Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

… maakt aansturing noodzakelijkZoals in de inleiding van dit hoofdstuk is aangegeven, is de zorg aan eenaantal veranderingen onderhevig. Dit heeft er ondermeer toe geleid dat erafwegingen moeten worden gemaakt tussen inhoudelijke aspecten van zorgen andere aspecten, zoals kosten en verantwoording. Deze afwegingen aanprofessionals overlaten is problematisch, omdat hun focus ligt op datgenewat zij onder de inhoud verstaan. “Forget the paperwork, take care of thepatient,” zoals een intensivist pareerde toen hem gevraagd werd een checklistte gebruiken. Een voorbeeld hiervan uit eigen land werd gezien, wederom,bij de problemen rondom de bariatische chirurgie in het ScheperZiekenhuis. De betrokken chirurg had volgens het stafbestuur onvoldoendeaandacht voor communicatieve aspecten van zijn vak. “Dit geldt in hetbijzonder voor de voorlichting aan patiënten, de bejegening van patiënten,familie en personeel, de administratie en verslaglegging, de samenwerkingmet andere specialisten/hulpverleners en de organisatie van de nazorg.”Deze opsomming geeft aan dat er, naast chirurgisch-technische vaardigheden,meer aspecten van belang zijn voor het inhoudelijke adequaat uitoefenenvan chirurgie. Ondanks dat deze tekortkomingen bij de betreffendechirurg al jaren bekend waren, is het de professionals onderling niet geluktom te voorkomen dat deze zouden leiden tot een serie calamiteiten, waarvanbij vijf patiënten het overlijden samenhing met tekortkomingen in de zorg.De focus op inhoud wordt problematisch als de professional een andereinvulling voor deze inhoud heeft dan de organisatie waarin hij werkt. In dezorg strijden verschillende belangen om voorrang bij het invullen van deinhoud. Een eenvoudig voorbeeld is het voorschrijven van een nieuw typeantipsychoticum, waarbij de literatuur aangeeft dat deze betere werkt daneen ouder type, maar waarbij de psychiater door de jaren ervaren heeft dathet wijzer is om een paar jaar te wachten met het toedienen van nieuweantipsychotica omdat sommige ernstige bijwerkingen pas later aan het lichtkomen. Hij maakt een afweging tussen het belang om te voldoen aan“evidence based medicine” en het belang om zijn patiënt met zo min mogelijkbijwerkingen te belasten. De verschillende belangen kunnen somstegenstrijdig zijn. Een oncoloog kan niet zowel zijn patiënten behandelenmet de nieuwste medicatie, als rekening houden met het beperkte budgetvan zijn afdeling. Een ziekenhuis kan niet voor alle type zorg topzorgaanbieden. In deze gevallen moet een afweging worden gemaakt tussen deverschillende aspecten die samen de inhoud vormen. Hiervoor is aansturingnodig.1314Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder 111