Rapport Patiëntveiligheid, de rol van de bestuurder - Veilige zorg ...

12… maakt aansturing noodzakelijkAnderzijds vormt de autonomie van professionals juist een belangrijkargument voor bestuurlijke aansturing. Autonomie heeft namelijk bijwerkingendie het belang van de organisatie kunnen schaden. In de zorg kan deautonomie van de individuele zorgprofessional goede patiëntenzorg in deweg zitten. Voorbeelden hiervan zijn een arts die zich niet houdt aan hygiëneafspraken omdat hij zich “niet de les laat lezen” of een verpleegkundigedie kalium op de hand toedient in plaats van via een pomp omdat hij zichhiertoe bekwaam acht. Autonomie kan vooral disfunctioneel zijn bij interdisciplinairetrajecten, als de disciplines zich met een beroep op hun autonomieweigeren aan te passen voor het gemeenschappelijke belang of signalenvanuit andere professies negeren. Een voorbeeld hiervan werd gezien bij deproblemen rondom de bariatische chirurgie in het Scheper ZiekenhuisEmmen. De betrokken chirurg had, ondanks signalen van het OK personeeldat er een gaas miste, de wond gesloten. Verzoeken om voor de zekerheideen röntgenologische controle uit te voeren werden door hem genegeerd.Enkele maanden later werd het gaas tijdens een wondtoiletage in de operatiewondvan de patiënt gevonden. Zoals in hoofdstuk 4 paragraaf 5 al is aangegeven,is het inherent aan professionals dat het hen niet altijd lukt om eenjuiste balans te vinden tussen professionele autonomie en het gemeenschappelijkedoel, bijvoorbeeld het welzijn van de patiënt. In die gevallen isaansturing noodzakelijkProfessionele focus op inhoud… maakt aansturing overbodigProfessionals zijn inhoudsgedreven. Zij hebben gekozen voor een specifiekberoep omdat de inhoudelijke uitdaging hen bevrediging geeft. Zij zullenhun werktijd dan ook vooral aan die inhoud willen besteden en willen dathet belang van die inhoud prevaleert boven andere belangen. Dit kenmerkvormt mede het succes van een professional. Een succesvol professionalwordt gekenmerkt door een soms monomane focus op zijn werkdomein.Medische professionals zijn hier een goed voorbeeld van. Iedereen die ooitals enige niet-arts gedineerd heeft met een groep artsen kan dit bevestigen:er wordt alleen maar over het werk gesproken. Artsen aansturen om zich opde inhoud te richten is overbodig. Het is daarnaast ook bestuurlijk zeer gladijs, omdat een bestuurder ten aanzien van de inhoud een grote kennisachterstandheeft ten opzichte van de professional. Aansturing kan zelfs verstorendwerken omdat het professionals uit hun ritme haalt.110Hoofdstuk 5 | Leiding geven in professionele organisaties