178<strong>Questions</strong> et <strong>Réponses</strong> – Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale – 15 juillet 2008 (n° 42)<strong>Vragen</strong> en <strong>Antwoorden</strong> – Brussels Hoofdstedelijk Parlement – 15 juli 2008 (nr. 42)– De quels moyens dispose-t-on pour lutter contre ces chenilles?– D'autres zones de notre capitale sont-elles susceptibles d'êtretouchées par ces chenilles ?– Une campagne d'information spécifique a-t-elle – ou sera –organisée afin de sensibiliser nos concitoyens à ce phénomène?Réponse : En réponse à sa question, je communique à l'honorablemembre les éléments suivants :Au printemps 2007, une procédure a été établie pour luttercontre les chenilles processionnaires dans la Région de Bruxelles-Capitale. Cette procédure a été élaborée par les services du Gouverneur en collaboration avec Bruxelles Environnement, lescommunes et le SIAMU.En 2007, la présence effective de chenilles processionnaires n'aété confirmée que lors d'une seule intervention de BruxellesEnvironnement à Neder-Over-Hem<strong>be</strong>ek Les pompiers sont alorsintervenus pour exterminer les chenilles.Cette procédure mise en place a été actualisée en mai 2008 etcommuniquée à toutes les instances concernées. Elle inclut unepermanence téléphonique chargée d'un premier diagnostic, undiagnostic de terrain réalisé par les agents de Bruxelles Environnementet les agents communaux et une élimination des chenillespar le SIAMU.Une session d'information et de formation pour tous les gestionnaires d'espaces verts régionaux et communaux a par ailleursété organisée par Bruxelles Environnement le 26 mai 2008.Une surveillance de la répartition et des variations de populationdes chenilles processionnaires dans la Région de Bruxelles-Capitale est réalisée par l'ULB, dans le cadre d'une mission desuivi phytosanitaire général effectuée pour le compte de BruxellesEnvironnement.Sur la base d'un inventaire de la présence de chênes dans laRégion, une carte de présence possible des chenilles processionnairesa été établie. Il en ressort qu'en Région de Bruxelles-Capitale, iln'y a que très peu d'habitats appropriés pour les chenilles processionnaires.Celles-ci ont surtout <strong>be</strong>soin de chênes ensoleillés,correspondant à des arbres isolés ou des arbres d'alignement. Celane signifie pas que les chenilles sont absentes de la Région maisqu'une invasion massive y est très peu probable.Concernant l'information du public, une campagne decommunication a été organisée en avril 2008 et une info fichebilingue est disponible sur le site web de Bruxelles Environnementdepuis le mois de juin. Cette fiche présente l'espèce, détaille lasituation actuelle et donne des conseils pratiques. Elle est disponiblesur :http://www.bruxellesenvironnement.<strong>be</strong>ethttp://www.leefmilieubrussel.<strong>be</strong>.– Over welke middelen <strong>be</strong>schikt men om de rupsen te <strong>be</strong>strijden?– Kunnen ook andere gebieden in de hoofdstad door die rupsenworden getroffen ?– Is er een speciale voorlichtingscampagne opgezet om onzemedeburgers op de hoogte te brengen of zal zulks wordengeorganiseerd ?Antwoord : In antwoord op zijn vraag, deel ik het geachte lidde volgende elementen mede :In het voorjaar van 2007 is er een procedure uitgewerkt voor de<strong>be</strong>strijding van de eikenprocessierups in het Brussels HoofdstedelijkGewest. Die procedure is opgesteld door de diensten van deGouverneur, in samenwerking met Leefmilieu Brussel, degemeenten en de DBDMH.In 2007 is de effectieve aanwezigheid van de eikenprocessierupsslechts vastgesteld tijdens een enkele tussenkomst van LeefmilieuBrussel in Neder-Over-Heem<strong>be</strong>ek, De brandweer is toen ingeschakeldom de rupsen te verdelgen.De ingestelde procedure is in mei 2008 geactualiseerd en meegedeeldaan alle <strong>be</strong>langheb<strong>be</strong>nde instanties. De procedure omvateen telefonische permanentje, <strong>be</strong>last met de eerste vaststelling, eenveldonderzoek door de ambtenaren van Leefmilieu Brussel en degemeenteambtenaren en een verwijdering van de rupsen door deDBDMH.Bovendien heeft Leefmilieu Brussel op 26 mei 2008 een informatie-en vormingssessie georganiseerd voor alle gemeentelijkeen gewestelijke groen<strong>be</strong>heerders.De verspreiding en de populatieschommelingen van deeikenprocessierups in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordenopgevold door de ULB, in het kader van de algemene fytosanitaireopvolgingstaak die zij in opdracht van Leefmilieu Brusseluitoefent.Op basis van een inventaris van de aanwezigheid van de rupsin het Gewest, is er voor de eikenprocessierups een potentiekaartopgesteld. Daaruit blijkt dat er in het Brussels HoofdstedelijkGewest slechts heel weinig geschikte habitat is voor deeikenprocessierups. De rups heeft voornamelijk zon<strong>be</strong>scheneneiken nodig, dit wil zeggen alleenstaande bomen of laanbomen.Dit <strong>be</strong>tekent niet dat er in het Gewest geen rupsen voorkomen,maar wel dat een heuse invasie er weinig waarschijnlijk is.Betreffende de informatie aan het publiek, is er in april 2008een communicatiecampagne georganiseerd. Op de website vanLeefmilieu Brussel is er sinds juni een tweetalige infofiche<strong>be</strong>schikbaar. Hierin wordt de soort voorgesteld, wordt ingezoomdop de actuele toestand en worden praktische tips gegeven. Defiche is te vinden op :http://www.leefmilieubrussel.<strong>be</strong>enhttp://www.bruxellesenvironnement.<strong>be</strong>.
<strong>Questions</strong> et <strong>Réponses</strong> – Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale – 15 juillet 2008 (n° 42)<strong>Vragen</strong> en <strong>Antwoorden</strong> – Brussels Hoofdstedelijk Parlement – 15 juli 2008 (nr. 42)179Question n° 670 de M. Julie de Groote du 6 juin 2008 (Fr.) :La présence « en force » de l'écureuil de Corée en Forêt deSoignes et les risques de propagation de la maladie de Lyme.Au cours des années 1970, l'écureuil de Corée (Tamiassibiricus) a été introduit accidentellement en Forêt de Soignes, etil semble que sa population soit, depuis, en plein essor. Les avisdivergent en ce qui concerne la pression écologique qu'il pourraitexercer sur son cousin indigène, l'écureuil roux, parce que lesniches que les deux espèces occupent ne sont que partiellementidentiques. Pour ma part, mais ce n'est pas une observationscientifique, j'ai l'impression au fil des années de voir de plus enplus d'écureuils de Corée, et de moins en moins d'écureuils roux.Par contre, la pression que l'écureuil de Corée exerce sur certainspassereaux dont il occupe l'habitat semble avérée.De façon plus préoccupante, l'écureuil de Corée se révèlesupporter une charge importante de tiques. Ces ectoparasites,vecteurs de nombreux pathogènes, peuvent lui transmettre enl'occurrence une bactérie, Borrelia burgdorferi, agent de la maladiede Lyme, dont il est porteur sain. Des études effectuées en Francemontrent qu'un tiers environ des écureuils de Corée sont porteursde cette bactérie. Compte tenu de leur charge importante en tiques(plusieurs centaines par individu), ce rongeur exotique peut êtreainsi à l'origine de l'émergence potentielle de cette maladie enRégion bruxelloise. En effet, les tiques ayant quitté l'animal seretrouvent facilement chez l'être humain à la faveur d'une promenadeen forêt. Les fougères, notamment, peuvent en êtreinfestées.Les patients affectés par la maladie de Lyme peuvent ressentirun état grippal prolongé accompagné éventuellement de migraines,de douleurs articulaires ou de névrites (les micro<strong>be</strong>s s'accumulentdans les vaisseaux sanguins qui irriguent les nerfs, les priventparfois d'oxygène et engendrent alors des douleurs comparables àune sciatique par exemple). Certains patients développent uneparalysie transitoire du nerf facial. Plus rarement, les patientsprésentent des formes plus graves de la maladie, comme l'encéphalomyélite (lésions du cerveau provoquant des insomnies, unchangement de caractère ou une perte de mémoire). Enfin,l'encéphalite à tiques sous sa forme virale, qui peut provoquer detrès dangereuses méningites, n'est pas présente chez nous, maiselle l'est déjà en Suisse, en Autriche et en Allemagne.Mes questions sont donc les suivantes :– Quelle est l'évolution récente de la population de l'écureuil deCorée en Forêt de Soignes ? Vu son abondance, au détrimentéventuel de quelles espèces s'est-il multiplié ?– Y a-t-il eu en Région bruxelloise des études portant surl'abondance de tiques chez l'écureuil de Corée, et sur la prévalencede la bactérie Borrelia dans sa population ? L'émergenceéventuelle de la maladie de Lyme en Région bruxelloise a-t-elleété envisagée ?Réponse : En réponse à sa question, je communique à l'honorablemembre les éléments suivants :Depuis 1992, la répartition et l'état des populations des espècesanimales et végétales sauvages dans la Région de Bruxelles-Vraag nr 670 van mevr. Julie de Groote d.d. 6 juni 2008(Fr.) :De massale aanwezigheid van Si<strong>be</strong>rische grondeekhoorns inhet Zoniënwoud en de gevaren voor de verspreiding van de ziektevan Lyme.In de jaren 70 is de Si<strong>be</strong>rische grondeekhoorn per ongelijk inhet Zoniënwoud terechtgekomen en sedertdien lijkt de populatieuit te breiden. De meningen verschillen over de vraag of deinheemse eekhoorn in de verdrukking kan komen door dezeuitheemse soort daar de nesten van <strong>be</strong>ide soorten vrijwel gelijkzijn. Hoewel het niet om een wetenschappelijke observatie gaatheb ik de indruk dat er in de loop der jaren Si<strong>be</strong>rische grondeekhoornszijn bijgekomen en er minder en minder inheemseeekhoorns zijn. Bewezen lijkt dat de Si<strong>be</strong>rische grondeekhoornsommige zangvogels in dezelfde habitat verdringt.Meer verontrustend is dat de Si<strong>be</strong>rische grondeekhoorn dragerblijkt te zijn van veel teken. Deze ectoparasieten die vele ziektenkunnen verwekken, en in casu de bacterie Borrelia burgdorferikunnen doorgeven die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Studies inFrankrijk heb<strong>be</strong>n uitgewezen dat ongeveer een derde van deSi<strong>be</strong>rische grondeekhoorns drager zijn van de bacterie. Rekeninghoudend met de vele teken die ze dragen (meer dan honderd pereekhoorn) kan dit exotisch knaagdier aldus aan de oorsprongliggen van het potentieel uitbreken van deze ziekte in het BrusselsGewest. Teken kunnen tijdens een wandeling in het bos gemakkelijkovergaan van het dier op een mens. Varens kunnen er onder meerdoor geteisterd worden.Patiënten met de ziekte van Lyme kunnen zich langduriggrieperig voelen, eventueel met migraine, gewrichtspijn of zenuwaandoeningen(de micro<strong>be</strong>s stapelen zich op in de bloedvaten diede zenuwen van bloed voorzien, <strong>be</strong>letten de zuurstoftoevoer enveroorzaken pijn die te vergelijken is met ischias bijvoor<strong>be</strong>eld).Sommige patiënten ontwikkelen een tijdelijke verlamming van deaangezichtszenuw. Zeldzamer krijgen de patiënten ernstigervormen van de ziekte, zoals encephalomyelitis (hersenletsels dieslapeloosheid veroorzaken, verandering van karakter of geheugenverlies).Tenslotte komt tekenencephalitis in de virale vormdie zeer gevaarlijke meningitis kan veroorzaken, niet voor bij onsmaar wel al in Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland.Mijn vragen zijn de volgende :– Wat is de recente evolutie van de populatie van de Si<strong>be</strong>rischegrondeekhoorn in het Zoniënwoud ? Ten nadele van welkesoorten is de populatie uitgebreid ?– Zijn er in het Brussels Gewest studies uitgevoerd over de grotehoeveelheid teken bij de Si<strong>be</strong>rische grondeekhoorn, en over deBorreliabacterie bij de populatie ? Kan de ziekte van Lymeeventueel uitbreken in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ?Antwoord : In antwoord op zijn vraag, deel ik het geachte lidde volgende elementen mede :Sinds 1992 worden de verspreiding en de toestand van wildedier- en plantensoorten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest