Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ... Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...
etrokken zijn, waarbij de leidinggevenden een ondersteunende en geeninhoudelijk sturende rol hebben.Een voorbeeld uit de zorg is de Mayo Clinic, een Amerikaanse zorginstellingdie structureel bovenaan de lijst staat wanneer er naar kwaliteit van zorgwordt gekeken. De Mayo Clinic kent een sterke cultuur waarin verbeteringenmet betrekking tot kwaliteit van zorg nooit door één persoon aan de anderenworden opgelegd, maar tot stand komen in multidisciplinaire comités.“While committees may slow decision making, implementation can be rapidonce a decision is made because an organizational consensus has beenreached.”Dat er ook in Nederlandse zorg steun is voor deze wijze van aansturen, bleekuit het rapport dat de Erasmus Universiteit in 2009 heeft aangeboden aan deIGZ als achtergrondstudie voor de Staat van de Gezondheidszorg 2009. In ditrapport wordt beschreven dat er in de zorg nog onvoldoende afstemming istussen het toegepaste besturingsmodel en de aard van de risico’s. “Eentaakverdeling waarbij bestuur en management zich toeleggen op aspectenvan organisatorische kwaliteit en professionals alleen verantwoordelijkheiddragen voor de kwaliteit van het professionele handelen, is – hoewel begrijpelijkin historisch perspectief - contraproductief en hindert de afstemmingtussen sturingsmodellen en type risico.” Een directieve en controlerendebenadering van risicomanagement zou averechts werken in situaties waarbijde risico’s onzeker of ambigu zijn. De onderzoekers stellen dat de focus vande bestuurder in die gevallen niet op de inhoud moet liggen (“het verlagenvan Y volgens methode Z”) maar op het scheppen van de juiste omstandighedenwaarbinnen tot een juiste inhoudelijke uitkomst kan worden gekomen.Daarnaast is het aan de bestuurder om keuzes te maken bij tegenstrijdigebelangen en conflicterende doelen. In situaties waarbij de risico’seenduidig en bekend zijn (“eenvoudige risicoproblemen”), past wel eendirectief besturingsmodel, en zou het bestuur de taak hebben om de normte stellen en hand te haven. Dit sluit aan bij de aanbevelingen van de WetenschappelijkeRaad voor het Regeringsbeleid (WRR), die in 2008 in haarrapport “onzekere veiligheid” aanraadt om bij complexe, onzekere en ambiguerisicoproblemen “horizontale sturing”, ofwel processturing, toe tepassen. In tabel 3 is een overzicht gemaakt van welk type sturingsmodel bijwelk type risico of probleem de voorkeur heeft.45464748Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 133
Tabel 3: Het toepassen van sturingsmodellen bij kwaliteit en veiligheidKwaliteitType risico / probleemobjectiveerbare waarden enovereengekomen normenoverige situatiesSturingsmodelDirectief (bv standaardisatie,hiërarchisch, projectmatig)ProcesmatigVeiligheid eenvoudig DirectiefcomplexonzekerambiguProcesmatigProcesmatigProcesmatig49Voor het komen tot oplossingen zijn professionele organisaties afhankelijkvan de betrokkenheid en ideeën van hun professionals. Beide elementen kaneen bestuurder niet afdwingen. Dit is nog een argument dat ervoor pleit omzorgprofessionals bij het oplossen van dit type problemen te betrekken opeen wijze die hen intellectueel uitdaagt en die voor hen persoonlijk meerwaardebiedt. Procesmatige aansturing lijkt hiervoor de meest geschiktestrategie.5051Kenmerken van een goed procesEen proces is goed wanneer het acceptabel en vertrouwenwekkend is voor debetrokkenen. Om dit te bereiken is het belangrijk dat degenen op wie deuitkomst van het proces van toepassing is, zich bij het proces betrokkenvoelen. De kwaliteit van het proces is voor hen vaak belangrijker dan deuitkomst. Mensen willen weten dat zij gehoord zijn. Zolang zij zich gehoordweten, kunnen veel mensen accepteren dat er beslissingen worden genomenwaar zij het niet mee eens zijn. Het werkt ook andersom. “Without fairprocess, even outcomes that employees might favor can be difficult toachieve.” Het is niet alleen van belang dat betrokkenen vertrouwen hebbenin de uitkomst, de uitkomst moet ook daadwerkelijk zinvol zijn. Het moetdus de toets der kritiek kunnen doorstaan.Hans de Bruijn en Roel in ‘t Veld hebben vier kenmerken beschrevenwaaraan een goed proces moet voldoen: openheid, veiligheid, vaart eninhoud.134Hoofdstuk 5 | Leiding geven in professionele organisaties
- Page 83 and 84: 32leiden), de brandveiligheid, de l
- Page 85 and 86: ehoefte aan efficiencywinst, maar k
- Page 87 and 88: Functie Ja NeeMedisch specialist 85
- Page 89 and 90: 38ziekenhuis/de arts/de verpleegkun
- Page 91 and 92: opleider verstoten wordt. Alleen de
- Page 93 and 94: 43de talloze oorzaken waarom een pa
- Page 95: - enorme variëteit;- variëteit va
- Page 98 and 99: - grote variëteit;- het raakt de k
- Page 100 and 101: 19 | Zegers M, Hoonhout LH, de Brui
- Page 102: Patiëntveiligheid, de rol van de b
- Page 105 and 106: 1 patiëntveiligheid, PROFESSIONALS
- Page 107 and 108: 23De Nederlandse gezondheidszorg be
- Page 109 and 110: 6789het stellen van de juiste diagn
- Page 111 and 112: 12… maakt aansturing noodzakelijk
- Page 113 and 114: 151617, 18Professionele habitat…
- Page 115 and 116: 3 “KWALITEIT VAN ZORG” ALS VOOR
- Page 117 and 118: 252627- effectief zijn;- efficiënt
- Page 119 and 120: 2829Kwaliteit wordt bepaald vanuit
- Page 121 and 122: overtuiging: De patiënt kan het va
- Page 123 and 124: 31noodzaak tot kostenbeheersing. In
- Page 125 and 126: 32Tabel 2: Ongestructureerde proble
- Page 127 and 128: 37kan echter op een andere plek onw
- Page 129 and 130: Projectmatige sturing leidt bij ong
- Page 131 and 132: nals. Er is binnen deze samenwerkin
- Page 133: aansturingsvormen maken het de orga
- Page 137 and 138: 5657InhoudEen risico van bovenstaan
- Page 139 and 140: Zowel inhoudelijke, hiërarchische
- Page 141 and 142: met de belemmeringen die het aanstu
- Page 143 and 144: 19 | Bruijn H de. Managers en profe
- Page 146 and 147: 6Hoofdstuk 6MeldingscommissieIncide
- Page 148 and 149: De werkwijze van de MIP verschilt t
- Page 150 and 151: ander zegt: “maar dat wás helema
- Page 152 and 153: echter niet haalbaar. Wanneer een m
- Page 154 and 155: alle parkeerplaatsen voor medewerke
- Page 156 and 157: aan de MIP de melder ontslaat van v
- Page 158 and 159: ingevoerd waardoor een ander niet e
- Page 160 and 161: woorden. De leidinggevenden hebben
- Page 162 and 163: eerste melder de correspondentie va
- Page 164 and 165: domeinnamen met het woord “patië
- Page 166 and 167: had ongeveer 60 afdelingen en het z
- Page 168 and 169: veilig meldsysteem geen afbreuk doe
- Page 170 and 171: het functioneren van de MIP en daar
- Page 172 and 173: meldingen door artsen toenam. Een a
- Page 174 and 175: Vragenlijst zette aan tot denkenVoo
- Page 176 and 177: Bemensing en herkenbaarheid MIPMIP
- Page 178 and 179: Begrippenkader kerncommissie:Veilig
- Page 180 and 181: het bestraffen van de betrokken med
- Page 182 and 183: Tabel 3: Gebruikte strategieën om
Tabel 3: Het toepassen <strong>van</strong> sturingsmo<strong>de</strong>llen bij kwaliteit en veiligheidKwaliteitType risico / probleemobjectiveerbare waar<strong>de</strong>n enovereengekomen normenoverige situatiesSturingsmo<strong>de</strong>lDirectief (bv standaardisatie,hiërarchisch, projectmatig)ProcesmatigVeiligheid eenvoudig DirectiefcomplexonzekerambiguProcesmatigProcesmatigProcesmatig49Voor het komen tot oplossingen zijn professionele organisaties afhankelijk<strong>van</strong> <strong>de</strong> betrokkenheid en i<strong>de</strong>eën <strong>van</strong> hun professionals. Bei<strong>de</strong> elementen kaneen bestuur<strong>de</strong>r niet afdwingen. Dit is nog een argument dat ervoor pleit om<strong>zorg</strong>professionals bij het oplossen <strong>van</strong> dit type problemen te betrekken opeen wijze die hen intellectueel uitdaagt en die voor hen persoonlijk meerwaar<strong>de</strong>biedt. Procesmatige aansturing lijkt hiervoor <strong>de</strong> meest geschiktestrategie.5051Kenmerken <strong>van</strong> een goed procesEen proces is goed wanneer het acceptabel en vertrouwenwekkend is voor <strong>de</strong>betrokkenen. Om dit te bereiken is het belangrijk dat <strong>de</strong>genen op wie <strong>de</strong>uitkomst <strong>van</strong> het proces <strong>van</strong> toepassing is, zich bij het proces betrokkenvoelen. De kwaliteit <strong>van</strong> het proces is voor hen vaak belangrijker dan <strong>de</strong>uitkomst. Mensen willen weten dat zij gehoord zijn. Zolang zij zich gehoordweten, kunnen veel mensen accepteren dat er beslissingen wor<strong>de</strong>n genomenwaar zij het niet mee eens zijn. Het werkt ook an<strong>de</strong>rsom. “Without fairprocess, even outcomes that employees might favor can be difficult toachieve.” Het is niet alleen <strong>van</strong> belang dat betrokkenen vertrouwen hebbenin <strong>de</strong> uitkomst, <strong>de</strong> uitkomst moet ook daadwerkelijk zinvol zijn. Het moetdus <strong>de</strong> toets <strong>de</strong>r kritiek kunnen doorstaan.Hans <strong>de</strong> Bruijn en Roel in ‘t Veld hebben vier kenmerken beschrevenwaaraan een goed proces moet voldoen: openheid, veiligheid, vaart eninhoud.134Hoofdstuk 5 | Leiding geven in professionele organisaties
Change language