Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van ... - Kwaliteitskoepel

Bijlage 7Systemische behandeling van autoimmuun-oogziektenDr. M.P. van HagenInleidingStudies met immuunsuppressiva in de behandeling van autoimmuun-oogziekten zijn schaars. Het ismoeilijk om grote aantallen patiënten te includeren omdat uveitis weinig voorkomt en er is geen “goudenstandaard” therapie, waar een nieuw medicijn mee kan worden vergeleken. Daarnaast maakt hetwisselende natuurlijke beloop het moeilijk om de ene studie te vergelijken met de andere.Centraal in de behandeling staan nog steeds de glucocorticoïden.Hieronder worden frequent toegepaste systemische immuunsuppressiva voor de behandeling vanautoimmuun-oogziekten besproken waarbij de nadruk ligt op therapie met glucocorticoïden. Omdat desystemische behandeling met immuunsuppressiva veel complicaties op intern gebied kent, wordt er vanuitgegaan dat systemische behandeling toegepast wordt in samenspraak met een internist of reumatoloog,die ervaring heeft met deze middelen.7.1. GlucocorticoïdenGlucocorticoïden worden in farmacologische doses gegeven om patiënten met immunologischeafwijkingen van het oog te behandelen. Veel van de farmacologische toepassingen zijn empirisch, hetklinische effect noch het mechanisme zijn duidelijk bevestigd. Chronische therapie heeft nogal watbijwerkingen, dit varieert van suppressie van de hypothalamus-hypofyse-bijnier as en Cushing’s syndroomtot infecties en mentale veranderingen. Factoren die zowel invloed hebben op het therapeutische effect alsop de bijwerkingen omvatten:• de farmacologische hoeveelheden glucocorticoïd,• de dagelijkse dosering en tijdstip van de medicatie op de dag• de individuele verschillen in steroïdmetabolisme en• de duur van de behandelingDe aanpak van glucocorticoïd-onttrekking om bijnierinsufficiëntie en de recidiverende activiteit van deonderliggende ziekte te voorkomen, wordt apart besproken.7.1.1 Werking: algemene immuunsuppressie7.1.2 Criteria voor behandeling• Acute noodzaakEen hoge dosering glucocorticoïden kan met weinig risico toegepast worden gedurende een paardagen en kan daarom gebruikt worden in urgente situaties.• Chronische therapieIn minder urgente omstandigheden moeten voor- en nadelen van een glucocorticoïd voorzichtigworden gewogen. Het ziektebeeld moet nauwkeurig gevolgd te worden om het therapeutische effect tebeoordelen. Glucocorticoïden kunnen niet aan één stuk door worden gegeven zonder nadelige65Richtlijn diagnostiek en behandeling van uveitis 15 mei 2007