CDCDC1Q~::::JQ...CDCD::::J174familie Ott terecht, een gezin met negen kinderendat nauwelijks het hoofd boven waterkon houden. Vader Ott had in de oorlog gevangengezeten in Zagreb. Na zijn terugkomst hadhij weliswaar zijn oude beroep, het schilderenvan motieven op muren, ter hand genomen,maar er was weinig werk en de inkomsten ware<strong>nl</strong>aag. Hoewel zij niet het jongste kind was,werd Julia uitgekozen om naar Nederland tegaan. Haar broertjes, één onder en één bovenhaar, moesten thuis blijven, waarmee we meteeneen indruk krijgen van de algemene gangvan zaken bij de selectie. Het merendeel van deHongaarse kinderen die naar Nederland kwamen,bestond uit meisjes; in Leiden maar liefst85 procent. 43 Dit had alles te maken met de bijdragedie jongens leverden aan het gezinsinkomen.Als ze nog niet in staat waren geld te verdienen,was het van belang zo snel mogelijkeen vak te leren. Een verblijf in het buite<strong>nl</strong>andzou voor onnodig tijdverlies hebben gezorgd.Daarnaast speelde mogelijk ook de voorkeurvan de aanstaande pleegouders een rol. Zo vermelddehet katholieke comité dat vanuit Nederlandbij het eerste kindertransport uit Hongarijeom 'twee derde meisjes en een derdejongens' was gevraagd. 44 Hoewel de oudersvan Márta N agy in goede doen waren - haar vaderwas directeur van de plaatselijke PTT enhaar grootvader burgemeester - gold ook voorhen dat er in de naoorlogse periode weinig productente krijgen waren. Als vrijwilligster bijhet Rode Kruis kwam haar moeder in aanrakingmet de kindertransporten en zij greep degelegenheid aan om haar dochter naar Nederlandte sturen.Op het station in Boedapest werden de kinderenop de trein gezet en begonnen zij, zonderbekenden die hen vergezelden, aan het buite<strong>nl</strong>andseavontuur. Zo ook Julia Ott.Die treinen bestonden uit veewagons, waarinze stapelbedden hadden gezet. Ik lag onderop,en door een klein kiertje kon ik mijn vaderen moeder nog op het perron zien staan. Degrote kinderen lagen boven. We deden er driedagen over om Nederland te bereiken. In detrein waren zusters van het Rode Kruis. Iedereochtend werden we geteld. Dan moestenwe ons bed uit, in de rij gaan staan en wachtenop het afroepen van de namen. In de treinkregen we bijna niets te drinken, waarschij<strong>nl</strong>ijkomdat ze bang waren dat we te veel moestenplassen. Dat begreep ik later pas. ViaUtrecht kwamen we in Den Haag op hetStaatsspoor aan. Mijn pleegouders haddenvan onze aankomst al bericht gekregen. Zijwisten welk kind er voor hen op het perronstond en mijn ouders wisten dat ik naar defamilie Bosch aan de Veenkade ging.We gingen met de tram naar huis. Ik zat metmijn hoofd naar beneden schuin omhoog tekijken naar m'n pleegzusters, want die warenallemaal groter. Thuis werd ik op een stoelgezet en kreeg ik een glas melk, maar datkwam er gelijk weer uit. Dat was natuurlijkheel erg. Ik moest wennen en ik bleef maarmet m'n hoofd naar beneden zitten. Ik kreegeen heel grote kamer, waar ik sliep met mijndrie pleegzusters. 45De pleegouders waren van de aankomstdatumvan de trein, 27 februari 1923, op de hoogte gestelddoor de Residentiebode. Omdat onmogelijkkon worden voorspeld op welk tijdstip detrein zou arriveren, raadde de krant de pleegoudersvan de 117 kinderen aan om de deur vande Catechismuskamer in de Da Costastraat inde gaten te houden. Zodra het telegram met berichtvan aankomst was ontvangen, werd hetdaar aangeplakt. 46Zowel Julia als Márta kwamen terecht in welgesteldeHaagse gezinnen met oudere kinderenYDe pleegvader van Julia, F. Bosch, hadeen goed lopend aannemersbedrijf en de heeren mevrouw Breedijk in de Van Beverningkstraat,waar Márta Nagy terecht kwam, warenvan oorsprong grote landbouwers uit Waddinxveen.Zij waren in 1922 al ver in de vijftigen hadden het werk in het bedrijf inmiddelsovergelaten aan hun kinderen.Aanvankelijk waren de comités wat huiveriggeweest om Hongaarse kinderen te laten komen,omdat zij vreesden dat de sterk afwijkendetaal problemen zou geven in de gastgezinnen.Daarom werd in eerste instantie alsvoorwaarde gesteld dat de kinderen de Duitsetaal machtig moesten zijn. 48 Maar in de praktijk
~ ~; '>~\: )\,~OrszÁgo's Gyerrnekvédó LigaBudapes't. VIL, Wesselényi-utca 6. '.Landsliga·voqr Kfnderbesc:herrning·'Budapest, VIL, Wesselényi G. 6.?(/ .... i)2. vallá.d?·Szülelell:.t"',."", ::/- /,5"I.m k M",t?A. " ,4~~:I~ "';"" . """""'"- ~ c/ . /~ÀA//~ . -~~/ · ··I4~/~i·"-~kÎ-=~~~~.~.1"~=2~Naam uan d. ond .... or uoogden: /' 0 J J--ft.,'Op de achterzijde van hetlegitimatiebewijs, dat deHongaarse pleegkinderenop hun kleding droegen,staat het adres van depleegouders van Julia Ottvermeld: de familie Boschaan de Veen kade '47.[Part. coll. J. Ott]175bleek zo'n eis niet reëel. En kinderen leren snel,zo snel dat zij bij terugkomst veel van hunmoedertaal waren vergeten. Julia Ott leerdeNederlands met een woorde<strong>nl</strong>ijst van het Hongaarsecomité. Dat was een grote tweetaligelijst, die in de kamer hing en waarop alle woordenstonden die ze in het dagelijks gebruik nodighad. Als ze naar de wc moest of dorst had,hoefde ze alleen maar te wijzen. Volgens haarpleegzusters heeft ze de eerste maanden geenwoord gesproken, maar toen ze begon te pratenwas dat in het Nederlands. De pleegzuster vanMárta Nagy vertelde aan iedereen die het maarhoren wilde dat Márta in drie weken Nederlandssprak, maar zijzelf zegt achteraf dat hetwel drie maanden zullen zijn geweest; haarpleegzuster overdreef altijd een beetje als hetom haar ging.Kind van twee familiesDe pleegouders van Julia Ott hadden om eenmeisje van een jaar of tien gevraagd na een oproepvan de kerk in de Elandstraat. De gezinnendie zich aanmeldden, werden op betrouwbaarheidgecontroleerd door het comité. 49 Hoewelde behandeling van de kinderen in het algemeengoed was, kwam misbruik ook voor. Vantwee meisjes hoorde Julia Ott achteraf dat zijwaren misbruikt door hun pleegvader. Juliakwam daarentegen in een betrokken pleegfamilieterecht, waar goed voor haar werd gezorgd.Ze zag er altijd prachtig uit, met mooiekleren en linten in haar lange haar. In de eerstetijd dat ze hier was, kreeg ze meteen drie paarschoenen: witte schoenen, lakschoenen enhoge schoenen. Omdat er in het gezin Boschveel werd gemusiceerd, was het vanzelfsprekenddatJulia piano leerde spelen.Vóór haar vertrek hadden haar ouders latenweten dat ze Julia niet voorgoed wilden missen,maar na enige tijd gold dat ook voor haarpleegfamilie. Als haar ouders haar weer vooreen tijdje 'opeisten', reisde zij, beladen metspeelgoed, terug naar Hongarije. Vervolgenswerd er druk gecorrespondeerd en probeerdenhaar pleegouders via het comité te bewerkstelligendat ze toch weer naar Nederland kwam.De eerste keer kwam ze in februari 1923 enkeerde ze in oktober 1925 terug naar Hongarije.De winter verbleef ze in haar ouderlijk huis,maar in het voorjaar van 1926 keerde ze terugnaar de familie Bosch in Den Haag. Op een ge-
- Page 1:
VlC.,-.::JPJ3re..,lilH. Ganpatin de
- Page 7 and 8:
nen; toen kon de reis naar Nederlan
- Page 10 and 11:
~ Mw. Mangal kwam in '96,naar Den H
- Page 14 and 15: voor dat iemand ingezeept onder de
- Page 16 and 17: 127Sillevoldt die hem op weg hielp
- Page 18 and 19: - - - -- -- - - - -zonder pardon na
- Page 20: Toen Sonnylall Bisoendial(uiterst l
- Page 23 and 24: 1,--I134De invloed van de zwarte Am
- Page 26 and 27: ..,0-(1)-.CL(1)..,lilR. Zannoni, 21
- Page 28 and 29: De Italianen vanVredestein op de Ho
- Page 30 and 31: ~ De eerste zes jaar in DenHaag woo
- Page 32: kosthuizen terecht zijn gekomen. Ve
- Page 35 and 36: ...,c::rrec....re...,VI146neelsblad
- Page 38 and 39: Mevrouw Dokumacisamen met haar zoon
- Page 40 and 41: ~------------- ---------- --• Na
- Page 42 and 43: van Nederland verrees. Tot in de ja
- Page 44 and 45: Kerstfeest vierden deJoegoslaven in
- Page 48: Een veilig heenkomen
- Page 51 and 52: De familie Evrardverhuisde eind '9'
- Page 53 and 54: 1655 zusters hun intrek. Een van de
- Page 55 and 56: -'.,Op het plein voor hetKurhaus be
- Page 57: -- --~-~~~~~-De Galicisch Joodsesch
- Page 60 and 61: ------- - --Van vakantie tot perman
- Page 64 and 65: ([)([)OQ([)([)
- Page 66 and 67: gelezen, eindigend met de woorden:
- Page 68 and 69: Mislukte Hongaarse opstand181Het is
- Page 70: 183derschatten bevolkingsgroei - ve
- Page 75 and 76: ken toen dat nog kon. En musea, ik
- Page 77 and 78: 191noemen die hen waren voorgegaan.
- Page 79 and 80: - ~-- ------ -~---den met formulier
- Page 81 and 82: - ~~~--- ~~~~- --- - -~~~10Melssen-
- Page 83 and 84: - - -- - - ----- --------19737Cotta
- Page 85 and 86: 199GASTARBEIDERSInterview met J. Wo
- Page 87 and 88: S IDe informatie over de Hongaarsev
- Page 89 and 90: 203Oostindie, Gert, In het land van
- Page 91 and 92: Günther-Burters Ruben, Grace • 9
- Page 93 and 94: 207Honthorststraat . 46Hooftskade .
- Page 96: Dit is een boek over de lotgevallen