, om de zichtbaarheid van de patiëntveiligheidsproblematiekte vergroten opdat er hierdoor een beter beeld zou ontstaanvan de kwetsbaarheden van de organisatie. Tevens zou een toenamevan het aantal meldingen aangeven dat meer medewerkers zich bewust zijnvan de onveiligheid van zorgprocessen en het veilig en zinvol vinden om hieropen over te communiceren. Een toename van het aantal meldingen zou dusniet alleen meer inzicht geven, maar werd ook gezien als een parameter vande veiligheidscultuur binnen de organisatie.1617, 18Het doel was het genereren van meer incidentmeldingen. Vanuit de luchtvaartsectorwas al bekend dat het succes van een systeem voor incidentmeldingenvooral afhing van drie aspecten: het systeem moet veilig, eenvoudigen zinvol zijn. Omdat de MIP afhankelijk was van vrijwillige rapportage doormedewerkers en er redenen waren waarom medewerkers niet meldden,besloten de MIP en de Kerncommissie Patiëntveiligheid dat het geen zin zouhebben om een campagne te starten waarin medewerkers werden aangespoordom incidenten te melden. Eerst moesten de oorzaken van onderrapportageworden aangepakt. Als medewerkers zelf zouden ervaren dat hetveilig, eenvoudig en zinvol is om incidenten te melden, zou het aantalmeldingen toenemen.Centrale positionering MIP bleef gehandhaafdRond 2004 begon in Nederland een discussie over de positionering van deMIP binnen zorginstellingen. Er was in een aantal ziekenhuizen evaringopgedaan met zogenaamdedecentrale MIP commissies”, meldingscommissiesdie op divisie- of afdelingsniveau werkten. Een van de resultaten vandeze werkwijze was een forse stijging van het aantal meldingen op dieafdelingen. Het UMC Utrecht koos ervoor om één centrale MIP te handhaven.Hiervoor waren meerdere argumenten. De Raad van Bestuur meendedat een centrale MIP noodzakelijk was om overzicht te kunnen houden overde aard en het aantal incidentmeldingen binnen de organisatie en dat ditoverzicht nodig was om te kunnen voldoen aan haar plicht om te zorgenvoor verantwoorde zorg. Ook vond de Raad van Bestuur het belangrijk dateen medewerker twijfel over veiligheid kon melden aan een instantie dieonafhankelijk was van de eigen afdeling en leidinggevende zodat eeneventueel intern conflict of vertrouwensprobleem geen drempel zou zijn omte melden. Daarnaast speelde praktische overwegingen. Het UMC Utrecht164Hoofdstuk 6 | Meldingscommissie Incidenten Patiëntenzorg (MIP)

Actief beleid voor toename aantal meldingenVanaf 2004 zijn er wijzigingen ingevoerd in het gehele traject <strong>van</strong> <strong>de</strong> MIP,<strong>van</strong> mel<strong>de</strong>r tot rapportage. Het doel <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze wijzigingen was om het aantalmeldingen te doen toenemen, om <strong>de</strong> zichtbaarheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> patiëntveiligheidsproblematiekte vergroten opdat er hierdoor een beter beeld zou ontstaan<strong>van</strong> <strong>de</strong> kwetsbaarhe<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> organisatie. Tevens zou een toename<strong>van</strong> het aantal meldingen aangeven dat meer me<strong>de</strong>werkers zich bewust zijn<strong>van</strong> <strong>de</strong> onveiligheid <strong>van</strong> <strong>zorg</strong>processen en het veilig en zinvol vin<strong>de</strong>n om hieropen over te communiceren. Een toename <strong>van</strong> het aantal meldingen zou dusniet alleen meer inzicht geven, maar werd ook gezien als een parameter <strong>van</strong><strong>de</strong> veiligheidscultuur binnen <strong>de</strong> organisatie.1617, 18Het doel was het genereren <strong>van</strong> meer inci<strong>de</strong>ntmeldingen. Vanuit <strong>de</strong> luchtvaartsectorwas al bekend dat het succes <strong>van</strong> een systeem voor inci<strong>de</strong>ntmeldingenvooral afhing <strong>van</strong> drie aspecten: het systeem moet veilig, eenvoudigen zinvol zijn. Omdat <strong>de</strong> MIP afhankelijk was <strong>van</strong> vrijwillige rapportage doorme<strong>de</strong>werkers en er re<strong>de</strong>nen waren waarom me<strong>de</strong>werkers niet meld<strong>de</strong>n,besloten <strong>de</strong> MIP en <strong>de</strong> Kerncommissie Patiëntveiligheid dat het geen zin zouhebben om een campagne te starten waarin me<strong>de</strong>werkers wer<strong>de</strong>n aangespoordom inci<strong>de</strong>nten te mel<strong>de</strong>n. Eerst moesten <strong>de</strong> oorzaken <strong>van</strong> on<strong>de</strong>rrapportagewor<strong>de</strong>n aangepakt. Als me<strong>de</strong>werkers zelf zou<strong>de</strong>n ervaren dat hetveilig, eenvoudig en zinvol is om inci<strong>de</strong>nten te mel<strong>de</strong>n, zou het aantalmeldingen toenemen.Centrale positionering MIP bleef gehandhaafdRond 2004 begon in Ne<strong>de</strong>rland een discussie over <strong>de</strong> positionering <strong>van</strong> <strong>de</strong>MIP binnen <strong>zorg</strong>instellingen. Er was in een aantal ziekenhuizen evaringopgedaan met zogenaam<strong>de</strong> “<strong>de</strong>centrale MIP commissies”, meldingscommissiesdie op divisie- of af<strong>de</strong>lingsniveau werkten. Een <strong>van</strong> <strong>de</strong> resultaten <strong>van</strong><strong>de</strong>ze werkwijze was een forse stijging <strong>van</strong> het aantal meldingen op dieaf<strong>de</strong>lingen. Het UMC Utrecht koos ervoor om één centrale MIP te handhaven.Hiervoor waren meer<strong>de</strong>re argumenten. De Raad <strong>van</strong> Bestuur meen<strong>de</strong>dat een centrale MIP noodzakelijk was om overzicht te kunnen hou<strong>de</strong>n over<strong>de</strong> aard en het aantal inci<strong>de</strong>ntmeldingen binnen <strong>de</strong> organisatie en dat ditoverzicht nodig was om te kunnen voldoen aan haar plicht om te <strong>zorg</strong>envoor verantwoor<strong>de</strong> <strong>zorg</strong>. Ook vond <strong>de</strong> Raad <strong>van</strong> Bestuur het belangrijk dateen me<strong>de</strong>werker twijfel over veiligheid kon mel<strong>de</strong>n aan een instantie dieonafhankelijk was <strong>van</strong> <strong>de</strong> eigen af<strong>de</strong>ling en leidinggeven<strong>de</strong> zodat eeneventueel intern conflict of vertrouwensprobleem geen drempel zou zijn omte mel<strong>de</strong>n. Daarnaast speel<strong>de</strong> praktische overwegingen. Het UMC Utrecht164Hoofdstuk 6 | Meldingscommissie Inci<strong>de</strong>nten Patiënten<strong>zorg</strong> (MIP)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!