Checklist voor bouwkwaliteit - Wapening in Beton

CBB introduceert ControleplannenChecklist voor bouwkwaliteitMet een goede voorbereidingen afstemmingvan de activiteiten zijnfouten en misstandenop de bouwplaats tevoorkomen. Het CentraalBureau Bouwtoezicht(CBB) inArnhem heeft daaromde controleplannenontwikkeld, feitelijkeen checklist voor iedere bouwdiscipline, aan de handwaarvan de kwaliteit geborgd moet worden. Eengesprek met Theo Wagenaar, die als projectleider kwaliteitszorgverantwoordelijk was voor de ontwikkelingvan de controleplannen.De controleplannen zijn een hulpmiddel dat is ontwikkeld omde kwaliteit van het werk, de tijdsplanning en het budget in degaten te houden. Al deze aspecten van het bouwproces zijn ondergebrachtin overzichtelijke lijsten. Het werken met controleplannenmoet fouten voorkomen en een kwaliteitsborging voorhet project betekenen. Het bedrijf biedt de controleplannen viaeen aparte website gratis aan: www.controleplannen.nl.Voorbereiding en begeleiding vanbouwprojectenHet CBB functioneert in de bouwwereld als onafhankelijkadviesbureau. Het begeleidt het bouwproces, dikwijls namensde opdrachtgever, vanaf het ontwerp tot en met de oplevering.Met een binnendienst van zo’n 70 medewerkers huist hetbedrijf in een in eigen beheer gerealiseerd kantoor te Arnhem-Zuid, alwaar de verschillende disciplines zijn gehuisvest. Dezedisciplines bestaan uit respectievelijk:• projectadvisering;• tekenafdeling;• projectmanagement;• bouwplaatsmanagement.De projectadvisering schrijft op projectbasis bestekken, brengtmeerjarige onderhoudsadviezen uit, controleert of het ontwerpvoldoet aan de regels van het Bouwbesluit en stelt begrotingenop. De tekenafdeling verzorgt alle tekeningen vanaf het ontwerp.Dit houdt in dat men desgewenst het idee van de architectuitwerkt in een ontwerptekening; maar ook verzorgt deafdeling alle andere benodigdheden, van de bestekstekeningentot en met de contracttekeningen.Tevens heeft het bedrijf (hoofd)opzichters in dienst, die op debouwplaats toezicht houden op het werk. Dit gebeurt in veelgevallen in nauwe samenwerking met de (hoofd)uitvoerdersvan het aannemersbedrijf. Wagenaar: ‘Zwart-wit gesteld is hetbelang van het aannemersbedrijf: winst maken. Het belangvan de opdrachtgever is een kwalitatief hoogwaardig eindproduct.Het financiële belang van de aannemer kan in voorkomendegevallen ten koste gaan van de bouwkwaliteit. Deopdrachtgever kan ervoor kiezen voor de kwaliteitsborgingonze opzichters in te schakelen. Het gaat erom dat mensamen het project tot een goed einde brengt, met respect voorelkaars functioneren.’Het bedrijf is in 1968 begonnen als detacheringsbureau vooropzichters en is momenteel het grootste bedrijf dat deze dienstverzorgt. Nog steeds is de afdeling Bouwplaatsmanagementeen belangrijke pijler van het bedrijf. ‘Hiermee begeleiden wij hetvolledige bouwproces van A tot Z,’ aldus Wagenaar. ‘Hetmeest ideaal is het, als wij al vanaf het begin een project mogenbegeleiden, dan wordt er, door middel van de samenwerkingtussen de verschillende afdelingen, optimaal gebruik gemaaktvan de binnen het bedrijf aanwezige kennis en know how.’Wettelijk is een dergelijke begeleiding niet verplicht, watWagenaar een gat in de regelgeving noemt. ‘Mijns inzienswordt er erg veel overgelaten aan de eigen verantwoordelijkheidvan de aannemer, in de vorm van InterneKwaliteitsbewaking (IKB) en verwante systemen, maar die voldoenniet omdat zij niet onafhankelijk zijn. Preventief, externen onafhankelijk toezicht blijft noodzakelijk.’8

CBB introduceert ControleplannenStandaard werkmethode‘Het werkplan van de aannemer verschilt per project enorm,’vertelt Wagenaar. ‘Het wordt in de praktijk als lastig ervarendat er geen standaard methode beschikbaar is. Daarom hebbenwij het idee gekregen de controleplannen te ontwikkelen.De vergrijzing bood een ander argument voor deze ontwikkeling:wij wilden de ervaring van onze medewerkers vastleggenzodat deze ook voor de jongere generaties als leidraad zoukunnen fungeren. Dit ontwikkelingsproces heeft enige jaren inbeslag genomen. De behoefte en de gewenste methode hebbenwij door twee afstuderende HTS-ers laten onderzoeken,daarna hebben wij een concept ontwikkeld waarna al onzemedewerkers de eigen ervaring konden inbrengen. In de loopder tijd hebben wij 75 controleplannen ontwikkeld, deze hebbenwij tijdens de Bouwbeurs 2005 geïntroduceerd.’Wat houden deze controleplannen precies in? Elk controleplanbestaat uit twee delen en een inspectielijst: het eerste deelbehandelt de organisatorische aandachtspunten die van toepassingzijn bij de uitvoering van een bouwonderdeel, hettweede gaat in op de technische aspecten. Globaal gesprokenbehandelt het plan voor driekwart het proces rond het bouwonderdeel,één kwart gaat over de techniek. De inspectielijst iser voor de controlewerkzaamheden, waarmee men de kwaliteitvan het werk kan nalopen en kan controleren of aan allesis gedacht en of er geen onderdelen zijn vergeten.Wagenaar vertelt: ‘De controleplannen zijn bestemd vooriedereen die te maken heeft met de realisatie van een bouwwerk:architecten, adviseurs, projectontwikkelaars, etc. Iederbouwonderdeel heeft een eigen controleplan. Omdat de coderingvan de plannen is gebaseerd op de STABU-systematiek, iswapening onderdeel van diverse plannen, bijvoorbeeld controleplan21.51. Monolithisch afgewerkte betonvloeren.Daarmee kunnen alle aspecten van het werk worden nagelopen:wanneer gebeurt wat (hoe lang voor de betonstort dientde wapening te worden aangeleverd; wanneer wordt begonnenmet vlechten, etc.), wie moeten daarvoor worden ingeschakeld,hoe moet het werk worden uitgevoerd (in welke verbindingen,met welke dekking, etc.). Ook de kwaliteit van dewapening kan aan de hand van de controleplannen wordennagelopen. In de praktijk gebeurt dat nu te weinig, men heeftde tijd daar dikwijls niet voor, toch luistert het erg nauw. Hetuitgangspunt van de plannen is dat er in de dagelijkse praktijkeenvoudig en effectief mee gewerkt moet worden, daar is allesop afgestemd.’Gratis op websiteOmdat het CBB er belang aan hecht dat de controleplannenzo breed mogelijk binnen de bouwwereld worden verspreid,heeft men ze via een speciaal opgezette website (www.controleplannen.nl)gratis beschikbaar gesteld. ‘Het gaat immers omde kwaliteit van bouwen,’ stelt Wagenaar. ‘Het is in het belangvan de gehele bouwketen dat bouwfouten worden voorkomenen een optimale kwaliteit wordt gerealiseerd. Daarmee wordende faalkosten naar beneden gebracht en onverantwoordesituaties voorkomen.’De eerste reacties op de controleplannen zijn positief, verteltWagenaar. ‘Er was een grote behoefte aan een dergelijkemethode en we merken aan de reacties en het bezoek aanonze site dat verschillende bouwpartijen dit initiatief positiefoppakken. De methode is niet alleen goed bruikbaar in dedagelijkse bouwpraktijk, maar ook bijvoorbeeld in het onderwijs.Met de controleplannen hebben we een instrument datvoor ieder project een basisniveau garandeert.’9