Nationale Drug Monitor; jaarbericht 2009 - Trimbos-instituut

Het idee achter deze vijf kernindicatoren is dat de drugssituatie in een land ernstiger isnaarmate er méér drugsgebruik voorkomt in de algemene bevolking, er méér problematischedrugsgebruikers en verslaafden zijn, er méér een beroep wordt gedaan op dehulpverlening en er méér ziekte en sterfte voorkomt in relatie tot drugsgebruik. Trendsin deze indicatoren kunnen echter door meer factoren worden beïnvloed dan alleen dedrugsproblematiek. Voor een nadere toelichting verwijzen we naar kader 1.Voor zover beschikbaar zijn ook gegevens opgenomen over aanbod en markt, zoals deprijs en kwaliteit van drugs. De NDM rapporteert ook over de geregistreerde drugscriminaliteiten de strafrechtelijke reactie hierop. Dit gebeurt eveneens volgens een serieindicatoren, waarvoor het WODC gegevens verzamelt (Meijer, Aidala, Verrest, VanPanhuis en Essers, 2003; Snippe, Hoogeveen en Bieleman, 2000).Wat betekenen de epidemiologische kernindicatoren?De kernindicatoren van het EMCDDA zijn bedoeld om de stand van de drugsproblematiekweer te geven en ontwikkelingen te kunnen monitoren. Ook dienen zij bijte dragen aan een bredere analyse van beleidsuitkomsten, al kleven hier veel hakenen ogen aan (Van Laar en Van Ooyen, 2009). Het EMCDDA heeft voor vijf drugsindicatorenprotocollen ontwikkeld, die de EU-lidstaten moeten gebruiken bij degegevensverzameling (EMCDDA, 2009). Doel is dat op Europees niveau gegevensover drugsgebruik en de gevolgen daarvan tussen landen (beter) vergelijkbaar zijn.Ondanks duidelijke vooruitgang is dit einddoel nog niet bereikt. Verschillen tussenlanden, zeker als deze klein zijn, moeten daarom nog steeds voorzichtig wordengeïnterpreteerd. In dit jaarbericht wordt de situatie rondom de consumptie vanalcohol en tabak ook aan de hand van deze indicatoren beschreven; deze gegevenszijn op een paar uitzondering na niet op een internationaal gestandaardiseerde wijzeverzameld.Middelengebruik in de algemene bevolking (en scholieren)Bevolkingsonderzoeken naar middelengebruik geven zicht op de omvang vanhet gebruik en risicogroepen en - indien periodiek uitgevoerd volgens de zelfdemethode – ontwikkelingen hierin. Bij de beschrijving van het gebruik van alcoholen drugs worden doorgaans verschillende groepen gebruikers onderscheiden. Degrootste groep bestaat uit mensen die ooit in hun leven één of meer keer alcoholen/of drugs hebben geconsumeerd (ooitgebruik), al is dat jaren geleden. Een betereindicator van actuele ontwikkelingen vormt het percentage mensen dat pas nog, inhet laatste jaar of maand, een middel heeft gebruikt (recent en actueel gebruik).De wijze waarop de vragen worden gesteld (bijv. schriftelijk, telefonisch of ‘faceto-face’)en de interviewomstandigheden (bijv. aanwezigheid van een ouder) kunnenvan invloed zijn op de geneigdheid om middelengebruik ‘toe te geven’. Gezienhet relatief liberale klimaat in Nederland ten aanzien van drugsgebruik, vooral van28 Nationale Drug Monitor – Jaarbericht 2009