Nr 03 - 2004 - Proef de herfst - Weller

More documents

Recommendations

Info

herfst 04wellermagazine24VroegerZeswegen in aanbouw (mei 1981) met zichtop de in 1950 gebouwde watertoren.door Roelof BraadRoelof Braad is stadshistoricus vanEerste steenlegging voor de schoolHeerlen en bereikbaar bij het HeerlenseStadsarchief.Ballonnenfeest bij de opening van de school.Foto’s: collectie Stadsarchief Heerlen.Zeswegen, kruising vanMisschien nu niet meer zo herkenbaar,maar als je een 19deeeuwse kaart van Heerlen erbijneemt dan valt je oog meteenop een opmerkelijke kruisingnabij het Heerlense centrum:Zeswegen. Het gebied rondomdeze kruising, waar al in deMiddeleeuwen koeien graasdenen boeren de akkers ploegden,krijgt aan het eind van de 19deeeuw een geheel ander aanzien.Heerlen staat op het kruispuntvan grote veranderingen wordt al snel een ‘boomingtown’. Er wordt een spoorwegaangelegd en een consortium.Dit consortium, waarin ondermeer de gebroeders Carl enFriedrich Honigmann en ir. HenriSarolea zitting hebben, begintmet de aanleg van de eerstemoderne steenkolenmijn in Zuid-Limburg, de Oranje-Nassaumijn I.Op 30 april 1896 opende een feestelijkestoet notabelen de treinverbindingtussen Sittard-Heerlen-Herzogenrath.Op het terrein naast het spoorgonst het dan van de bouwactiviteiten.De eerste schop voor de aanlegvan de mijn was op 1 oktober 1893de grond ingegaan en de bouw vanschachten en bedrijfsgebouwen was involle gang. Doordat Carl en Friedrichbij het aanleggen van de schachtenmet de rijk waterhoudende lagen in deondergrond werden geconfronteerd,
04 herfstwellermagazine25De beroemde brug van architect Theo Teekenin oktober 1986Luchtfoto van de wijkDoor de komst van spoor en mijn moest dekruising Zeswegen plaats maken voor dezespoorwegovergang, die later werd vervangendoor de ON-tunnelveranderingduurde het wat langer voor demijn in exploitatie kwam. Maaringenieurs en ondernemers zijn nooitbang om een uitdaging aan te gaan.De broers vonden uit dat er eenwaterdicht gat te maken was metoverdruk en dikspoeling van wateren klei, waarop zij patent kregen.De methode heette voortaan uiteraardde ‘Honigmann-methode’.De eerste steenkool van de Oranje-Nassaumijn kwam op 30 maart 1898bovengronds. Pas begin 1899 kwamechter de verbinding tussen beideschachten tot stand en kon met degrootschalige ontginning van desteenkool worden begonnen.Het aanzien van de directe omgevingvan de mijn verandert dan al snel.Er worden wasserijen en zeverijengebouwd, er komt een voetbrug overhet spoor, de steenberg die nu vooreen deel onder de nieuwe wijk Zeswegenligt, begint langzaam te groeienen voor de vele mijnwerkers die vanheinde en verre worden aangetrokken,worden mijnwerkerskolonieën gebouwd.Het wegenplan nabij de mijnwijzigt drastisch. De kruising van zeswegen verdwijnt uit het beeld vande stad in wording, vooral na de vervangingvan de spoorwegovergang bijde mijn door een tunnel in 1929. Destad is onherkenbaar veranderd enkomt letterlijk en figuurlijk onder derook van de mijn. De in 1938 voor deeigen elektriciteitscentrale van de mijngebouwde nieuwe 138 meter hogefabrieksschoorsteen, ’s nachts verlichtmet drie rode ringen, krijgt algauw zijn naam: ‘D’r Lange Jan’.In 1953 krijgt Jan er een langer zusjevan 155 m. bij: ‘D’r Lange Lies’.Achter de steenberg, in de buurt vande nu nog bestaande watertoren,verrees tussen 1920 en 1925 debuurt Husken, een geheel nieuwebuurt met 242 wooneenhedengebouwd door de Oranje-Nassaumijn.De straten kregen voor demijnwerkers herkenbare namen:Steenkoolstraat, Mijnstraat, Schachtstraat…Inmiddels is de mijn verdwenen enook de wijk Husken. Door de ontdekkingvan het aardgas was ergeen droog brood meer te verdienenmet de steenkoolwinning en op oudjaarsdag1974 sloot Oranje-Nassau Ials laatse Limburgse mijn zijn poort.Niet zonder emoties.De laatste steenkool die in laag VIImet de bijnaam ‘Groot en KleinMühlenbach’ op 420 m diepte werdgedolven, werd overgedragen aanburgemeester Gijzels voor het gemeentemuseum(nu Thermenmuseum).Een koempel zei bij delaatste ‘trek’ door seingever HenkKrans: “We hebben er bloed, zweeten tranen gelaten. De Oranje-Nassau Iis altijd een echte ‘morkskoel’ geweest”,daarmee doelend op hetimprovisatievermogen van hen die erwerkten, “doch als je je realiseertdat het nu fini is, wordt het je weleven koud. De ON was immers eenstuk van je leven”. In de operatievan zwart naar groen werd de sloopvan de mijn op voortvarende wijze
Page 1 and 2: Herfst ’042 Agenda 3 Krista’s c
Page 3 and 4: 04 herfstwellermagazine03HerfstVaar
Page 6 and 7: herfst 04wellermagazine06Een herfst
Page 8 and 9: Snoepen van de herfstherfst 04welle
Page 10: Herfstfeest Halloweenherfst 04welle
Page 13 and 14: 04 herfstwellermagazine13DroomHaar
Page 15 and 16: 04 herfstwellermagazine15Oma’s ti
Page 17 and 18: 04 herfstwellermagazine17Rechtsbove
Page 19 and 20: 04 herfstwellermagazine19eXplorionL
Page 21 and 22: 04 herfstwellermagazine21verrassen
Page 23: 04 herfstwellermagazine23Adressen:S
Page 27 and 28: 04 herfstwellermagazine27Wellerhebb
Page 29 and 30: 04 herfstwellermagazine29Inter Scal
Page 31 and 32: 04 herfstwellermagazine31De Buitenb

Nr 03 - 2004 - Proef de herfst - Weller

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?