Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
ingevoerd waardoor een ander niet een soortgelijke fout kan maken, óf, alshij die fout toch maakt, het niet meer tot schade aan de patiënt leidt. Ditperspectief ontgaat de medewerker die zijn eigen falen als oorzaak van hetincident ziet en daarom ziet hij een MIP melding meer als een pijnlijkeschuldbekentenis dan als een waardevolle les voor de organisatie.Verschil tussen “incident” en “medische complicatie” is niet helderEen andere reden waarom een incident niet gemeld word, is omdat het vaakdiscutabel is of een ongewenste uitkomst een incident is of een medischecomplicatie. Een complicatie wordt vaak gezien als onderdeel van het domeinvan de medische professional. Echter het onderscheid tussen een incident eneen complicatie kent een grote grijze zone. Als de zorgprofessional eenongewenste uitkomst herkend heeft en dit voldoende ernstig vindt om het tebespreken, kan het dus nog zo zijn dat hij het niet aan de MIP meldt omdathij de uitkomst een “complicatie” vindt. Als een incident als “medischecomplicatie” wordt geduid, ziet de professional vaak geen meerwaarde om ditbuiten de eigen professie te bespreken. Het wordt besproken in de eigencomplicatiebespreking en daarmee is het afgedaan. Onderstaande voorbeeldengeven aan dat het onderscheid tussen incident en complicatie moeilijkkan zijn:Een 60 jarige patiënt krijgt na een geplande knieoperatie een postoperatievewondinfectie (POWI). Het is bekend dat 2% van de patiënten na een dergelijkeoperatie een POWI ontwikkelt.- het gehele peri-operatieve traject is foutloos doorlopen. Is hier sprake vaneen incident of een complicatie? Als het POWI % bij deze operatie in ditziekenhuis 2% is, is er dan sprake van een incident of een complicatie bijdeze patiënt? En als het 10% is? En als het 1% is?- het gehele peri-operatieve traject is foutloos doorlopen, maar er waren tweemensen meer dan toegestaan op de OK tijdens de ingreep. Is er nu sprakevan een incident of een complicatie? Maakt het uit of deze twee mensen erwaren omdat zij moeten leren (bv co-assistenten) of er waren voor eenandere reden?- tijdens de operatie is de deur van de OK veel vaker open en dicht gegaandan normaal, omdat het anesthesieteam gewisseld werd en er op eenandere OK problemen waren waardoor de anesthesioloog vaker in- enuitliep. Er zijn aanwijzingen dat veel deurbewegingen de steriliteit van deOK negatief beïnvloedt. Is er nu sprake van een incident of een complicatie?Of is de POWI een complicatie en de toegenomen deurbewegingen eenPatiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 157
incident? Of zijn de deurbewegingen een complicatie van de werkwijze vanhet anesthesieteam?- de pre-operatieve antibiotica is niet gegeven, deze speelt een belangrijkerol bij het voorkomen van een POWI. Is er nu sprake van een incident ofeen complicatie?- de operateur heeft een veel hogere POWI % dan zijn collega’s. Is er nusprake van een incident of een complicatie? Moet de MIP hier actie opondernemen, of ligt die verantwoordelijkheid in de vakgroep?Als het voorbeeldfiguur nooit meldt zullen de anderen dat ook niet doenWat ook een rol speelt is de voorbeeldfunctie van gezaghebbende collega’s.Wanneer niet gezien wordt dat zij incidenten melden, zullen anderen ookminder genegen zijn dat te doen. Met name binnen de opleiding van medischspecialisten speelt dit een rol, omdat deze nog veel kenmerken heeftvan de meester-gezel verhouding. Als de opleider geen aandacht geeft aanhet fenomeen MIP, en zelf nooit een incident meldt, zullen de artsen inopleiding tot specialist (aios) dat ook niet snel doen. Wanneer de aios hetgevoel hebben dat incident meldingen zelfs tegen hen gebruikt kunnenworden, bijvoorbeeld in beoordelingen, kan je als organisatie bijna niet meerverwachten dat deze groep medewerkers incidenten aan de MIP zal melden.Hierdoor gaat een enorm rijke bron aan informatie over de kwetsbaarheidvan de organisatie verloren, omdat aios een groot deel van de directe zorgvoor hun rekening nemen.Er zijn ook weerstanden bij de managersMIP melding is kritiek op de leidingEen heel ander aspect betreft het handelen van de divisieleiding en afdelingshoofden.Het is de verantwoordelijkheid van de divisieleiding, c.q. deafdelingshoofden, om ervoor te zorgen dat er binnen hun deel van deorganisatie verantwoorde zorg wordt geleverd. Een MIP melding is een uitingdat de zorg onvoldoende goed geregeld is. Als er veel meldingen zijn, kan datdaarom geïnterpreteerd worden als een brevet van onvermogen van deleiding van die afdeling of divisie. De meldingen kunnen als confronterendof vervelend worden gezien.MIP meldingen geven gedoeMIP meldingen leveren een hoop werk op bij de leidinggevenden, werk dat erniet was geweest zonder die melding. Zij moeten de omstandighedenrondom het incident uitzoeken en soms lastige vragen van de MIP beant-158Hoofdstuk 6 | Meldingscommissie Incidenten Patiëntenzorg (MIP)
- Page 107 and 108: 23De Nederlandse gezondheidszorg be
- Page 109 and 110: 6789het stellen van de juiste diagn
- Page 111 and 112: 12… maakt aansturing noodzakelijk
- Page 113 and 114: 151617, 18Professionele habitat…
- Page 115 and 116: 3 “KWALITEIT VAN ZORG” ALS VOOR
- Page 117 and 118: 252627- effectief zijn;- efficiënt
- Page 119 and 120: 2829Kwaliteit wordt bepaald vanuit
- Page 121 and 122: overtuiging: De patiënt kan het va
- Page 123 and 124: 31noodzaak tot kostenbeheersing. In
- Page 125 and 126: 32Tabel 2: Ongestructureerde proble
- Page 127 and 128: 37kan echter op een andere plek onw
- Page 129 and 130: Projectmatige sturing leidt bij ong
- Page 131 and 132: nals. Er is binnen deze samenwerkin
- Page 133 and 134: aansturingsvormen maken het de orga
- Page 135 and 136: Tabel 3: Het toepassen van sturings
- Page 137 and 138: 5657InhoudEen risico van bovenstaan
- Page 139 and 140: Zowel inhoudelijke, hiërarchische
- Page 141 and 142: met de belemmeringen die het aanstu
- Page 143 and 144: 19 | Bruijn H de. Managers en profe
- Page 146 and 147: 6Hoofdstuk 6MeldingscommissieIncide
- Page 148 and 149: De werkwijze van de MIP verschilt t
- Page 150 and 151: ander zegt: “maar dat wás helema
- Page 152 and 153: echter niet haalbaar. Wanneer een m
- Page 154 and 155: alle parkeerplaatsen voor medewerke
- Page 156 and 157: aan de MIP de melder ontslaat van v
- Page 160 and 161: woorden. De leidinggevenden hebben
- Page 162 and 163: eerste melder de correspondentie va
- Page 164 and 165: domeinnamen met het woord “patië
- Page 166 and 167: had ongeveer 60 afdelingen en het z
- Page 168 and 169: veilig meldsysteem geen afbreuk doe
- Page 170 and 171: het functioneren van de MIP en daar
- Page 172 and 173: meldingen door artsen toenam. Een a
- Page 174 and 175: Vragenlijst zette aan tot denkenVoo
- Page 176 and 177: Bemensing en herkenbaarheid MIPMIP
- Page 178 and 179: Begrippenkader kerncommissie:Veilig
- Page 180 and 181: het bestraffen van de betrokken med
- Page 182 and 183: Tabel 3: Gebruikte strategieën om
- Page 184 and 185: Belemmerende factorenAls voorbeeldf
- Page 186 and 187: van de MIP commissie aan het woord
- Page 188 and 189: leiding vrijheidsgraden waardoor de
- Page 190 and 191: Gevoel van urgentie op niveau melde
- Page 192 and 193: edelijk termijn tot een uitkomst te
- Page 194 and 195: Noten bij hoofdstuk 61 | UMC Utrech
- Page 196: Patiëntveiligheid, de rol van de b
- Page 199 and 200: 1 INLEIDINGToelichting hoofdstukIn
- Page 201 and 202: kunnen leiden tot schade. Ook kunne
- Page 203 and 204: eigen handelen en heeft dit niet in
- Page 205 and 206: patiënt gaf zelf niet aan dat dit
- Page 207 and 208: groep om bacteriële infecties te v
ingevoerd waardoor een an<strong>de</strong>r niet een soortgelijke fout kan maken, óf, alshij die fout toch maakt, het niet meer tot scha<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> patiënt leidt. Ditperspectief ontgaat <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werker die zijn eigen falen als oorzaak <strong>van</strong> hetinci<strong>de</strong>nt ziet en daarom ziet hij een MIP melding meer als een pijnlijkeschuldbekentenis dan als een waar<strong>de</strong>volle les voor <strong>de</strong> organisatie.Verschil tussen “inci<strong>de</strong>nt” en “medische complicatie” is niet hel<strong>de</strong>rEen an<strong>de</strong>re re<strong>de</strong>n waarom een inci<strong>de</strong>nt niet gemeld word, is omdat het vaakdiscutabel is of een ongewenste uitkomst een inci<strong>de</strong>nt is of een medischecomplicatie. Een complicatie wordt vaak gezien als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> het domein<strong>van</strong> <strong>de</strong> medische professional. Echter het on<strong>de</strong>rscheid tussen een inci<strong>de</strong>nt eneen complicatie kent een grote grijze zone. Als <strong>de</strong> <strong>zorg</strong>professional eenongewenste uitkomst herkend heeft en dit voldoen<strong>de</strong> ernstig vindt om het tebespreken, kan het dus nog zo zijn dat hij het niet aan <strong>de</strong> MIP meldt omdathij <strong>de</strong> uitkomst een “complicatie” vindt. Als een inci<strong>de</strong>nt als “medischecomplicatie” wordt geduid, ziet <strong>de</strong> professional vaak geen meerwaar<strong>de</strong> om ditbuiten <strong>de</strong> eigen professie te bespreken. Het wordt besproken in <strong>de</strong> eigencomplicatiebespreking en daarmee is het afgedaan. On<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> voorbeel<strong>de</strong>ngeven aan dat het on<strong>de</strong>rscheid tussen inci<strong>de</strong>nt en complicatie moeilijkkan zijn:Een 60 jarige patiënt krijgt na een geplan<strong>de</strong> knieoperatie een postoperatievewondinfectie (POWI). Het is bekend dat 2% <strong>van</strong> <strong>de</strong> patiënten na een <strong>de</strong>rgelijkeoperatie een POWI ontwikkelt.- het gehele peri-operatieve traject is foutloos doorlopen. Is hier sprake <strong>van</strong>een inci<strong>de</strong>nt of een complicatie? Als het POWI % bij <strong>de</strong>ze operatie in ditziekenhuis 2% is, is er dan sprake <strong>van</strong> een inci<strong>de</strong>nt of een complicatie bij<strong>de</strong>ze patiënt? En als het 10% is? En als het 1% is?- het gehele peri-operatieve traject is foutloos doorlopen, maar er waren tweemensen meer dan toegestaan op <strong>de</strong> OK tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> ingreep. Is er nu sprake<strong>van</strong> een inci<strong>de</strong>nt of een complicatie? Maakt het uit of <strong>de</strong>ze twee mensen erwaren omdat zij moeten leren (bv co-assistenten) of er waren voor eenan<strong>de</strong>re re<strong>de</strong>n?- tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> operatie is <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur <strong>van</strong> <strong>de</strong> OK veel vaker open en dicht gegaandan normaal, omdat het anesthesieteam gewisseld werd en er op eenan<strong>de</strong>re OK problemen waren waardoor <strong>de</strong> anesthesioloog vaker in- enuitliep. Er zijn aanwijzingen dat veel <strong>de</strong>urbewegingen <strong>de</strong> steriliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong>OK negatief beïnvloedt. Is er nu sprake <strong>van</strong> een inci<strong>de</strong>nt of een complicatie?Of is <strong>de</strong> POWI een complicatie en <strong>de</strong> toegenomen <strong>de</strong>urbewegingen eenPatiëntveiligheid, <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r 157