Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van ... - Kwaliteitskoepel

• Relatief frequent voorkomend:▪ Bindweefselziekten of systemische vasculitis, o.a. reumatoïde artritis, polyarteriitis nodosa,systemische lupus erythematosus (SLE), ziekte van Wegener, relapsing polychondritis▪ Ziekte van Bechterew e.a. seronegatieve artritiden en jicht 17▪ Infectieuze aandoeningen: m.n. herpes virussen (VZV)▪ Surgically-induced posterior scleritis (SINS) na m.n. cataractchirurgie• Weinig voorkomend:▪ Systemische necrotiserende vasculitis, o.a. Churg-Strauss angiitis, microscopic polyangiitis,hypersensitivity vasculitis, giant cell arteriitis (GCA-arteriitis temporalis), Takayasu’s arteriitis▪ Inflammatory bowel disease (IBD): ziekte van Crohn en colitis ulcerosa▪ Bij intraoculaire ontstekingen, o.a. ernstige toxoplasma chorioretinitis, VKH syndroom▪ Infectieuze aandoeningen: o.a. Pseudomonas spec., bij de ziekte van Lyme, tuberculose, syfilis.▪ Sarcoïdosis▪ Medicatie geassocieerd bij bisfosfonaten o.a.alendronaat 165.2 Diagnostiek• Onderscheid tussen een eenvoudige episcleritis en anterieure scleritis kan gemaakt worden doorvasoconstrictieve druppels. Bij een episcleritis zullen de oppervlakkige vaten verbleken en de sclerawordt beter zichtbaar onder de ontstoken episclera. Verder kleurt het episclerale oedeem in hetontstoken gebied geel met roodvrij licht. Dit wordt zelden gezien bij scleritis (zie Tabel 5.1).• Screening bij episcleritis lijkt, gezien het zelf limiterende beloop, niet zinvol.• Bij ongeveer 50% van de scleritiden zou een associatie met een systeemaandoening gevonden worden(posterieure scleritis is hierop vaak een uitzondering) 3,6,7,18,19 . Het is van belang de diagnostiek in eersteinstantie te richten op de meest voorkomende oorzaken 5 .5.2.1 Plan van aanpak om de meest voorkomende oorzaken vast te stellen bij scleritis.Vragenlijst laten invullen door de patiënt zelf. Bij de anamnese dient vooral aandacht geschonken aan hetvóórkomen van systemische aandoeningen. Verder aan de medicatie, operatieve ingrepen en traumata(zie Bijlage 1).Het is van belang de initiële diagnostiek te richten op de meest voorkomende oorzaken. Om tedifferentiëren tussen de bovengenoemde frequent voorkomende oorzaken zijn volgens de werkgroep devolgende diagnostische stappen essentieel:• Scleritis-patiënten screenen volgens de standaardscreening (zie Bijlage 3).• Verwijzen naar de reumatoloog, dan wel internist bij afwijkende screening.• VOK-punctie zeer zelden bij verdenking op infectieuze oorzaak of als immuunsuppressie geen effectresulteert en de scleritis verergert.• Ultrasonografie speelt een belangrijke rol bij het stellen van de diagnose scleritis posterior, vooral in diegevallen waar fundoscopische afwijkingen (chorioidea-plooien, papiloedeem, choroid-effusion en ablatioretinae) niet evident zijn, en bij het vervolgen van de therapie. De belangrijkste bevinding bij hetultrasonografische onderzoek is de verdikking van de sclera. Deze verdikking kan meer of minderuitgesproken zijn en kan diffuus of plaatselijk zijn. Dit laatste wordt gezien bij een nodulaire scleritis. Deverdikte sclera is veelal hoogreflectief en regelmatig van structuur. Vaak is er ook sprake vanepisclerale ontsteking, die zich uit in het zichtbaar worden van de ruimte van Tenon, vooral temporaal.Ook de retina en de chorioidea zijn verdikt. Het karakteristieke USG patroon bestaat uit vochtophopingRichtlijn diagnostiek en behandeling van uveitis 15 mei 200745