Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
ander zegt: “maar dat wás helemaal geen incident want dat gaat hier zo vaakmis.” (zie figuur 1)Figuur 1: cartoon uit “Arts en auto”. Geplaatst met toestemming van de auteur.Incident melden leeft niet bij artsenVanouds worden verruit de meeste incidenten gemeld door verpleegkundigen.Intern onderzoek bij een afdeling cardiologie toonde aan dat artsen pasgeneigd zijn om te melden wanneer er ernstige gevolgen zijn geweest voorde patiënt. Regelmatig bleek dat artsen zelfs niet op de hoogte waren dat ereen meldingsprocedure was. Er werd hen niets hierover verteld tijdens deopleiding. En bij het introductieprogramma op de eerste werkdag van hetziekenhuis ging het verloren in de rest van de informatie, als het introductieprogrammaal gevolgd werd. MIP meldingen kwamen ook niet ter sprakePatiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 149
tijdens de overdracht of andere besprekingen. Hierdoor bleef een belangrijkebron van informatie voor de MIP ongebruikt.Zelfs als het wél wordt waargenomen, wordt het niet altijd herkendOnbedoelde uitkomst wordt als onvermijdbaar gezienAls er al wordt waargenomen dat iets niet gegaan is zoals de bedoeling was,dan kan het nog zo zijn dat deze uitkomst niet als incident wordt herkend endaarom niet aan de MIP wordt gemeld. In de hectiek van de dagelijks patiëntenzorgis men eraan gewend geraakt dat niet alles gaat zoals gepland.Afwijkingen van de procesgang worden daardoor niet als meldenswaardigbeleefd, zeker niet als het geen gevolgen heeft gehad voor de patiënt. “Waargehakt wordt vallen spaanders” en ongewenste uitkomsten worden gezienals onvermijdelijke bijverschijnselen van de zorg. Onvermijdelijk, dus nietbeïnvloedbaar en daarom niet zinvol om lang bij stil te staan. Als er al geenmotivatie is om er onderling veel aandacht aan te besteden, is er ook geenmotivatie om het te melden bij de MIP.Een opgelost probleem is geen probleemZelfs wanneer een ongewenste uitkomst wel herkend wordt als iets waarvanmen kan leren leidt dat niet per se tot een MIP melding. Er wordt binnen deeigen afdeling aandacht aan het incident besteed en er worden oplossingenbedacht om herhaling te voorkomen. Daarna is het voor de betrokkenenafgerond en ziet men vaak geen reden om het ook nog bij de MIP te melden.Immers, het probleem is uit de wereld. De betrokkenen zien niet dat hetincident wellicht dieper liggende oorzaken heeft die structurele maatregelenbehoeven en dat dit een reden kan zijn om het toch bij de MIP te melden.Tenslotte zijn er de gevallen waarbij men twijfelt of het wel of niet aan deMIP moet worden gemeld. Allerlei factoren kunnen in dit geval bepalen of demedewerker het meldt, waaronder tijdsdruk, motivatie, gemak waarmeegemeld kan worden en of soortgelijke incidenten in het verleden aan de MIPzijn gemeld. In de praktijk zal er bij twijfel vaak niet gemeld worden.Als het probleem eenmaal wordt gezien, dan blijkt het niet teoverzienHet is onmogelijk om alle incidenten te meldenEen veelgestelde vraag aan de MIP is: wat moet ik melden? Het antwoord datde MIP in het UMC Utrecht geeft is: bij twijfel melden. In de praktijk is dat150Hoofdstuk 6 | Meldingscommissie Incidenten Patiëntenzorg (MIP)
- Page 100 and 101: 19 | Zegers M, Hoonhout LH, de Brui
- Page 102: Patiëntveiligheid, de rol van de b
- Page 105 and 106: 1 patiëntveiligheid, PROFESSIONALS
- Page 107 and 108: 23De Nederlandse gezondheidszorg be
- Page 109 and 110: 6789het stellen van de juiste diagn
- Page 111 and 112: 12… maakt aansturing noodzakelijk
- Page 113 and 114: 151617, 18Professionele habitat…
- Page 115 and 116: 3 “KWALITEIT VAN ZORG” ALS VOOR
- Page 117 and 118: 252627- effectief zijn;- efficiënt
- Page 119 and 120: 2829Kwaliteit wordt bepaald vanuit
- Page 121 and 122: overtuiging: De patiënt kan het va
- Page 123 and 124: 31noodzaak tot kostenbeheersing. In
- Page 125 and 126: 32Tabel 2: Ongestructureerde proble
- Page 127 and 128: 37kan echter op een andere plek onw
- Page 129 and 130: Projectmatige sturing leidt bij ong
- Page 131 and 132: nals. Er is binnen deze samenwerkin
- Page 133 and 134: aansturingsvormen maken het de orga
- Page 135 and 136: Tabel 3: Het toepassen van sturings
- Page 137 and 138: 5657InhoudEen risico van bovenstaan
- Page 139 and 140: Zowel inhoudelijke, hiërarchische
- Page 141 and 142: met de belemmeringen die het aanstu
- Page 143 and 144: 19 | Bruijn H de. Managers en profe
- Page 146 and 147: 6Hoofdstuk 6MeldingscommissieIncide
- Page 148 and 149: De werkwijze van de MIP verschilt t
- Page 152 and 153: echter niet haalbaar. Wanneer een m
- Page 154 and 155: alle parkeerplaatsen voor medewerke
- Page 156 and 157: aan de MIP de melder ontslaat van v
- Page 158 and 159: ingevoerd waardoor een ander niet e
- Page 160 and 161: woorden. De leidinggevenden hebben
- Page 162 and 163: eerste melder de correspondentie va
- Page 164 and 165: domeinnamen met het woord “patië
- Page 166 and 167: had ongeveer 60 afdelingen en het z
- Page 168 and 169: veilig meldsysteem geen afbreuk doe
- Page 170 and 171: het functioneren van de MIP en daar
- Page 172 and 173: meldingen door artsen toenam. Een a
- Page 174 and 175: Vragenlijst zette aan tot denkenVoo
- Page 176 and 177: Bemensing en herkenbaarheid MIPMIP
- Page 178 and 179: Begrippenkader kerncommissie:Veilig
- Page 180 and 181: het bestraffen van de betrokken med
- Page 182 and 183: Tabel 3: Gebruikte strategieën om
- Page 184 and 185: Belemmerende factorenAls voorbeeldf
- Page 186 and 187: van de MIP commissie aan het woord
- Page 188 and 189: leiding vrijheidsgraden waardoor de
- Page 190 and 191: Gevoel van urgentie op niveau melde
- Page 192 and 193: edelijk termijn tot een uitkomst te
- Page 194 and 195: Noten bij hoofdstuk 61 | UMC Utrech
- Page 196: Patiëntveiligheid, de rol van de b
- Page 199 and 200: 1 INLEIDINGToelichting hoofdstukIn
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> overdracht of an<strong>de</strong>re besprekingen. Hierdoor bleef een belangrijkebron <strong>van</strong> informatie voor <strong>de</strong> MIP ongebruikt.Zelfs als het wél wordt waargenomen, wordt het niet altijd herkendOnbedoel<strong>de</strong> uitkomst wordt als onvermijdbaar gezienAls er al wordt waargenomen dat iets niet gegaan is zoals <strong>de</strong> bedoeling was,dan kan het nog zo zijn dat <strong>de</strong>ze uitkomst niet als inci<strong>de</strong>nt wordt herkend endaarom niet aan <strong>de</strong> MIP wordt gemeld. In <strong>de</strong> hectiek <strong>van</strong> <strong>de</strong> dagelijks patiënten<strong>zorg</strong>is men eraan gewend geraakt dat niet alles gaat zoals gepland.Afwijkingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> procesgang wor<strong>de</strong>n daardoor niet als mel<strong>de</strong>nswaardigbeleefd, zeker niet als het geen gevolgen heeft gehad voor <strong>de</strong> patiënt. “Waargehakt wordt vallen spaan<strong>de</strong>rs” en ongewenste uitkomsten wor<strong>de</strong>n gezienals onvermij<strong>de</strong>lijke bijverschijnselen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>zorg</strong>. Onvermij<strong>de</strong>lijk, dus nietbeïnvloedbaar en daarom niet zinvol om lang bij stil te staan. Als er al geenmotivatie is om er on<strong>de</strong>rling veel aandacht aan te beste<strong>de</strong>n, is er ook geenmotivatie om het te mel<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> MIP.Een opgelost probleem is geen probleemZelfs wanneer een ongewenste uitkomst wel herkend wordt als iets waar<strong>van</strong>men kan leren leidt dat niet per se tot een MIP melding. Er wordt binnen <strong>de</strong>eigen af<strong>de</strong>ling aandacht aan het inci<strong>de</strong>nt besteed en er wor<strong>de</strong>n oplossingenbedacht om herhaling te voorkomen. Daarna is het voor <strong>de</strong> betrokkenenafgerond en ziet men vaak geen re<strong>de</strong>n om het ook nog bij <strong>de</strong> MIP te mel<strong>de</strong>n.Immers, het probleem is uit <strong>de</strong> wereld. De betrokkenen zien niet dat hetinci<strong>de</strong>nt wellicht dieper liggen<strong>de</strong> oorzaken heeft die structurele maatregelenbehoeven en dat dit een re<strong>de</strong>n kan zijn om het toch bij <strong>de</strong> MIP te mel<strong>de</strong>n.Tenslotte zijn er <strong>de</strong> gevallen waarbij men twijfelt of het wel of niet aan <strong>de</strong>MIP moet wor<strong>de</strong>n gemeld. Allerlei factoren kunnen in dit geval bepalen of <strong>de</strong>me<strong>de</strong>werker het meldt, waaron<strong>de</strong>r tijdsdruk, motivatie, gemak waarmeegemeld kan wor<strong>de</strong>n en of soortgelijke inci<strong>de</strong>nten in het verle<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> MIPzijn gemeld. In <strong>de</strong> praktijk zal er bij twijfel vaak niet gemeld wor<strong>de</strong>n.Als het probleem eenmaal wordt gezien, dan blijkt het niet teoverzienHet is onmogelijk om alle inci<strong>de</strong>nten te mel<strong>de</strong>nEen veelgestel<strong>de</strong> vraag aan <strong>de</strong> MIP is: wat moet ik mel<strong>de</strong>n? Het antwoord dat<strong>de</strong> MIP in het UMC Utrecht geeft is: bij twijfel mel<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong> praktijk is dat150Hoofdstuk 6 | Meldingscommissie Inci<strong>de</strong>nten Patiënten<strong>zorg</strong> (MIP)