Nationale Drug Monitor; jaarbericht 2009 - Trimbos-instituut

• Er zijn heel duidelijke aanwijzingen dat het drinken van alcohol gepaard gaat met eenverhoging van het risico op borstkanker.• Er zijn duidelijke aanwijzingen voor een verhoging van het risico op darmkanker, maarpas bij een consumptie van drie of meer glazen per dag.• Voor leverkanker zijn er ook duidelijke aanwijzingen dat alcohol het risico verhoogt,overigens nadat eerst levercirrose is ontstaan.Overmatig alcoholgebruik verhoogt eveneens het risico op hart- en vaatziekten enbeschadiging van hersenen en zenuwen (Single et al., 1999; Poppelier et al., 2002).• Bij dagelijks gebruik van vijf glazen of meer stijgt de kans op aantasting van de kransslagaders.• Consumptie van meer dan twee glazen per dag verhoogt ook de kans op beroertenof herseninfarcten. Dit geldt alleen voor zogenoemde ‘bloedige’ herseninfarcten.• Langdurige en excessieve alcoholconsumptie (meer dan acht eenheden per dag) kanmogelijk de zenuwbanen en zenuwtakken aantasten (polyneuropathie), de hersenendoen krimpen en cognitieve functies (leren, geheugen, aandacht en dergelijke)schaden.• Het in korte tijd innemen van een grote hoeveelheid alcohol, verhoogt het risico ophart- en vaatziekten, acuut nierfalen en hersenbeschadiging.De Gezondheidsraad concludeert in een advies over alcoholgebruik bij conceptie,zwangerschap en borstvoeding dat het niet mogelijk is om voor alcoholgebruik vóórde conceptie (door vrouw én man) en tijdens de zwangerschap of borstvoeding eenveilige ondergrens vast te stellen (Gezondheidsraad, 2005).• E r zijn aanwijzingen dat alcoholgebruik vóór de conceptie vanaf één standaardglas per dag of mogelijk zelfs bij een lager consumptieniveau de vruchtbaarheidvan de vrouw vermindert en het risico van miskramen en foetale sterfte verhoogt.De laatste twee risico’s worden ook verhoogd door alcoholconsumptie van deman.• Bij een gemiddeld consumptieniveau van minder dan één standaard glas per dagtijdens de zwangerschap zijn mogelijk de risico’s van miskramen, foetale sterfte envroeggeboorte verhoogd en is mogelijk sprake van een negatieve invloed op depsychomotorische ontwikkeling van het kind na de geboorte. De effecten wordensterker bij een hoger gemiddeld gebruik. Bij gebruik van zes standaard glazen ofmeer per dag is ook het risico verhoogd dat bij het kind aangeboren afwijkingenen de specifieke gelaatskenmerken van het Foetaal Alcohol Syndroom optreden.• Na gebruik van één tot twee glazen alcohol tijdens de borstvoeding blijkt de zuigelingin de daarop volgende drie uren aanzienlijk minder te drinken en een verstoordslaap-waakpatroon te hebben.Zwaar en langdurig alcoholgebruik door adolescenten is in verband gebracht met schadelijkeeffecten op de (ontwikkeling van de) hersenen (Verdurmen et al., 2006).• Onderzoek laat vooral negatieve effecten zien op leren en geheugen.7 Alcohol175