2 mensenkinderen 103

kunnen, ga ik naar Steven en Bart toe. Ik vraag Bart evenmet me mee terug naar de klas te lopen. Terug in de klasvraag ik Bart te luisteren naar het geluid dat Steven maakt.“Dat kan zo niet!” reageert hij, mij begrijpend aankijkend.Bart gaat terug naar de hoek waar Steven aan het werk is.Binnen enkele ogenblikken wordt de activiteit voortgezet,maar nu met minder volume.Contractwerk is niet enkel aansluiten bij het niveau van deleerling, ook doe je een beroep op de zelfstandigheid enverantwoordelijkheid van het kind. Laat kinderen verantwoordelijkheidnemen voor hun eigen handelen en daar zelfook actie op zetten. Daar liggen vaak de leerpunten voorkinderen (en de groepsleider).In de leeshoek zitten Carlo en Yves te overleggen. Zij zijnvolgende week aan de beurt met de boekpromotiekring.Zij hebben allebei “Vrienden van de maan” gelezen enbereiden nu de boekenkring voor.Joris kan moeilijk starten. Hij zit nu al ruim tien minutenmet zijn spullen voor zich. Er gebeurt vrijwel niets. Hij kijkt,geeuwt, zucht, wrijft door zijn ogen. Er zijn gisteravondduidelijk andere prioriteiten geweest. Joris heeft het al eentijd moeilijk. Zijn welbevinden heeft een behoorlijke knakgehad. Ik ben op zoek naar situaties, waar hij zich prettigbij voelt. Toevallig komt Thea, onze conciërge, net langsmet kopieerwerk. Ik vraag Joris Thea even mee te helpenmet het plakken van boekjes en het maken van het kopieerwerk.Binnen twee minuten is hij volop aan de gang.Hij lacht.Ook bij contractwerk moeten betrokkenheid en welbevindende uitgangspunten blijven. Met een laag welbevindenen een lage betrokkenheid zal er geen fundamentele ontwikkelingzijn en daarom moet er eerst een interventie (ofmeerdere) genomen worden om die twee uitgangspuntente verhogen.Charlotte heeft haar rekentaak klaar. Ze heeft er lekkeraan gewerkt. Ze kleurt haar taak af met een groene kleur,waaraan ik kan zien dat ze er fijn aan heeft gewerkt. Haartaalwerk is rood gekleurd, ze vond het blijkbaar saai enmoeilijk om af te maken. Zat ze vanochtend niet lekker inhaar vel? Of was de taak gewoon te lastig voor haar? Taalis nu eenmaal niet haar sterkste kant. Ik maak snel een aantekeningin mijn klassenagenda.Kinderen kunnen we ook actief betrekken bij de evaluatiena de afwerking van hun contract. Een brede, gezamenlijkereflectie op het gemaakte werk, is onmisbaar voor blijvendhoge betrokkenheid tijdens contractwerk. Voor sommigekinderen kan het contractwerk systematisch te licht uitvallen,zodat het kind uitdaging mist. Dat kan tevoorschijn komendoor een goede reflectie.Bij de computerhoek is het een drukte van belang. Er isde afgelopen week weer druk geschreven over de voorbijevakantie. Een aantal kinderen werkt aan een muurkrantover het vakantieland, waar ze zijn geweest. Silvie isop ponykamp geweest, terwijl Kees een aantal prachtigekastelen heeft bezocht in Frankrijk. Linda heeft een aantalhaaientanden meegebracht en heeft een paar stukkengetypt over verschillende haaien. Of de stukjes tekst passenbij de door haar meegebrachte haaientanden? Dat moet ikhaar nog vragen.Iris en Ingrid zijn begonnen aan hun werkstuk over Denemarkenen Spanje, hun vakantielanden. Frits en Sander zijnhun verhaal weer aan het bijwerken. Vanochtend om 10voor half 9 kwam Frits al binnen om zijn tekst uit te printen.Samen met Sander werkt hij al een paar maanden aan eenverhalenreeks. Allebei houden ze van actiefilms. En elkeactiefilm, die ze kijken is een aanzet tot een nieuw verhaal.Ze werken aan een boek, dat in de loop van dit schooljaarwordt uitgegeven. Het boek gaat allemaal verhalen bevatten,die ze nu al in de computer hebben staan.Het principe van werkelijkheidsnabijheid kan je met succestoepassen bij het uitwerken van opdrachten. Het initiatiefvan kinderen vergroot je door niet te veel beperkingen aaneen opdracht te koppelen, maar juist kinderen de vrijheid tegeven om te schrijven/ontdekken over een onderwerp wathen raakt en boeit.WerkevaluatieRond half 12 wordt het contractwerk opgeruimd. Iederkind levert zijn contractbrief met zijn afgewerkte taken bijmij in. De taken zijn allemaal eerst door henzelf nagekeken.Vervolgens zal ik het nog globaal bekijken. De kinderen zijnallemaal in de kring gekomen.We bespreken de afgelopen ochtend. Thijs vond zijn rekenbladenveel te moeilijk. Joris kon niet aan het werk komen,omdat hij steeds aan zijn poes moest denken. Mieke, Loesen Britt hebben erg veel last gehad van Steven en Bart. Zekonden niet doorwerken, door het enorme lawaai.We praten even door over het werken van Steven en Bart.Afgesproken wordt dat, als er volgende keer een groepjetijdens het contractwerk last heeft van het timmeren, dekinderen naar de timmerhoek van de onderbouw gaan.De verjaardagskring voor Mathilde is klaar. Susanne, Evaen Esther hebben iets heel grappigs voorbereid. Over vijfdagen is het zover…Elkaar inspirerenHierboven zomaar een sfeerimpressie van het contractwerkin mijn groep. Contractwerk biedt mij als leerkracht ontzettendveel mogelijkheden om kinderen te begeleiden. Ik werkmet het model van de “effectieve instructie”. Samen metde grote zelfstandigheid van de kinderen kan ik behoorlijkdirect inspelen op veel behoeften van kinderen. Zo kan ikprocesgericht zo effectief mogelijk op kinderen inspelen.Contractwerk biedt vooral ook mogelijkheden tot veel‘contactwerk’. Kinderen werken veel samen, moeten veelrekening met elkaar houden. Maar ook ik als leerkrachtheb veel momenten, waarop ik veel contact met kinderenindividueel heb. Ik kan me goed inleven in wat kinderenbezighoudt en hoe ze tot iets komen. Ik kan kinderen weereen stapje vooruithelpen, maar ook bij kinderen onderlinggebeurt dit vaak. Waarbij een sterk fenomeen uit contractwerknaar voren komt: Het inspireren van elkaar.Lambert van der Ven is directeur van Basisschool UilenspiegelFotografie: Hanneke VenemaDit artikel is eerder verschenen in EgoscoopMENSENKINDEREN 103september 2006