Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

eigen afdeling besproken werden in plaats van doorgestuurd naar de MIP. Deenorme stijging van het aantal incidentmeldingen leidde tot vragen over dekwaliteit van zorg op de afdeling neonatologie. Toen echter bleek dat destijging een teken was van versterkt veiligheidsbewustzijn, werd de afdelingaangemerkt als pilotafdeling voor veilig melden. Het heeft desondanks nogenkele jaren geduurd voordat dit lokale initiatief navolging vond in de restvan het ziekenhuis. Dit voorbeeld geeft aan dat professionals grote moeitekunnen hebben om initiatieven met betrekking tot patiëntveiligheid buitenhun directe invloedsfeer te ontplooien, zelfs wanneer het initiatief door hetbestuur als goed voorbeeld wordt gepromoot.Het lijkt aantrekkelijk om de verantwoordelijkheid voor kwaliteit en veiligheidneer te leggen bij de professionals. In de praktijk zijn er echter veelfactoren die een bedreiging vormen voor het succes van deze strategie.SamenvattingEr worden verschillende strategieën toegepast om te sturen op ongestructureerdeproblemen als kwaliteit en veiligheid. Er wordt geprobeerd langs delijn van de inhoud te sturen, door te standaardiseren. Soms probeert menhiërarchisch te sturen of via een projectmatige aanpak veranderingen doorte voeren. In andere situaties wordt de sturing overgelaten aan de professionalszelf, met de gedachte dat zij het beste weten wat er moet gebeuren. Deovereenkomst tussen al deze strategieën is dat er vooraf wordt besloten watde scoop van het probleem is en welke oplossingsrichting de voorkeur heeft.Of, als het wordt overgelaten aan de professionals, welke groep het probleemen de oplossing mag bepalen. Het ambigue karakter van kwaliteit van zorgen patiëntveiligheid maakt echter dat er een grote kans bestaat dat degemaakte keuze in de loop van de tijd niet de juiste (meer) blijkt te zijn.Eenmaal gemaakt is het bij deze aansturingsvormen moeilijk om op eenkeuze terug te komen. Deze aansturingsvormen kunnen hierdoor leiden tot“organizational sclerosis”. “Yesterday’s winning formula ossifies into today’sconventional wisdom before petrifying into tomorrow’s tablets of stone.” Wataanvankelijk werkte, gaat op den duur tegenwerken. Het is problematischom een standaard te herzien, om als leidinggevende de koers alsnog om tegooien, om je als bestuurder alsnog in de discussie met de professionals temengen of om het projectplan gedurende het project aan te passen. Zekerals dit meerdere keren moet gebeuren omdat voortschrijdend inzicht en dedynamiek van het probleem steeds nieuwe aanpassingen vergen. Deze40Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 131