De saxofonist ArthurParisius, beter bekendals Kid Dynamite,woonde tussen '937en '943 in Den Haag.Met Th e Col/egians vanLou van Rees trad hijmet groot s ucces inDe Galerij op. [N IAJMULO waren er de Kweekschool en de AMS(Algemene Middelbare School) en later nog deMHS (de Middelbare Handelsschool). Ook washet mogelijk om na de MULO een avondopleidingrechten of medicijnen te volgen. Maarvoor wie echt aanzien wilde verwerven, stonder maar één weg open: naar Nederland vertrekken.De Hindostaan Johan Chandoe, die in1958 de boot nam, vertelde dat hij in Surinamewerd gegrepen door het idee dat je in Hollandzou kunnen leren en zelfstandig worden. Diegevoelens werden aangewakkerd door net uitNederland teruggekeerde landgenoten. ' Zijkwamen met kleine diploma's, boekhouden ofcorrespondentie, maar waren voor Surinaamsebegrippen grote jongens geworden, want zekwamen uitNederland.'16Bij de Surinamers die naar Den Haag kwamenging het niet om een universitaire studie, maarom administratieve cursussen of een opleidingvoor het halen van een hoofdakte voor het lageronderwijs. Dit waren doorgaans parttime opleidingen,daarnaast werd er gewerkt. Het vindenvan een baan was in die tijd geen probleem.Er waren banen in overvloed en werkgeversdeden er alles aan om Surinamers binnen te halen.Beviel het niet of betaalde het te weinig de geboden lonen waren doorgaans erg laag -dan stond er binnen de kortste keren een anderewerkgever klaar om hen in dienst te nemen.Chandoe solliciteerde in 1958 op advies vanzijn hospita bij het bedrijf waar zij zelf werkte.Hij werd aangenomen voor dertig gulden perweek voor werk aan de lopende band. Toen hijkort daarop een ander bedrijf binnenstapte,kwam hij een bekende uit Suriname tegen diehem voor honderdveertig in de maand wildehebben. Maar dezelfde dag liep hij een farmaceutischbedrijf binnen, waar behoefte wasaan personeel. Ze produceerden Bazooka kauwgumen boden hem vijftig gulden per week,wat hij accepteerde. 17Niet iedere Surinamer in die tijd kwam naarNederland om een opleiding te volgen. De creoolFons Ceder vertrok in 1965 uit Surinameomdat de lonen te laag waren en hij geen toekomstmeer zag in eigen land. Op de raketbasisvan Frans Guyana werkte hij twee maanden alselektromonteur om zijn overtocht te verdie-
nen; toen kon de reis naar Nederland beginnen.Via Trinidad en Genua kwam hij op het HaagseStaatsspoor aan, waar hij een taxi nam naar hetopgegeven adres van een familielid.Ik had een neef in Den Haag. Hij was tweejaar vóór mij naar Nederland gegaan en verteldeme dat zijn vrouw in de verpleging zat.Hij werkte als lasser en ze hadden een huisgekocht. Op de foto's die hij stuurde, leek hetwel een paradijs in vergelijking met Suriname.Maar toen ik in de Poeldijksestraat arriveerde,zag ik dat het hoerenkasten waren. Ik ben ertwee dagen blijven wonen en toen ben ik eenkamer gaan zoeken, want dat was niets voormij. Er zaten nog niet veel Surinaamse hoerenin Den Haag, hooguit vier of vijf. En nog eenpaar in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. lsVoor een handige man als Ceder was er in Nederlandgenoeg te doen. Met zijn diploma's engetuigschriften vond hij binnen een paar dagenwerk in de bouw. Niet alleen aan het sportpaleisAhoy in Rotterdam, ook aan het bejaardenhuisop het Erasmusplein in Den Haag - waarnu zijn dochter werkt - droeg hij zijn steentjebij. Al werkte Ceder doorgaans buiten de stad,zijn sociale leven speelde zich af in Den Haag,waar hij woonde op de Valkenboslaan 45 of,zoals de Surinaamse bewoners het pand liefkozendnoemden, buildingforty-five. In Surinamehad Ceder altijd veel mensen om zich heenen dat was in Den Haag niet anders. Ook hierwisten vrienden en bekenden hem te vinden enhij begeleidde hen bij het vinden van werk ofhuisvesting.Die sociale contacten waren niet alleen waardevolvoor hemzelf en de mensen rondom hem,maar dienden soms ook een economisch belang.Dat begreep Anton Glans, eigenaar vancafé Real op de Regentesselaan, die Ceder in1969 een baan aanbood in de horeca. Iemanddie zoveel mensen om zich heen had, hoefdetoch niet om zes uur op te staan! Als hij bij hemkwam werken, kreeg hij 15 procent van de omzetendat was meer dan zijn baas hem te biedenhad. Zo begon de horeca-carrière van Ceder.Twee jaar later stapte hij over naar het Suikertuintjevlakbij de Loosduinseweg en weer negenmaanden later kwam er een nieuw aanbodvan een andere caféhouder aan de Regentesselaan,Taw Jankie. Die had een café gepacht,maar het liep niet goed en Ceder moest uitkomstbieden. In 1972 nam hij Sans Souci over;alleen de Hindostaanse poster achter de barherinnerde nog aan de vorige eigenaar.Sans Souci was niet alleen een café, maar ookeen petit-restaurant waar je Surinaams koneten. De hoofdkok was Willy Watson, die inRosenburg werkte maar in zijn vrije tijd achterhet fornuis op de Regentesselaan stond. Ookwas er een Pakistaan die roti's maakte. Doordeweeks- van maandag tot donderdag - kwamener vooral Nederlanders eten, vanaf vrijdag werdende tafels en stoelen weggehaald en heersteer een andere, meer Surinaamse sfeer in de zaak.Twee keer per maand organiseerde de voetbalclubRobin Hood er activiteiten. Verder trokCeder de drie beste diskjockeys, onder wie deSurinaamse Hagenaar Henry Plet, aan om muziekavondente verzorgen. Zij trokken volle
- Page 1: VlC.,-.::JPJ3re..,lilH. Ganpatin de
- Page 10 and 11: ~ Mw. Mangal kwam in '96,naar Den H
- Page 14 and 15: voor dat iemand ingezeept onder de
- Page 16 and 17: 127Sillevoldt die hem op weg hielp
- Page 18 and 19: - - - -- -- - - - -zonder pardon na
- Page 20: Toen Sonnylall Bisoendial(uiterst l
- Page 23 and 24: 1,--I134De invloed van de zwarte Am
- Page 26 and 27: ..,0-(1)-.CL(1)..,lilR. Zannoni, 21
- Page 28 and 29: De Italianen vanVredestein op de Ho
- Page 30 and 31: ~ De eerste zes jaar in DenHaag woo
- Page 32: kosthuizen terecht zijn gekomen. Ve
- Page 35 and 36: ...,c::rrec....re...,VI146neelsblad
- Page 38 and 39: Mevrouw Dokumacisamen met haar zoon
- Page 40 and 41: ~------------- ---------- --• Na
- Page 42 and 43: van Nederland verrees. Tot in de ja
- Page 44 and 45: Kerstfeest vierden deJoegoslaven in
- Page 48: Een veilig heenkomen
- Page 51 and 52: De familie Evrardverhuisde eind '9'
- Page 53 and 54:
1655 zusters hun intrek. Een van de
- Page 55 and 56:
-'.,Op het plein voor hetKurhaus be
- Page 57:
-- --~-~~~~~-De Galicisch Joodsesch
- Page 60 and 61:
------- - --Van vakantie tot perman
- Page 62 and 63:
CDCDC1Q~::::JQ...CDCD::::J174famili
- Page 64 and 65:
([)([)OQ([)([)
- Page 66 and 67:
gelezen, eindigend met de woorden:
- Page 68 and 69:
Mislukte Hongaarse opstand181Het is
- Page 70:
183derschatten bevolkingsgroei - ve
- Page 75 and 76:
ken toen dat nog kon. En musea, ik
- Page 77 and 78:
191noemen die hen waren voorgegaan.
- Page 79 and 80:
- ~-- ------ -~---den met formulier
- Page 81 and 82:
- ~~~--- ~~~~- --- - -~~~10Melssen-
- Page 83 and 84:
- - -- - - ----- --------19737Cotta
- Page 85 and 86:
199GASTARBEIDERSInterview met J. Wo
- Page 87 and 88:
S IDe informatie over de Hongaarsev
- Page 89 and 90:
203Oostindie, Gert, In het land van
- Page 91 and 92:
Günther-Burters Ruben, Grace • 9
- Page 93 and 94:
207Honthorststraat . 46Hooftskade .
- Page 96:
Dit is een boek over de lotgevallen