Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van ... - Kwaliteitskoepel

Hoofdstuk 5Episcleritis en scleritisDr. A. van der Lelij5.1 InleidingIn de oogheelkundige praktijk komt episcleritis aanzienlijk vaker voor dan scleritis. Episcleritis is een acute,recidiverende, relatief milde ontsteking van het oppervlakkige bindweefsel grenzend aan de sclera. Deexacte incidentie is niet bekend. Eén studie meldt, dat bij 0.08% van alle eerste oogheelkundige consultende diagnose episleritis wordt gesteld 1 . Hoewel er associaties met systeemaandoeningen (32-36%) zijn,wordt in het algemeen geen onderzoek verricht vanwege het zelflimiterende karakter. De meeste patiëntenhebben dan ook geen therapie nodig 2-4 .Scleritis is zeldzaam en en de incidentie en prevalentie in de algemene populatie is onbekend. De meesteoogartsen zullen waarschijnlijk slechts één nieuwe patiënt zien per drie tot vijf jaar Het merendeel van depatiënten heeft een anterieure scleritis (78-85%) 4,5 welke veelal beperkt blijft tot het oog. Ongeveer de helftvan de scleritispatiënten zou een systemische immuungemediëerde aandoening hebben en 4-18% eeninfectieuze aandoening (m.n. VZV) 3,6,7 . Bij 6-10% van de patiënten met relapsing polychondritis, M.Wegener, IBD, polyarteriitis nodosa en reumatoïde artritis zou zich op enig moment een scleritisvoordoen 8-13 . Necrotiserende scleritis anterior is m.n. geassocieerd met auto-immuunziekten 3,4,14 .Voor de indeling van episcleritis en scleritis geldt het volgende onderscheid:1. Episcleritis• Diffuus• Nodulair2. Scleritis• Anterior • Diffuus• Nodulair• Necrotiserend- met ontsteking- zonder ontsteking / scleromalacia perforans• Posterior incl. surgically-induced necrotizing scleritis (SINS)Voor de etiologie / associaties met systeemaandoeningen van episcleritis en scleritis 14,15 geldt:1. Episcleritis:• Idiopatisch (meestal)• Atopie• Jicht• Bindweefselziekten of systemische vasculitis, o.a. reumatoïde artritis, polyarteriitis nodosa,systemische lupus erythematosus (SLE), ziekte van Wegener, relapsing polychondritis• Infectieuze oorzaken, o.a. VZV, HSV, ziekte van Lyme, syfilis, hepatitis B• Medicatie geassocieerd bij bisfosfonaten o.a. alendronaat 16• Diversen, o.a. rosacea, schildklieraandoeningen, ziekte van Bechterew e.a. seronegatieveartritiden en inflammatory bowel disease (IBD) 172. Scleritis:Richtlijn diagnostiek en behandeling van uveitis 15 mei 200744