Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
alle parkeerplaatsen voor medewerkers bezet waren, moest hij buiten deparkeergarage wachten tot een collega naar buiten reed, voordat hij naarbinnen kon. De andere optie was een bezoekerskaart trekken en betalen,maar daar had bij principiële bezwaren tegen. Doordat hij moest wachten,kwam hij te laat op de operatiekamer en moest de patiënt langer wachtenvoordat de operatie kon beginnen. Hij meende derhalve dat het parkeerbeleidde patiëntenzorg in het gevaar had gebracht en meldde dit voorval alsincident aan de MIP. Een ander soort voorbeeld hiervan speelde op deoperatiekamers (OK’s). Er was een taakverschuiving doorgevoerd waardoor dedoorlichting op de OK’s niet meer door röntgenlaboranten werd gedaan,maar door OK personeel. Deze waren het daar niet mee eens en vonden datzij niet bekwaam waren en dat de patiënten hierdoor mogelijk aan teveelstraling werden blootgesteld. Om hun punt kracht bij te zetten, werd eriedere keer als zij moesten doorlichten een MIP melding gedaan. Het waszelfs zo georganiseerd, dat er voorgedrukte MIP formulieren op de OK’s lagenwaar alleen nog de datum, patiëntgegevens en naam van de melder hoefdente worden ingevuld. Dat jaar kreeg de MIP bijna 100 van deze meldingen. Ditwas meer dan 10% van het totaal aantal meldingen, en had dat jaar eensterke invloed op de werkwijze en statistieken van de MIP.De MIP wordt ingezet bij een conflictOok ruzie of onvrede over iemands functioneren leidt soms tot het doen vaneen MIP melding. Dit wordt in de wandelgang “iemand mippen” genoemd.Een dergelijke melding kan voortkomen uit boosheid over (het gedrag van)een individu, of uit oprechte bezorgdheid over de invloed van (het gedragvan) dat individu op de kwaliteit van zorg. Wanneer de MIP hiervoor wordtingezet, vergroot dat het gevoel van onveiligheid dat de MIP oproept. Immers,iedereen kan “gemipt” worden. Enkele voorbeelden:- Een vakgroep snijdend specialisten meent dat een bepaalde anesthesioloog nietgoed functioneert. Zij maken MIP meldingen van alle incidenten die plaatsvindenbij patiënten waarbij deze anesthesioloog betrokken is geweest. De voorzittervan de vakgroep verzoekt de MIP om onderzoek te doen omdat er opvallendveel incidenten plaatsvinden rondom de betreffende anesthesioloog. Moet deMIP dit onderzoek doen? Kan de MIP een dergelijk verzoek naast zichneerleggen zonder dat de patiëntveiligheid in het geding komt? Kan de MIPeen dergelijk verzoek oppakken zonder dat de betreffende anesthesiolooghoe dan ook reputatieschade leidt? In hoeverre geven de MIP meldingeneen zuiver beeld, wanneer er alleen incidenten gemeld worden waarbijdeze anesthesioloog betrokken is geweest en de overige incidenten nietPatiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 153
gemeld worden? Is er sprake van een patroon in de incidenten of eenpatroon in de meldingen?- Een verpleegkundige meldt dat een chirurg een kind op hardhandige wijze vande afdeling naar de operatiezaal heeft getrokken. Het kind en de ouders zoudenhiervan overstuur zijn geraakt en de verpleegkundige vond dat het zo niet kon.Is hier sprake van een incident in de patiëntenzorg? Is de patiëntveiligheidin geding geweest door het handelen van de chirurg, of heeft zijn kordaatoptreden juist voorkomen dat het ziektebeeld erger zou worden ten gevolgevan het uitstellen van een operatie? Kan de MIP op basis van de meldingeen oordeel vormen, of moet de MIP hiervoor op zijn minst de betreffendechirurg spreken? Als de MIP dat doet, kan de MIP dan een oordeel vormenof moeten er nog meer mensen gesproken worden? Wat is de focus van hetonderzoek: het functioneren van de chirurg, de relatie tussen de chirurgen de verpleegkundige, de organisatorische oorzaak van het handelen vande chirurg (bv druk op OK capaciteit)? Kan de MIP zich nog uit het conflictterugtrekken als het eenmaal gestart is met een onderzoek? Wordt dekeuze van de MIP anders als de patiënt een ernstige complicatie krijgttijdens de operatie, of als de ouders juist heel tevreden zijn na de operatie?- Een intensivist (medisch specialist in intensive care geneeskunde) meldt dat eenradioloog weigerde om klinisch relevante informatie naar aanleiding vanbeeldvormende diagnostiek met hem te delen. De radioloog zou telefonischhebben gezegd dat hij dit alleen met de aanvragende arts, in dit geval een neuroloog,wenst te bespreken. Is dit een incident in de patiëntenzorg? Of heeft deradioloog juist correct gehandeld door zijn schaarse tijd efficiënt in tezetten door de voorkomen dat hij tweemaal hetzelfde moet zeggen, of doorte voorkomen dat er in de overdracht tussen intensivist en neurolooginformatie verloren zou gaan met betrekking tot de beeldvormendediagnostiek? Of is dit een inter-persoonlijk conflict? Is een inter-persoonlijkconflict qualitate qua een risico voor de patiëntveiligheid? Moet de MIPhier actie op ondernemen? Moet de MIP de radioloog spreken? En als deradioloog een ander perspectief heeft op het gebeurde, moet de MIP danverder onderzoek doen? Kan de MIP hier onderzoek doen zonder dat debetrokkenen hoe dan ook reputatieschade lijden? Heeft de inhoud van deinformatie die de intensivist van de radioloog wilde horen invloed op dezekeuzes?Een melding doen ontslaat de melder van verdere actiesWanneer de grenzen van de werkzaamheden van de MIP niet helder zijn,kan de MIP ook leiden tot onveiligheid. Dat gebeurt wanneer medewerkersdenken dat de MIP problemen oplost en dat het melden van een probleem154Hoofdstuk 6 | Meldingscommissie Incidenten Patiëntenzorg (MIP)
- Page 105 and 106: 1 patiëntveiligheid, PROFESSIONALS
- Page 107 and 108: 23De Nederlandse gezondheidszorg be
- Page 109 and 110: 6789het stellen van de juiste diagn
- Page 111 and 112: 12… maakt aansturing noodzakelijk
- Page 113 and 114: 151617, 18Professionele habitat…
- Page 115 and 116: 3 “KWALITEIT VAN ZORG” ALS VOOR
- Page 117 and 118: 252627- effectief zijn;- efficiënt
- Page 119 and 120: 2829Kwaliteit wordt bepaald vanuit
- Page 121 and 122: overtuiging: De patiënt kan het va
- Page 123 and 124: 31noodzaak tot kostenbeheersing. In
- Page 125 and 126: 32Tabel 2: Ongestructureerde proble
- Page 127 and 128: 37kan echter op een andere plek onw
- Page 129 and 130: Projectmatige sturing leidt bij ong
- Page 131 and 132: nals. Er is binnen deze samenwerkin
- Page 133 and 134: aansturingsvormen maken het de orga
- Page 135 and 136: Tabel 3: Het toepassen van sturings
- Page 137 and 138: 5657InhoudEen risico van bovenstaan
- Page 139 and 140: Zowel inhoudelijke, hiërarchische
- Page 141 and 142: met de belemmeringen die het aanstu
- Page 143 and 144: 19 | Bruijn H de. Managers en profe
- Page 146 and 147: 6Hoofdstuk 6MeldingscommissieIncide
- Page 148 and 149: De werkwijze van de MIP verschilt t
- Page 150 and 151: ander zegt: “maar dat wás helema
- Page 152 and 153: echter niet haalbaar. Wanneer een m
- Page 156 and 157: aan de MIP de melder ontslaat van v
- Page 158 and 159: ingevoerd waardoor een ander niet e
- Page 160 and 161: woorden. De leidinggevenden hebben
- Page 162 and 163: eerste melder de correspondentie va
- Page 164 and 165: domeinnamen met het woord “patië
- Page 166 and 167: had ongeveer 60 afdelingen en het z
- Page 168 and 169: veilig meldsysteem geen afbreuk doe
- Page 170 and 171: het functioneren van de MIP en daar
- Page 172 and 173: meldingen door artsen toenam. Een a
- Page 174 and 175: Vragenlijst zette aan tot denkenVoo
- Page 176 and 177: Bemensing en herkenbaarheid MIPMIP
- Page 178 and 179: Begrippenkader kerncommissie:Veilig
- Page 180 and 181: het bestraffen van de betrokken med
- Page 182 and 183: Tabel 3: Gebruikte strategieën om
- Page 184 and 185: Belemmerende factorenAls voorbeeldf
- Page 186 and 187: van de MIP commissie aan het woord
- Page 188 and 189: leiding vrijheidsgraden waardoor de
- Page 190 and 191: Gevoel van urgentie op niveau melde
- Page 192 and 193: edelijk termijn tot een uitkomst te
- Page 194 and 195: Noten bij hoofdstuk 61 | UMC Utrech
- Page 196: Patiëntveiligheid, de rol van de b
- Page 199 and 200: 1 INLEIDINGToelichting hoofdstukIn
- Page 201 and 202: kunnen leiden tot schade. Ook kunne
- Page 203 and 204: eigen handelen en heeft dit niet in
alle parkeerplaatsen voor me<strong>de</strong>werkers bezet waren, moest hij buiten <strong>de</strong>parkeergarage wachten tot een collega naar buiten reed, voordat hij naarbinnen kon. De an<strong>de</strong>re optie was een bezoekerskaart trekken en betalen,maar daar had bij principiële bezwaren tegen. Doordat hij moest wachten,kwam hij te laat op <strong>de</strong> operatiekamer en moest <strong>de</strong> patiënt langer wachtenvoordat <strong>de</strong> operatie kon beginnen. Hij meen<strong>de</strong> <strong>de</strong>rhalve dat het parkeerbeleid<strong>de</strong> patiënten<strong>zorg</strong> in het gevaar had gebracht en meld<strong>de</strong> dit voorval alsinci<strong>de</strong>nt aan <strong>de</strong> MIP. Een an<strong>de</strong>r soort voorbeeld hier<strong>van</strong> speel<strong>de</strong> op <strong>de</strong>operatiekamers (OK’s). Er was een taakverschuiving doorgevoerd waardoor <strong>de</strong>doorlichting op <strong>de</strong> OK’s niet meer door röntgenlaboranten werd gedaan,maar door OK personeel. Deze waren het daar niet mee eens en von<strong>de</strong>n datzij niet bekwaam waren en dat <strong>de</strong> patiënten hierdoor mogelijk aan teveelstraling wer<strong>de</strong>n blootgesteld. Om hun punt kracht bij te zetten, werd erie<strong>de</strong>re keer als zij moesten doorlichten een MIP melding gedaan. Het waszelfs zo georganiseerd, dat er voorgedrukte MIP formulieren op <strong>de</strong> OK’s lagenwaar alleen nog <strong>de</strong> datum, patiëntgegevens en naam <strong>van</strong> <strong>de</strong> mel<strong>de</strong>r hoef<strong>de</strong>nte wor<strong>de</strong>n ingevuld. Dat jaar kreeg <strong>de</strong> MIP bijna 100 <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze meldingen. Ditwas meer dan 10% <strong>van</strong> het totaal aantal meldingen, en had dat jaar eensterke invloed op <strong>de</strong> werkwijze en statistieken <strong>van</strong> <strong>de</strong> MIP.De MIP wordt ingezet bij een conflictOok ruzie of onvre<strong>de</strong> over iemands functioneren leidt soms tot het doen <strong>van</strong>een MIP melding. Dit wordt in <strong>de</strong> wan<strong>de</strong>lgang “iemand mippen” genoemd.Een <strong>de</strong>rgelijke melding kan voortkomen uit boosheid over (het gedrag <strong>van</strong>)een individu, of uit oprechte be<strong>zorg</strong>dheid over <strong>de</strong> invloed <strong>van</strong> (het gedrag<strong>van</strong>) dat individu op <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>zorg</strong>. Wanneer <strong>de</strong> MIP hiervoor wordtingezet, vergroot dat het gevoel <strong>van</strong> onveiligheid dat <strong>de</strong> MIP oproept. Immers,ie<strong>de</strong>reen kan “gemipt” wor<strong>de</strong>n. Enkele voorbeel<strong>de</strong>n:- Een vakgroep snij<strong>de</strong>nd specialisten meent dat een bepaal<strong>de</strong> anesthesioloog nietgoed functioneert. Zij maken MIP meldingen <strong>van</strong> alle inci<strong>de</strong>nten die plaatsvin<strong>de</strong>nbij patiënten waarbij <strong>de</strong>ze anesthesioloog betrokken is geweest. De voorzitter<strong>van</strong> <strong>de</strong> vakgroep verzoekt <strong>de</strong> MIP om on<strong>de</strong>rzoek te doen omdat er opvallendveel inci<strong>de</strong>nten plaatsvin<strong>de</strong>n rondom <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> anesthesioloog. Moet <strong>de</strong>MIP dit on<strong>de</strong>rzoek doen? Kan <strong>de</strong> MIP een <strong>de</strong>rgelijk verzoek naast zichneerleggen zon<strong>de</strong>r dat <strong>de</strong> patiëntveiligheid in het geding komt? Kan <strong>de</strong> MIPeen <strong>de</strong>rgelijk verzoek oppakken zon<strong>de</strong>r dat <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> anesthesiolooghoe dan ook reputatiescha<strong>de</strong> leidt? In hoeverre geven <strong>de</strong> MIP meldingeneen zuiver beeld, wanneer er alleen inci<strong>de</strong>nten gemeld wor<strong>de</strong>n waarbij<strong>de</strong>ze anesthesioloog betrokken is geweest en <strong>de</strong> overige inci<strong>de</strong>nten nietPatiëntveiligheid, <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r 153