De Vrije Kunstenaar (december 1944) - Vakbeweging in de oorlog

H)k niet concreet te beantwoorden. Eigenlijk ligt, reeds inhet stellen van de vraag, een zeker wantrouwen tegen de inEngeland vertoevende regering opgesloten. Want ten eersteheeft de regering, bij monde van meer dan *én woordvoerder,herhaaldelijk verklaard dat zij met de verzetsbewegingwenst samen te werken en dat in feite reeds doet. Ook devoorzitter van de ministerraad heeft dat in een zeer recentpersgesprek nog eens nadrukkelijk verzekerd en, wat nog belangrijkeris, er wederom nadrukkelijk aan toegevoegd, datde verzetsbeweging vertegenwoordigd zal zijn in de tijdelijkeregering en het (eveneens tijdelijke) parlement, die na de bevrijdingvan ons grondgebied zullen optreden en bovendiendat de nieuwe voorzitter van de ministerraad iemand zal zijndie in Nederland leiding aan de verzetsbeweging heeft gegeven.Dit houdt automatisch in, dat als een eventuele eis totinlevering der wapens van de regering zelf uitgaat, de verzetsbewegingmede zal moeten hebben gewerkt aan het totstand komen van zulk een besluit, tenzij het zou blijken datde in de regering opgenomen vertegenwoordigers der verzetsbewegingniet of niet meer haar vertrouwen hebben. Hetgeennatuurlijk gebeuren kan, maar waarop minder kans bestaatnaarmate de verzetsbeweging meer geraadpleegd wordtover de vraag wie haar in de regering zullen vertegenwoordigen.Het zou zeker niet getuigen van het nodige ontzag voorde tegenwoordige Nederlandse regering, reeds nu twijfel teopperen jegens de loyaliteit van haar toezeggingen of bedoelingen,evenmin als het zou pleiten voor het respect datdeze regering aan de verzetsbeweging verschuldigd i>, wanneerzij zou twijfelen aan de eerlijkheid van het streven dierbeweging naar het, met de middelen van een zo breed moge-.Dke democratie opvoeren van het economische, sociale enculturele peil van het Nederlandse volk. Daarom zou heteenzijdig stellen van de eis tot inlevering der wapens schadedoen aan de autoriteit van een regering, die in •waarheidsteunen wil op de volkswil. Het is immers, we wezen daaropreeds enkele malen, volstrekt niet ondenkbaar of uitsluitendtheoretisch denkbaar, dat aan de democratie en de volkswilvijandige krachten een greep naar de macht zullen doenen in zulk een geval zou een gewapende verzetsbewegingeen uitstekende en eigenlijk onontbeerlijke steun voor de wettigeregering zijn.Trouwens, wat bedoelt, wat bereikt men eigenlijk met hetontwapenen van de verzetsbeweging? Natuurlijk, men krijgtde schiet- en steekwapens in handen en een regering die, zoalsin Griekenland, tegen de volkswil wil ingaan en niet deverzetsbeweging als een, de democratie beschermende kracht,aan zich wil binden, kan zich betrekkelijk veilig voelen envoor het doorzetten van haar duistere bedoelingen gebruikmaken van een reactionnaire gewapende macht. Maar watzulk een regering nooit in handen kan krijgen, wat geen enkeledespoot nog ooit het volk heeft Tcunnen ontnemen, datis het wapen van de geest. En dat is van alle wapens, nogaltijd het scherpste en meest doeltreffende, ook al is het waardat het langzamer en met minder uiterlijk geweld en lawaaiwerkt dan het materiële wapen. Het is juist het wapen vande geest, dat ook weer in alle verzetsbewegingen van hetonderdrukte Europa, ook in die van Nederland, een uiterstgewichtige functie vervuld heeft en nog vervult. In Nederlandis het tot nu toe stellig het gewichtigste wapen geweesten welke betekenis het materiële wapen straks, bij de einde-Irjke bevrijding, wellicht nog krijgen zal, het zal, ah in elkevrijheidsstrijd in de loop der tijden door volken of bevolkingsgroepengestreden, de onuitwisbare glorie van het wapen vanden geest bl'jven de ware aanvoerder in de strijd te zijn geweest.Het is ook het wapen, waarvoor ten alle tijden de despotenen onderdrukkers het meest bevreesd zijn geweest, het ishet wapen dat alt'jd ea overal ten slotte overwonnen heeft.Misschien gelukt het de moderne Engelse naamgenoot vanden groten Alexander, die eenmaal de vrije Grieken der oudhed overwin, de vrijheidslievende Grieken van nu neer teslaan, maar zoals de geest det oude Grieken,, boven alle onderdrukkingvan Perzen en Romeinen uit, de overwinnaarsoverwonnen heeft en tot in onze dagen het stempel va i zijnbeschaving op alle nakomende beschavingen heeft ged^u'ct,zo zal ook eens de geest üie de vrijheidslievende Griekentliatvs bezielt en die reeds gemeengoed is van het overgrotedeel van de bevolking in alle Eiropese landen, de zege wegdragenen tenslotte de overwinnaars overwinnen.Het wapen van de gee