kunststof 1 (pdf) - Jacob Alkema

Kunststof1e collegeUtrechtfebruari 2011HKU

MaterialenVandaag:• Planning• Tentamen/hertentamen• Theorieles Kunststof• Opdracht

Planning :Materialen• 31 jan: kunststof• 7 feb: kunststof• 14 feb: Hertentamen 1 e half jaar + les kunststof• 21 feb: kunststo/composiet + boek• 28 feb: Keramiek• 7 maart: Glas• 14 maart: Beton + bespreken boek• 21 maart: papier + 2e hertentamen 1 e half jaar• 28 maart: Textiel• 4 april: vragen, materialenboek, proeftentamen• 11 april: tentamen• 18 april: materialenboek inleveren, praktijkopdracht• 9 mei: praktijkopdracht, moodboard inleveren• 16 mei: praktijkopdracht inleveren

City Lounge, St. Gallen 2005, Carlos Martinez en Pipilotti Rist

Front end D tower 2004 Doetinchem, NOX

Materialen

Parts House Open-Air Entertainment Pavilion 2004, Johnsen Schmaling

Museum Kunsthaus 2003Graz, spacelab – PeterCook, Colin Fournier

MaterialenPlastic vs kunststof:Grieks Plasticos = vormen en gieten. PlastischIn Nederland wordt de voorkeur gegeven aan het woordkunststof.Scheikundigen en professionals spreken van‘polymeren’

MaterialenSpraakverwarringen in de kunststofwereldKunststof is een organische stofKunststof is kunstmatig gevormde materieNaamsverwarring:- Acrylaat versus plexiglas- PTFE versus Teflon- Lexaan versus Polycarbonaat- etc

MaterialenGeschiedenisKunststof is een materiaal zonder ‘geschiedenis’. Kunststof‘was er ineens’. Een materiaal uit een fabriek. Bijna elkmateriaal heeft een ‘ambachtelijke’ kant. Kunststof niet.Kunststof en industrie zijn onlosmakelijk verbonden.Kunststof kent een flinke identiteitscrisis. Een tweederangsimitatie materiaal. Een veelal (in denkbeelden) goedkopervervangingsmateriaal met ‘toevallig’ nog voordelen ook(schoon houden, slijtvast)

GeschiedenisMaterialenGietbare of vervormbare materialen (bij lagere temperaturen)zijn al vroeg gewenst:

GeschiedenisMaterialenGietbare of vervormbare materialen (bij lagere temperaturen)zijn al vroeg gewenst:Prehistorie: bont met klei

GeschiedenisMaterialenGietbare of vervormbare materialen (bij lagere temperaturen)zijn al vroeg gewenst:Prehistorie: bont met kleiLater: hars, amber, rubber en was

GeschiedenisMaterialenGietbare of vervormbare materialen (bij lagere temperaturen)zijn al vroeg gewenst:Prehistorie: bont met kleiLater: hars, amber, rubber en was15 e eeuw: Papier Mache16 e eeuw: hars uit geitenkaas

GeschiedenisMaterialenGietbare of vervormbare materialen (bij lagere temperaturen)zijn al vroeg gewenst:Prehistorie: bont met kleiLater: hars, amber, rubber en was15 e eeuw: Papier Mache16 e eeuw: hars uit geitenkaas17 e eeuw: scagliola techniek voor vervormbaar marmer

GeschiedenisMaterialenGietbare of vervormbare materialen (bij lagere temperaturen)zijn al vroeg gewenst:Prehistorie: bont met kleiLater: hars, amber, rubber en was15 e eeuw: Papier Mache16 e eeuw: hars uit geitenkaas17 e eeuw: scagliola technique voor vervormbaar marmer19 e eeuw: rubber (en vulcanisatie), Linoleum/Marmoleum

Materialen

Gevulcaniseerd rubberMaterialen

GeschiedenisMaterialenGietbare of vervormbare materialen (bij lagere temperaturen)zijn al vroeg gewenst:Prehistorie: bont met kleiLater: hars, amber, rubber en was15 e eeuw: Papier Mache16 e eeuw: hars uit geitenkaas17 e eeuw: scagliola technique voor vervormbaar marmer19 e eeuw: rubber (en vulcanisatie), Linoleum/Marmoleum1862: Parkesine (door Alexander Parkes) celluloid

Celluloid1 e thermoplast.Celluloid = cellulosenitraat + kamferCellulosenitraat = Cellulose + salpeterzuur + zwavelzuurCellulose = polysacharide die door bomen/planten wordtaangemaaktMaterialenPolysacharide = biopolymeer van koolhydraten opgebouwduit monosacharideMonosacharide = eenvoudige koolhydraten

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet =merknaam voor fenolhars (fenol & formaldehyde)Materialen

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: BakelietMaterialen1912: PVC = polyvinylchloride of polychlooretheen. Pastoegepast na 1926 vanwege vondst toeslagstoffen

Maar ook: platen, dampdichte membranen (onder gestort beton),dekzeilen, imitatieleer, opblaasartikelen, tape, tuinslangen,elektriciteitskabels, verpakking etc etc

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet1912: PVC1933: PolyetheenMaterialen

Maar ook: vuilniszak,plastic tas, tanks,melkfles etc

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet1912: PVC1933: Polyetheen1935: Polyamide (Nylon lp’s)Materialen

Maar ook:stopcontact,zolen,koppelingen

MaterialenGeschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet1912: PVC1933: Polyetheen1935: Polyamide (Nylon lp’s)1939: Teflon (Manhattan) = PTFE = polytetrafluoretheen

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet1912: PVC1933: Polyetheen1935: Polyamide (Nylon lp’s)1939: Teflon1941: PolyesterMaterialen

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet1912: PVC1933: Polyetheen1935: Polyamide (Nylon lp’s)1939: Teflon1941: Polyester1949: (geëxpandeerd) Polystyreen (piepschuim)Materialen

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet1912: PVC1933: Polyetheen1935: Polyamide (Nylon lp’s)1939: Teflon1941: Polyester1949: (geëxpandeerd) Polystyreen (piepschuim)1952: PolycarbonaatMaterialen

Geschiedenis1907: eerste volledig synthetische kunststof: Bakeliet1912: PVC1933: Polyetheen1935: Polyamide (Nylon lp’s)1939: Teflon1941: Polyester1949: (geëxpandeerd) Polystyreen (piepschuim)1952: Polycarbonaat1965: Aromatische Polyamides (Aramide, Kevlar) Materialen

En dat is niet alles.....MaterialenPolyolefinen: polymeren op basis van uitsluiten koolstof en waterstof- PE, polyetheen (polyethyleen)HDPELDPE-PP, PolypropeenStyrenen:- PS & EPS, polystyreen- ABS, Acrylonitril-Butadieen-StyreenVinyl:- PVC, Polyvinylchloride- PVOH, PolyvinylalcolholAcryl:- PMMA, Polymethylmethacrylaat

MaterialenEn dat is niet alles.....PC, Polycarbonaat:Thermoplastisch polyurethaan (TPU)Thermoplastisch polyester:- PET, polyetheentereftalaat- en vele anderen......Polyamiden:- PA, polyamide, nylon- Aromatische polyamide (Aramide, Kevlar, Nomex)PolyesterEpoxy (hars)Polyurethaan (hars)Siliconen

En dat is niet alles.....CA, CelluloseacetaatEiwitten:- PLA, polylactic acid- rijst, aardappel en mais productenSynthetische rubbers (IR, CR, EPM, IIR, BR, ABR, SBR)Natuurrubbers (latex)En overigen....POM, PEEK, PTFE, formaldehydenMaterialen

Kunststof chemie

Kunststof chemie

MaterialenKunststof chemie- Van monomeer tot polymeer

MaterialenKunststof chemie- Van monomeer tot polymeer- De chemische industrie produceert basismonomerenals styreen, propyleen en ethyleen (vergelijk metorganische basismonomeren als koolhydraten)

MaterialenKunststof chemie- Kunststof bestaan uit lange moleculaire ketens.- Centrale atoom: koolstof (behalve bij siliconen)- Waterstofatomen behoren tot de basisstructuur, ookte vervangen door zuurstof-, stikstof-, chloor- enfluoratomen- De ingredienten worden gewonnen uit natuurlijkestoffen als aardolie, aardgas, kolen en andereminerale of organische materialen als zeezout,kalksteen, water en hout.

Bioplasten, Thermoplast, thermoharder en elastomeren.Materialen

Bioplasten, Thermoplast, thermoharder en elastomeren.Bioplasten:- Gemaakt van organisch materiaal als eiwit, cellulose en rubberThermoplast:- Wordt zacht bij hogere temperaturen- Kunnen bij verwarming in een bepaalde vorm gebracht wordenThermoharder:- Vormgeving vind plaats door chemische uitharding (2-komponenten).- Ontbinden bij hogere temperatuurElastomeren (Rubbers):- tussen Thermoplast en Thermoharder in- elastische/plastische eigenschappenMaterialen

MaterialenThermoplasten:Kan keer op keer opnieuw vervormd worden onderinvloed van warmte.

MaterialenThermoplasten:PE, PolyetheenPP, PolypropeenPVC, PolyvinylchloridePS, PolystyreenPC, PolycarbonaatPolyester (PET)PMMA, AcrylaatPA, PolyamidenPU, PolyurethaanOverigen- PTFE, polytetrafluoretheen (teflon)- Vezels (terlenka, trivera)

MaterialenThermoharders:Kunnen 1 keer worden gevormd. Door dichtemolecuulstructuur kunnen ze hogere temperaturenverdragen

MaterialenThermoharders:FormaldehydenPolyester(harsen)Epoxy(harsen)PU, Polyurethaan

Elastomeren (rubbers):Natuurrubber (latex)Synthetisch rubber (silicone, PU, acrylaat, etc,etc)MaterialenFlexibele kunststoffen door losse molecuulstructuren

MaterialenVoor volgende week:Maken boek kunststof. Zoek op en print uit:

MaterialenVoor de komende weken: Het materialenboek.Hoe kan je naar metaal kijken:• Kunststof in het gebruik (interieur, exterieur,meubel, object, kunst)• Materiaalvernieuwing (nieuwe combinaties vangrondstof en bewerking)• Inspirerende architecten en vormgeversNeem waar, observeer.Ken en ontdek je eigen voorkeuren.Ontwikkel een eigen stijl