Vl lil - Vijfeeuwenmigratie.nl

.,a...192tatie van de stad uit eigen ervaring of uit verhalenen hoopten bovendien op een baan bij eenvan de vele ministeries of andere ambtelijke instellingen.Zij kregen te maken met een restrictiefgemeentebeleid: alleen een economischebinding met de stad of inwoning bij kinderenof ouders was een reden hen toe te laten. In depraktijk werden die regels evenwel soepel gehanteerd- als het iemand was gelukt woonruimtein Den Haag te betrekken, mocht hij erdoorgaans ook blijven. Hoe bezorgd de gemeenteDen Haag ook was om de 'eigen burgers',die men niet nog langer op een woningkon laten wachten, tot ongeregeldheden is hetnooit gekomen.Daarnaast is er een algemene verklaring voorde komst van migranten naar Den Haag, dieook voor andere steden in het westen van Nederlandopgaat: er was werk te vinden. Dat erChinese venters, Italiaanse terrazzowerkers engastarbeiders kwamen, hield verband met dealgemene toestand van de Nederlandse economie.Dat sluit overigens niet uit dat er ook inperiodes van economische recessie en werkloosheidbehoefte aan buitenlandse arbeidskrachtenbleef bestaan. Vanwege hun specifiekekwaliteiten konden de arbeidsplaatsenvan buitenlanders namelijk niet zonder meerdoor Nederlanders worden ingenomen. Duitsedienstmeisjes, Italiaanse terrazzowerkers enChinese koks waren nu eenmaal bereid harderte werken en langere dagen te maken dan hunNederlandse collega's.Migranten en HagenaarsDe Kroaat Boris Vukovié vertelt dat zijn eerstejaren in Den Haag heel bijzonder waren. Daarmeedoelde hij op de verscheidenheid aan contactendie hij onderhield. Het was in die tijdde gewoonste zaak van de wereld dat je metNederlanders en andere buitenlanders omging.Dat gold eigenlijk voor alle groepen die in ditboek naar voren komen, wellicht met uitzonderingvan de Indonesische vrouwen, die tochvooral het gezelschap van landgenoten zochten.Opvallend zijn de bijna nostalgische bewoordingenwaarin men zich uitdrukt over debeginjaren in Den Haag. Vragen naar discriminatieworden doorgaans weggewuifd. FonsCeder zegt desgevraagd met een brede glimlachdat iedereen even aardig en behulpzaam was endat zijn zwarte uiterlijk nooit een negatieve rolheeft gespeeld. De Italiaanse en Turkse gastarbeidersdie op kamers bij Nederlandse gezinnenterechtkwamen, vertellen hetzelfde:het was net familie.De liefde speelde in de contacten met Nederlanderseveneens een belangrijke rol. De Chinezendie zich in de jaren dertig en veertig inDen Haag vestigden, huwden vanwege deafwezigheid van Chinese vrouwen met eenNederlandse. Het verhaal van de heer en mevrouwChoy staat model voor de ervaringenvan veel Chinezen in die tijd. De Italiaanseterrazzowerkers en ijsbereiders onderhieldennauwe banden met Friuli en Belluno, de strekenwaar zij vandaan kwamen. Zij haalden erhun werknemers, maar ook in veel gevallenhun vrouwen. De eerste generatie huwde voornamelijkItaliaans, wat hun gerichtheid op deeigen groep versterkte. Anders was dat voorhun landgenoten uit het zuiden van Italië, diein de jaren vijftig en zestig naar Den Haag kwamen.In de dancings ontmoetten zij Haagsemeisjes, die veel belangstelling toonden voordeze charmante mannen. De twee Turksemannen die aan het woord komen, haddendaarentegen al een gezin toen zij naar DenHaag kwamen. Hun Turkse collega's onderhieldenwel contacten met Nederlandse vrouwen,maar getrouwd werd er doorgaans tochmet een vrouw uit het land van herkomst.Met het beschrijven van de geschiedenis vande Haagse migranten kwam ook een aantal Hagenaarsnaar voren die een belangrijke plaatsin hun gemeenschap vervulden. We noemenhier drie markante voorbeelden. Allereerst wasdat de brigadier van de vreemdelingendienstG.J. Spaay. Vanaf de jaren dertig was het zijntaak de Chinezen in de gaten te houden, ondermeer tijdens de jaarlijkse controle in december.Maar Spaay verdiepte zich ook in hun cultuuren probeerde hen zoveel mogelijk te helpen.Geen wonder dat zij hem als hun vertegenwoordigerzagen, bij wie ze altijd terecht kon-