Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

252627- effectief zijn;- efficiënt zijn;- op tijd geleverd worden;- voor iedereen toegankelijk zijn;- gericht zijn op de behoeften van de patiënt.Deze definitie is overgenomen door het Nederlandse kwaliteitsinstituut voorde gezondheidszorg CBO.In al deze definities komt naar voren dat kwaliteit van zorg wordt opgebouwduit meerdere waarden. De waarden hebben soms verschillende achtergronden.Er zijn waarden met betrekking tot het medisch handelen, er zijnwaarden met betrekking tot economische aspecten, er zijn waarden metbetrekking tot de beleving van de individuele patiënt en er zijn waarden dieals “maatschappelijk” bestempeld kunnen worden. In 2008 schrijft deNederlandse Zorgautoriteit: “Behalve een afruil tussen kwaliteit, prijs enhoeveelheid, moet ook een optimale verhouding gevonden worden tussen deverschillende kwaliteitsdimensies.” Maar wie bepaalt wat de “optimaleverhouding” is? De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg stelt in 2009 dat“het brede begrip ‘kwaliteit van zorg’” in twee deelaspecten kan wordenonderscheiden: deelaspecten die tot het publieke domein behoren en deelaspectendie binnen het private domein vallen. Daaruit zou je kunnenafleiden dat de “optimale verhouding” voor het ene deelaspect door deoverheid moet worden bepaald en het andere door private partijen. Daarmeezijn we terug bij de twee deelaspecten die Donabedian noemde: de waarderingenvan individuen en de waardering van de maatschappij. Maar hoebinnen ieder deelaspect de optimale verhouding kan worden bepaald en wiede optimale verhouding tússen de twee deelaspecten bepaalt, blijft nogsteeds onduidelijk.Kwaliteit van zorg is dus opgebouwd uit meerdere waarden. Er moet vaakeen afweging gemaakt worden om het belang van de ene waarde te latenprevaleren boven het belang van de andere waarden. Het kan zelfs zo zijndat de waarden conflicterend zijn en dat een verbetering van de ene waardeleidt tot een verslechtering van de andere waarde. Enkele voorbeelden zijn:- Toegankelijkheid versus veiligheidDe toegankelijkheid neemt toe wanneer er veel ziekenhuizen zijn die alletypen zorg leveren, zodat patiënten dicht bij huis met hun zorgvraag terechtkunnen. Dit kan bij sommige aandoeningen, bijvoorbeeld slokdarmchirurgie,echter ten koste gaan van de kwaliteit van het medisch handelen omdat116Hoofdstuk 5 | Leiding geven in professionele organisaties