Schrijver Eus 'Ik ben een radicale Deventenaar' - overenuitdeventer.nl

SCHRIJVEREUS‘Ik ben een radicaleDeventenaar’

Schrijver Euswintereditie 2012Nog voor zijn eerste boek op 31 oktober in de boekhandelverscheen werd er al een tweede druk besteld. Dat komtniet vaak voor bij een schrijfdebuut, maar schrijver ÖzcanAkyol, alias Eus, overkwam het. Hij werd als tafelgastuitgenodigd bij De Wereld Draait Door, bij Pauw enWitteman en bij VPRO Boeken. Hij stond in kranten entijdschriften. En dan nu hier in Deventer, de plek waar hijthuis is. Vandaag in café de Dikke van Dale.EusZo heet zijn succesvolle debuut, naar de hoofdpersoon. En toevallig ishij dat zelf. “Het boek is grotendeels autobiografisch. Een waar gebeurdverhaal met bestaande personages, met de nodige fictieve toevoegingenen wendingen. Een waarheidsgehalte van zo’n 80%. Ik wildede vraag opwerpen of een opgroeiend kind in staat is eigen keuzes temaken in het leven. Ik ben van mening dat een kind geen echte keuzesheeft. Pas als je 17 of 18 bent kan je voor jezelf kiezen. Tot die tijdwordt alles bepaald door de omstandigheden waarin je opgroeit.”Eus is een Turkse jongen die opgroeit in de Raambuurt in Deventer,waar hij stapsgewijs op het criminele pad raakt en uiteindelijk met eenbende al rovend door Europa trekt. Aan het einde van het verhaal vindener 13 arrestaties plaats en wordt de bende opgerold. Het nieuwshaalt de internationale headlines. Eus belandt in de gevangenis in Scheveningen,waar hij enkele weken in volledig isolement verblijft. Zijnenige tijdverdrijf: boeken lezen.Daar eindigt het boek Eus, maar begint het leven van deschrijver Özcan Akyol?“In zekere zin wel ja. Het lezen was in eerste instantie niet meer dan eentijdverdrijf, om te voorkomen dat ik helemaal gek werd. Ik mocht geenenkel contact met de buitenwereld hebben zolang het proces liep. Geentv, internet, telefoon, maar ook niet met mede-gedetineerden. Toen ikde Baantjer-reeks uit had begon ik aan de zwaardere literatuur. Kafka,Celine… Alle woorden die ik niet kende schreef ik op en zocht ik na.Zo begon ik eigenlijk mijn schrijfcarrière, als autodidact in de bajes.

Schrijver Euswintereditie 2012Uiteindelijk was ik al snel weer vrij want ik had slechts een bijrolletje inhet hele verhaal. Toen ben ik journalistiek gaan studeren in Zwolle enbesloot ik schrijver te worden. Niet om de wereld te verbeteren, maaruit een soort geldingsdrang. Eindelijk had ik een doel in mijn leven, ietswat ik nooit eerder had.”On-line krachthonk“Ik ging bijna als een maniak aan het werk om mijn doel te bereiken. Misschienom mijn geweten te sussen, maar mijn discipline was groot. Als ikeen dag te weinig had gedaan of gelezen, stond ik de volgende dag extravroeg op om de schade in te halen. Ik werd columnist bij Men’s Healthen ging zelf korte verhalen publiceren op internet. Ik noemde het mijnon-line krachthonk, waar ik oefende met spelling, stijl, woorden, ritme.Onderdeel van mijn leerschool tot schrijver. Nooit een idee of het gelezenwerd, want ik zette de reactie-button standaard uit. Toen ik een paarjaar geleden met social media begon bleek ik in no-time een enormehoeveelheid volgers te hebben. Een lezerspubliek. En ergens in die periodeben ik benaderd door een literair agent en zodoende bij uitgeverPrometheus terecht gekomen. Ik stuurde de eerste drie hoofdstukkenvan Eus op en kreeg meteen een contract aangeboden voor twee boeken.“De Wereld Draait Door“Ja, toen ging het snel. Ik ging in op de uitnodiging van De Wereld DraaitDoor en zat daar eind oktober aan tafel. Toen kwam alles pas echt in eenstroomversnelling. Ik neem geen blad voor de mond en heb een uitgesprokenmening. Daar waren ze blij mee bij de regie. Het programmadraait om amusement, dus het was een geslaagde uitzending voor ze.Ikzelf vroeg me na afloop wel even af of ik niet te ver was gegaan, maar ikheb alleen maar positieve reacties gekregen.”Geen vijanden gemaakt?Misschien wel, maar daar houd ik me niet mee bezig. Ik ben gewendom nergens echt bij te horen. Vroeger als opgroeiend kind niet en nu alsschrijver ook niet. Een boek is een boek, ookal is het grotendeels waar gebeurd. Namenzijn niet echt en wie zich in bepaalde karaktersherkent blijft toch anoniem, tenzij hij ofzij daar zelf ophef over maakt. Ik heb geenbedreigingen gehad van mijn vrienden. Maarmet zo’n verhaal ontkom je niet aan kritiek,die soms ook best intimiderend is. Maar daarberust ik in, het hoort erbij. De tijd dat ik meoveral druk om maakte is wel voorbij. Alben je de aardigste man op de wereld, dannog krijg je een bak bagger over je heen.”

Schrijver Euswintereditie 2012En je familie?“Ik heb een goede relatie met mijn familie. Alleen niet met mijn vader.Met hem heb ik gebroken. We kunnen niet met elkaar opschieten.”Deventer is thuis“Ik ben om de dag in Amsterdam, maar ik woon mijn hele leven al inDeventer. Nog steeds dus, en hopelijk blijft dat voorlopig zo. In Amsterdamzeg ik wel eens voor de grap ‘Ik ben een radicale Deventenaar’.Maar het is wel zo. Ik voel me hier thuis en heb hier nog eenbeetje het gevoel van regie. Dat heb ik in Amsterdam helemaal niet.Mijn favoriete plek is de hele binnenstad. Daar heb ik altijd gewoond.En op zaterdag het voetbalveld van VV IJsselstreek.”Nieuw jaar, nieuw boek?“Ik begin in januari met schrijven. Eus was in 8 maanden af, maar datverhaal schreef zichzelf eigenlijk. Mijn nieuwe boek wordt een heel andergenre, dus of het 2013 of 2014 wordt durf ik niet te zeggen.” Aan inspiratiein ieder geval geen gebrek. “Ik heb al 4 of 5 boeken in mijn hoofd.”Het boek Eus ligt in de boekhandel voor 15 euro.www.ozcanakyol.nlauteur Katja Hogenesfotografie Ilona Hendriks