Vertrouwen - Bisdom Haarlem

4Vertrouwen5Het woord ’vertrouwen’ valt de laatste tijd geregeld in de media. Het blijkt dat onzesamenleving veel meer gestoeld is op ’vertrouwen’ dan we ons realiseren. Gebrekaan vertrouwen speelde bijvoorbeeld een grote rol in de financiële crisis, maar nuis ook onze kerk onderwerp geworden in deze discussie. Eugène Brussee onderzochtvoor Samen Kerk de betekenis van het woord ’vertrouwen’.Vertrouwenis onontbeerlijkOp zoek naar de betekenis van het woord ’vertrouwen’ kom ik telkens het woord ’geloven’ tegen. Blijkbaarhebben die twee woorden heel veel met elkaar te maken. Helemaal als het om verlossing gaat.Vertrouwen is belangrijk in elke contact. Zakelijk moet ik ervan op aan kunnen dat iemand te vertrouwenis als hij mij iets toezegt. Ik geloof die ander op zijn of haar woord. Anders kun je geen zaken doen. Ineen vriendschap geldt dat nog meer. Zonder vertrouwen kan er nooit een intieme relatie ontstaan. Enin een huwelijk is het onontbeerlijk. Als je elkaar niet kunt vertrouwen, kun je niet verder met elkaar. Wegebruiken niet voor niets het woord ’trouwen’. Je gelooft dat je die ander trouw kunt zijn en dat die anderjou trouw kan zijn.Geloof en vertrouwenBij een simpele zoekactie komt het woord ’vertrouwen’ 183 keer voor in de bijbel in 179 verschillendeverzen. We vinden het woord vertrouwen het vaakst terug in de psalmen. Zo lezen we in psalm 118:“Beter te schuilen bij de HEER dan te vertrouwen op mensen. Beter te schuilen bij de HEER dan tevertrouwen op mannen met macht.” Je moet dus voorzichtig zijn om mensen je vertrouwen te geven.Naar God toe geldt juist wel dat vertrouwen. In psalm 9 lezen we: “Wie uw naam kent, kan op u vertrouwen,u verlaat niet wie u zoeken, HEER.” En in psalm 10 staat: “Op u vertrouwen weerloze mensen, dewezen, u komt hun te hulp.” Ook hier geldt dus dat geloven en vertrouwen dicht bij elkaar liggen.In de relatie met God is het woord vertrouwen heel belangrijk. Geloven in God heeft direct te maken metvertrouwen op en bovendien jezelf toevertrouwen aan God. Mensen in nood vertrouwen zichzelf toe aanGod en Zijn bekommernis om hen, omdat ze geloven dat Hij trouw is. Maar de trouw van God staat inde bijbel vaak in schril contrast met de ontrouw van Gods volk. Zijn mensen dan niet te vertrouwen? Nietaltijd. Maar God wel.Ik kan altijd van God op aan. Dat is iets wat je kunt geloven en hopelijk ook ervaren mag in je leven,zodat dat vertrouwen groeien kan en ook de overgave. Het feest van Pasen leert dat God alles voor onsoverheeft. Wij mogen vertrouwen op Zijn verlossing en zo geloven in de verrijzenis. Hij overwint zelfsonze ontrouw.■Eugène Brussee

12Kerkengek131De bedoeling van deze serie artikelen is om aandacht te bestedenaan de verbeelding van de Bijbel (met name van het OudeTestament) in de kerkelijke architectuur. We behandelden almenige kerk in binnen- en buitenland. Ook in ons eigen bisdomzijn interessante kerken: de uwe? Is er ooit een boekje oververschenen? We zijn geïnteresseerd. We kregen een reactie uitHeemstede, waar een zoon van Cuypers aan de gang ging.Vader en zoon Cuypers in actie2Heemstede is ouder dan men denkt! Al in de11e eeuw is het dorp ontstaan. Op een strandwalachter de duinen kwamen kleine buurtschappentot ontwikkeling. De heer van Heemstede bouwdein 1290 bij de monding van het Buiten Spaarneeen kasteel. Daar omheen ontwikkelde zich eenbescheiden dorpskom met een kerkje uit 1347,bijkerk van de Haarlemse Bavo. De eerste bisschopvan Haarlem, Nicolaas van Nieuwland, overnachttedaarnaast ten huize van Peter van Aap de nachtvoor 1 februari 1562, de dag waarop hij de zetelvan Haarlem in bezit zou nemen. In 1623 werd hetin 1573 zwaar beschadigde middeleeuwse gebouwdoor de huidige (Hervormde) kerk vervangen. Langsde strandwal ontstonden in de 17e en 18e eeuwallerlei buitenplaatsen. Vooral na 1900 werd heteen geliefde woonplaats voor welgestelde renteniersen forensen. Een door J. Stuyt en Jos Cuypers(de beide bouwmeesters van de Haarlemse Bavo)opgesteld uitbreidingsplan kwam er in 1912.Diezelfde Jos Cuypers die we straks als bouwheervan de O.L.V. kerk zullen ontmoeten, bouwde ooknog het raadhuis. En Stuyt werd de bouwheer vanhet Seminarie Hageveld.De katholieke kerkenAls we naar de katholieke kerken kijken, moeten wede Bavo aan de Herenweg eerst noemen. ArchitectMargry tekende ervoor. De kerk verrees in 1877 enverving een waterstaatskerkje uit 1818. Vandaagbehandel ik echter de andere, nieuwere kerk: deO.L.V. Hemelvaartkerk aan het Valkenburgerplein.Die staat dichter bij het oude dorp dan de Bavo.De bouwheer van de kerk, pastoor Nieuwenhuis,had ingewoond in de pastorie van de kathedraal.Daardoor was hij goed bekend met de Cuypers-stijl.Zijn kerk moest door dezelfde Jos Cuypers wordenontworpen. Hij werd geholpen door zijn zoon Pierre,genoemd naar opa Cuypers die het Rijksmuseumen enorme Neogotische kerken had gebouwd. Zomoest het dus wel lukken.Komend vanaf Hoofddorp valt de kloeke toren opvan de Lieve Vrouwekerk, bijna 37 meter hoog.Hij kwam in 1925-1927 tot stand. Vader Jos enzoon Pierre volgden een expressionistisch ontwerpen hadden een kerk met een toren en een rijzigekoepel voor ogen. Wegens geldgebrek is de koepeleen beetje laag uitgevallen en verdient die naameigenlijk niet meer. Hooguit kun je spreken vanruime stenen tent: een zeer bijbels gegeven. Dekerk werd gebouwd aan een plein dat sinds 1922genoemd is naar Johanna Valkenburgh, die hierooit een buitenplaats verwierf die in 1790 werdgesloopt. Er kwamen negenenzestig huizen voorin de plaats. Voor de kerk werd eerst nog gedachtaan een locatie dicht bij het toen net gebouwdeHageveld, maar de voorkeur ging uit naar hetcentraler gelegen plein waar veel tramverkeer was.De kerk kreeg als titel Beata Maria Virgine Assumpta,dezelfde titel die de middeleeuwse Heemsteedsekerk gedragen had. Op 25 maart 1927 werd de kerkingewijd.Een kerk in nieuwe stijlDe Neogotiek werd gezien als de ideale bouwstijlvoor katholieke kerken. Meer nog dan het Romaanswerd de Gotiek gezien als de bouwstijl van dekatholieke glorietijd: de 13e eeuw. In de katholiekekerkelijke bouwkunst zijn het vooral de ’jonge’Cuypers (Jos) en zijn medewerker Jan Stuyt diestaan voor vernieuwing. Waar het de architectuurbetreft, wilde men af van de pastiches van deGotiek. Zonder hatelijk te zijn kan ik zeggen dat deBavo aan de Herenweg daar een voorbeeld van is.Net zoals de grote Bavo aan de Leidsevaart eenkerk is waarin de vernieuwing in de architectuur ende decoratie zichtbaar is, zo is dat ook bij nieuweO.L.V. kerk het geval. Kenmerkend zijn: centraalbouwen indrukwekkende ingangspartijen (westwerken).Daarnaast zijn er Berlagiaanse en Jugendstilelementen.Interessant is om de Heemsteedse kerk tevergelijken met de kerken die Stuyt en Jos Cuyperselders samen bouwden: de Antonius in Utrecht,de Sint Jacob in Den Bosch en de AmsterdamseObrecht. Die laatste is eerder in deze rubriekbehandeld.Als u de kerk betreedt vanuit de majestueuzeingangspartij (let op de mooie tegelvloer) ervaartu de centraalbouw pas bij binnenkomst. Aanvankelijkvonden kerkelijke commissies de plaats vanhet hoofdaltaar niet nadrukkelijk genoeg en wasmen erg bang voor de parabolische vormen van debogen. Pastoor Nieuwenhuis blijft geloven in zijnontwerp en de architecten verwijten de commissiegebrek aan deskundigheid. Uiteindelijk wordt hetontwerp goedgekeurd. Dat was een goede zaak,want men was zijn tijd meteen vooruit en na hettweede Vaticaanse concilie hoefden er nauwelijksaanpassingen te worden gemaakt.De kerk maakt een ’schone’ indruk: geen afleidendefrutsels, maar schoon metselwerk overal.Het huidige altaar, vervaardigd door edelsmidJoost van Vlijmen, werd bij gelegenheid van het50-jarig bestaan van de parochie in 1977 doorbisschop Zwartkruis ingezegend. De kromming inde bronzen poten weerspiegelt de vele boogvormenin de kerk. Vorig jaar kwam er een ambo bijin dezelfde vormentaal. Het priesterkoor heeft eenmooi vloermozaïek, opgebouwd uit tegeltjes in devorm van een krakeling. De preekstoel draagt eenserie panelen met scènes uit de vroege christelijkeheilsgeschiedenis: de geboorte van Maria (!), hethuwelijk van Maria en Jozef, de Annunciatie, hetbezoek van Maria aan Elisabeth enz. Indrukwekkendzijn de wandschilderingen van Han Bijvoetuit 1945. Hij is bekend van zijn ramen in dekathedraal en zijn wandschilderingen in diezelfdekerk en in Heiloo. In Heemstede zijn ze in eenbijna Giotto-achtige stijl. De ten Hemelopnemingvan Maria wordt in een paradijselijke sfeer (goedpassend bij het fraaie Heemsteedse landschap)afgebeeld. Er zijn ook stadse elementen: koepeltjesvan het nieuwe Jeruzalem. Het hele priesterkoorhad beschilderd moeten worden. In het Noord-Hollands archief liggen de ontwerptekeningen.Beneden had Eva nog zichtbaar moeten zijn enalle apostelen die van Maria afscheid nemen. Menis echter van boven af begonnen; alleen wat zichin de hemel afspeelt is geschilderd. Toen was hetgeld op. Vermeldenswaard zijn ook de kleine, maarpittig gekleurde afbeeldingen in de ramen van FransBalendong: Mozes en Melchisedek in het hoogkoor,het scheepje van Jezus en de ark van Noach in detransepten, het Gouden Huis en de Mystieke Roosuit de Loretolitanie aan de ingangskant en zo meer.Altijd bewegingDe parochie is een levendige gemeenschapgeweest en is dat nog. Bij het 40-jarig parochiejubileumsprak de bekende, onlangs overleden,theoloog Schillebeeckx de parochie bemoedigendewoorden toe. De pastoors hadden hun eigen stijl.Dat gold voor pastoor Nieuwenhuizen in zijn eerdergenoemde discussie met de esthetische commissievan toen, voor de pastoors H. Drost en IJsTuijn, oud-leraar aan Sancta Maria, van 1985-1997parochieherder en inzegenaar van talloze huwelijken.Van 1997-2002 werkte hier de toen nog zeerjonge pastoor Matthieu Wagemaker, opgevolgddoor oud bisschoppelijk vicaris en kanunnik GuusHendriks. ’Dat er maar steeds mensen door depatrones van de kerk bij de hand genomen zullenworden om ’te doen wat Hij hen zeggen zal’. ■Hein Jan van Ogtrop, een Haarlemse buurman3Afbeeldingen1 Fresco boven in hethoogkoor.2 Exterieur.3 Het weidse interieur.4 Preekstoelreliëf metafbeelding; nu eensniet de geboorte vanJezus, maar die vanMaria.Gebruik is gemaaktvan het boekje uit deserie Haarlemse miniaturennr. 85 van DeVrieseborgh, uitgegevenb.g.v. het 75 jarigbestaan van de parochiein 2002. Dank aande heer Michel Bakkerdie mij gegevens verschafteen mevrouwEster Weijers die mijrondleidde.4SamenKerk april 2010

16 17Van OnderopIn de paastijd vieren we dat God een God is van levendenen niet van doden. Dat er leven is over de dood heen.En zo laten we de viering van Goede Vrijdag overgaan inde viering van de Paaswake als een viering van licht enleven. Een droevig einde gaat over in een gloednieuwbegin.Het licht van de paaskaars dat we aan het begin van deviering elkaar aanreiken, draagt een rijke symboliek inzich. Het verwijst op de eerste plaats naar het licht uithet scheppingsverhaal dat we die avond met elkaar lezenen waarin het eerste woord van God luidt: Er zij licht!Dat is wat God blijkbaar voor mensen wil. De paaskaarsverwijst ook naar het verhaal van de Uittocht uit Egypte,waarin verhaald wordt hoe het volk van God tijdens deUittocht overdag begeleid wordt door een beschermendewolk en in de nacht door een licht dat de weg wees. Maarbovenal verwijst dit licht naar de persoon van Jezus Christus,die het licht van de wereld wordt genoemd.In Muiden is het op tweede Paasdagvlaggetjesdag. Aan de kade van de Vechtliggen de traditionele zeilschepen. DeH. Nicolaaskerk te Muiden is openen achter in de kerk staan kraampjesmet tweedehandboeken. Dit staat inDrieklank, het parochienieuws van dedrie parochies in Weesp - Muiden -Muiderberg.Op De Hoogte, het parochiebulletin voor Vogelenzang,meldt dat na Pasen de loten weer wordenaangeboden om de paaskaars tewinnen. De loten zijn verkrijgbaarbij hetparochiesecretariaat voorE 1,50 per twee loten. Van dezeopbrengst wordt volgend jaareennieuwe paaskaars gekocht. Parochianenvan de parochie OnzeLieve VrouwTenhemelopneming te Vogelenzang kijken naardeze verloting uit.door Eleonora Hoekstra-RosParochianen van de parochiegemeenschap Schotenwerden uitgenodigd voor een vastenbrunch in hetparochiecentrum na de zondagviering van 10.00 uur.Deze vastenmaaltijd werd gehouden als voorbereidingop het Paasfeest. Hetwas een eenvoudigemaaltijd om daarmeeaandacht te vragen voormensen elders, die vaakzoveel moeite moetendoen voor hun dagelijksbrood. De opbrengstvan de broodmaaltijdging naar de missionairewerkers van de stichtingHelpende Handen.In het parochieblad van de R.-K. Parochie van de H. Jozefte Zaandam doen leden van de werkgroep Jodendom-Christendom-Islam een oproep om de zaterdagse krant opzondag in de kerk achter te laten op een tafel. Deze krantenen overige lectuur worden dan ’s woensdag bezorgdin de Detentieboot in Zaandam. Daar worden uitgeprocedeerdeasielzoekers vastgehouden. Zij wachten tot hetmoment van uitzetting uit Nederland of terugreis naarhun vaderland. Op de gevangenisboot zijn zij verstokenvan kranten en andere lectuur in hun landstaal. In deoproep worden suggesties gevraagd. Er wordt gedacht aankranten en lectuur in andere talen.Een bloemetje van het altaar maakt blij indroevige omstandigheden en wordt altijdgewaardeerd. Dit blijkt weer eens uit eenbedankbriefje van een parochiaan van deR.-K. Parochie Heilige Maria, Sterre DerZee te Den Helder en Julianadorp.In het Spoor, informatieblad van de Heilig Hart - HeiligeJosephparochie te Hilversumstaan twee bedankjesvoor de ontvangst van hetvrolijke boeket bloemen.InDe Stem van de St. Jan GeboorteKudelstaart staat dat de altaarbloemenbezorgd werden door de pastor.Zij kwam op ziekenbezoek om tekijken hoe een lid van een werkgroepzich herstelde van de Q-koorts die zijopliep tijdens haarverblijf in Gambia.In Kontakt KarmelParochie Aalsmeerstaan soortgelijke bedankjes en de KatholiekeGemeenschap Rijsenhout brachtbloemen in de winternacht naar een parochiaan.Deze schreef in zijn bedankbriefdat hij hetmedeleven als een steunervoer en dat elke dag eengave Gods is.Het Jeanette Noëlhuis organiseert ook dit jaar in detijd rondom Pasen weer wakes bij het cellencomplex opSchiphol Oost, waar mensen gevangen zitten die niet inNederland mogen (ver)blijven omdat ze niet over voldoendepapieren beschikken. Het is niet omdat ze crimineelzijn. Deze wakes worden telkens vanuit de traditieen het gedachtegoed van een andere geloofsgemeenschapgehouden. In veel parochiekerkenin het dekenaat Amsterdam ligt eenformulier waarop de data van dewakes staan aangegeven. Dit meldt deparochie St. Thomas van Aquino inhaar thomasklanken: voor allen diebetrokken zijn bij de dominicaanseparochie in Amsterdam.In het paasnummer van het Augustinus Nieuws stondvorig jaar uitgelegd dat elke dag van De Goede Week eeneigen naam heeft.Van oudsher werdende volgende namengebruikt:Palmzondag, omdat Christus toen zijn intocht in Jeruzalemhield, met palmgroet.Groene maandag, omdat de gebruikte palmen het dorptoen nog een feestelijk aanzicht gaven.Vale dinsdag, omdat Judas toen z’n boze plannen gingsmeden.Schortelwoensdag, omdat in de kerken dan het luiden derklokken geschorst werd.Witte donderdag, omdat de liturgische kleur dan wit is.Veel oude schilderijen beelden Jezus en zijn leerlingen uitin witte kleding, omdat het Laatste Avondmaal gevierdwerd.Goede vrijdag, omdat door zijnlijden Jezus voor ons de toekomstweer vrij maakte.Stille zaterdag, waarop slechtsgebed en stilte past, omdat Jezusin zijn graf lag.Paaszondag, feestelijk wit omdatJezus is verrezen. Het Feest vanPesach, van de Doortocht - door lijden en dood.Zo vallen in de Goede Week de kaarten op hun plaats:na de feestelijke Intocht opPalmzondag volgt de Uittocht door lijden en dood omuit te komen bij Pascha, de DoortochtDe Verrijzenis van Jezus Christus. Het Licht breektdefinitief door: Christos anesti,alleluja. De Heer is verrezen en wij straks met Hem!En Paulus zal daar later over zeggen:“Als Christus nietverrezen is, is ons geloof ijdel en zonder hoop!”.Ik wens u een Zalig Pasen.SamenKerk april 2010

18 19BijbelrubriekOranje boven! Leve de koningin! Nog even en het is weer zover. Dan vieren we deverjaardag van de majesteit. We hebben allemaal een vrije dag, bezoeken een vrijmarktof doen gewoon lekker niks. Of we kijken naar de televisie om te zien hoede koningin met haar grote familie ergens in het land feestelijk wordt onthaald.Muziekcorpsen rukken uit, burgemeesters lopen gewichtig te doen en als het meezit,zullen de leden van de koninklijke familie weer moeten zaklopen, koekhappenof ringsteken. Tamelijk lachwekkend en wat onbenullig. Het is net of we hen nietzo serieus nemen.Wie is onze genadige koning?Als je bijbel leest, kom je er achter dat dat ook debedoeling is. Je leest erover in het boek Rechters ofbeter Richteren of Richters. Richters waren leidersvan het volk van God, die in Zijn naam richtinggaven hoe te handelen. Hoe je de weg van Godmoest gaan. Maar het volk begon om een koningte vragen. Ze wilden net zo zijn als de buurvolken.Heel boeiend lees je erover in hoofdstuk 8 en 9.Na een overwinning op de vijand wordt richterGideon uitgenodigd door het volk om als koning teheersen. Maar hij zegt: Niet ik zal over jullie heersenen ook mijn zoon zal niet over jullie heersen.JHWH, onze Heer en God, zal over jullie heersen!(8,22). Het antwoord van Gideon drukt het besefuit dat een permanent, erfelijk en dus dynastiekkoningschap al te gemakkelijk tot een eigenmachtigegrootheid kan worden, die niet meer erkent dataan God zelf de zeggenschap over het volk toekomt.Schaduw en beschermingNa de dood van Gideon wordt het volk weer afvalligen dient de heidense god Baäl, wiens naamheerser betekent. Abimelech is de zoon van Gideon.Zijn naam betekent “mijn vader is koning”. Gekeigenlijk, want dat wilde Gideon juist niet zijn.Abimelech roept zichzelf tot koning uit en doodtuit angst voor concurrentie al zijn broers behalvezijn broertje Jotam (hoofdstuk 9). Die Jotam verteltaan de inwoners van Sichem vervolgens een fabeldie kritiek op zijn machtswellustige broer inhoudt.Het is het verhaal over de bomen die een koningwillen zalven. Zij vragen aan de olijfboom: “Wil jijonze koning zijn?” Maar die wil niet. De vijgenboomwil ook niet, net zo min als de wijnstok. Geenvan drieën wil heersen over de andere bomen. Jegaat alleen maar zweven, je komt in de lucht tehangen, vinden zij. Dan vragen de bomen aan dedoornstruik: “Wil jij onze koning worden?” En dedoornstruik antwoordt: “Als jullie mij werkelijk totkoning willen zalven, kom dan maar schuilen in mijnschaduw!” Een belachelijke opmerking natuurlijk,want zo’n kale doornstruik biedt helemaal geenschaduw. Alleen JHWH, de Allerhoogste, zingt psalm91, biedt schaduw en bescherming. Zo wil dezefabel vertellen dat een koning – kijk maar naar debuurvolken van Israel! – niets anders doet dan eenmachtspositie innemen en deze verdedigen tegenzijn onderdanen in, ook als dat hun ondergang metzich meebrengt. Abimelech komt – hoe kan hetanders – tenslotte lelijk aan zijn eind.Zit ik nu lelijk te doen over onze koningin? Dat wilik niet op mijn geweten hebben, maar kritisch kijkennaar koningschap kan geen kwaad, ook niet naarhoe wij het in Nederland hebben geregeld. Een paareeuwen lang was Nederland een republiek en welde republiek van de Verenigde Zeven Provinciën.De leiding ervan was heel democratisch in handengelegd van een stadhouder, die een afstammelingrechtstreeks of via via was van de vader desvaderlands Willem van Oranje. Daarom zingenwe ook: Oranje boven! Leve de koningin! Pas in1815 werden wij op initiatief van de omringendegrote naties een koninkrijk. De zoon van de laatstestadhouder Willen V werd de eerste koning onderde naam Willem I. Hij werd koning bij de gratieGods. Wat betekent dat? Dat betekent dat hij enals zijn nazaten koning of koningin zijn door Godsgunst, door Gods genade. Of dat nu zo is of niet,het klinkt deftig en mooi. Het woord gratie heeftalles van doen met het woordje gratis. Gratie krijgje dan ook gratis voor niks en niemendal. Als je alsjongen ging vechten, onder kwam liggen en verlorenhad, dan riep je om er onderuit te komen: genade!genade! Als het meezat liet je tegenstander je voorniks, gratis dus, gaan. Gratie, gratis, genade, het zijnwoorden met dezelfde betekenis.GratieVroeger zongen wij op zondag na de hoogmis:Domine, salvam fac reginam nostram! Heer,bescherm onze koningin! We gaven daarmee aandat de gratie, de genade van God gratis gegeven aande koningin, toch ook onze biddende ondersteuningbehoefde. Nu zingen we dat niet meer. Onze koninginheeft ook niet zo heel veel te vertellen. Tochbehoeft ook zij de genade van boven. Wie niet?De bijbel houdt ons voortdurend voor dat Godonze echte koning is en dat wij afhankelijk zijn enblijven van Zijn genade, die Hij gratis, om niet aanons geeft. Die genade zorgt er voor dat als je veelmacht hebt, als koning of koningin vroeger, of nu alspresident, bestuurder, baas of noem maar op, bij deles blijft. Je bent namelijk niet meer dan stadhouder,een soort plaatsvervanger van God die onze enigeen echte koning is. Hij gaat alle macht te boven enslechts dienend mag je je ambt uitoefenen Altijdben je bezig om Gods lieve leefregels van vredeen gerechtigheid te praktiseren op de plek waar jewerkt en leeft. Zo ga je Jezus achterna, die niet opeen paard – het rijdier van een heerser – Jeruzalembinnenreed, maar op een eenvoudige ezel.Van koninklijke titels wilde Hij niet weten, Hij wastedaarentegen als een dienaar de voeten van zijnleerlingen. Hij wilde slechts Mensenzoon genoemdworden: een mens zoals God de mens bedoeldheeft. Is deze conclusie niet de moeite waard omover na te denken als de prinsen en prinsessenweer gaan koekhappen en zaklopen?■Ko SchuurmansGideon slaat eenkoninklijk afgodsbeeldstuk (Richters 6)Tekening: Bert BoumanSamenKerk april 2010

720 21PuzzelVermeldenswaard8 9 10 1112 13161823171415‘n beetje cryptoHorizontaal1 zo te horen directeur van ’Slaapcomfort’ 7 wie demeeste doelpunten maakt 8 thuisbasis van UncleSam 10 dit is het voor Frans 11 chef de patrouille1912 hiervoor kun je naar Maria van Heiloo 14 in dezepolder kom je voor niets 15 stralende assistente 17dat is nou Mokum’s niveau 18 Gods werkstuk 19 ditkun je bijvoorbeeld vreselijk in hebben 20 onderdelenvoor alle luister 21 22 op welke energie loopt zo’nbeest of groeit je baard?Verticaal1 dit beest rijdt in een illegale taxi 2 ’zoals daarzijn.....’ 3 niet goed onderhouden bossage? 4 eenzeker iemand 5 helemaal van jou 6 toneelfoto? 9daarin kun je het laten lopen 11 voor de knikkertijdvervelend, als dit eraan zit 13 je moet met oliebeginnen 14 kortom je moet weer naar de notaris16 auto voor gladde wegen 20 ook met één klinkeris het in orde 21 deze aanwijzing duldt geen auto’sPrijswinnaars februari 2010J.P. Eckes, PurmerendB. Hageman, SchoorlFam. Warmerdam, AssendelftOplossing februari 20101 2 3 4 5 6227208 9 10 1112 131517 18192220161421Oplossing opsturen naar het redactiesecretariaatSamen Kerk, Postbus 1053, 2001 BB Haarlem• De heer Hooijschuur uit Zaandam maakt van zijninzending een reclameblokje voor Samen Kerk. Zieelders op deze pagina. Heel fraai! Misschien neemtonze drukker het wel over! Trouwens: ook mevrouwStamkot uit Monnickendam mag in deze wel eeneervolle vermelding.• Let op: een IJ is niet hetzelfde als een Y. We zijnheel streng geweest en rekenen bij ’anijs’ en bij’springtij’ alleen de echte IJ goed!• De heer Meijerink uit Slootdorp schrijft bij zijn inzending:’Mijn vriend, pastoor Lalleman, kon mij nietmeer adviseren, dus moest ik het alleen proberen!’• We wensen u weer een heerlijk uurtje puzzelen. Alsdat genoeg is!❚❚❚❚❚❚❚❚Tri-Colore wint kinderkoorconcoursHet kinderkoor ’Tri-Colore’ heeft het eerste concours voorkinderkoren van de Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging(NSGV) gewonnen. Het koor, onder leiding van Anita Meurkes,werd speciaal voor het concours samengesteld uit de driekinderkoren van de samenwerkende parochies van Hillegom,Lisse en De Zilk. Juryvoorzitter Paul Sanders zei dat vooral deovertuigende uitvoering van het verplichte palmzondaglieddoorslaggevend was voor toekenning van de hoofdprijs: eenbeker en een geldbedrag van E 750. Eerder op de dag hadhet koor ook al de publieksprijs voor het beste koor van deochtendsessie in de wacht gesleept.Het concours werd zaterdag 13 maart jl. gehouden in deMoeder van de Verlosserkerk in Haarlem en was een initiatiefvan de Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging (NSGV). Erdeden veertien koren mee uit de drie bisdommen Haarlem-Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.De tweede prijs ging naar ’De Walnootjes’ van de Sint-Walburgisparochie in Netterden, de derde prijs was voor de’Bavonootjes’ van de Sint-Bavoparochie in Harmelen. Depublieksprijs voor het beste koor van de middag was voor’De Vrolijke Noot’ uit Katwijk. Niet alleen de prijswinnaarshebben door het concours een stimulans gekregen, alle korenkrijgen een uitgebreid juryrapport thuisgestuurd met tips voorkwaliteitsverbetering.Dirigente Anita Meurkes en de kinderen van ’Tri-Colore’ zijnblij met de 1e prijs. Rechts de juryleden Rozemarijn Kalis, SanneNieuwenhuijsen en Paul Sanders.Foto: Peter Jongejan❚❚❚❚❚❚❚❚Puur WaterModerne sculptuur in de HortusConclusus van het Bijbels MuseumLiefdespoëzie uit het Oude Testament vormde de inspiratiebronvoor negen kunstenaars van BeeldhouwerscollectiefABK. Water speelt een belangrijke rol in deze teksten uit hetHooglied en staat dan ook centraal in de tentoonstelling inde Hortus Conclusus van het Bijbels Museum. De HortusConclusus van het BijbelsMuseum is een historischesymmetrisch aangelegdetuin, vol met bijbelse bomen,planten en waterpartijen. Dezezomer wordt de tuin verrijktmet beelden die verwijzennaar het zuivere water van“de verzegelde bron” uit hetbijbelse Hooglied. In eenbeeldende, erotische passagevan dit huwelijkslied, is de verzegelde bron een metafoor voorde zuiverheid en onschuld van de bruid, onaangetast door deonreinheid van de wereld.In de tuin zijn beelden te zien van Alice Bakker, Wim Bakker,Ank van Engelen, Petra Groen, Jissy Keuenhof, Barbara Kluiver,Welmoed Koekebakker, Hanneke de Munck en Anja VosdinghBessem. Iedere kunstenaar geeft op zijn of haar eigen wijzevorm aan dit kristalheldere en tegelijkertijd onbereikbaremysterie. De spanning tussen schuld en onschuld, zuiverheiden onreinheid, openheid en beslotenheid, kreukbaarheid enintegriteit is van alle tijden en vormt de kern van de tentoonstellingPuur Water.Periode : 28 mei t/m 26 september 2010 ; locatie: BijbelsMuseum, Herengracht 366-368, 1016 CH Amsterdam,toegang: volwassenen E 8,00; kinderen 13 t/m 12 jaarE 3,50; kinderen t/m 12 jaar gratis. In verband met detentoonstelling From Jerusalem with Love geldt t/m 5 septembereen toeslag van E 2,50 op de entree.❚❚❚❚❚❚❚❚www.theoloog.nlHet wereldwijde web is een uitdagende site rijker: www.theoloog.nl Wie wil meepraten over tal van theologischeonderwerpen, kan hier eens rondneuzen. De opzet is simpel:een prikkelende stelling over een theologisch onderwerp,waarop mensen kunnen reageren. De discussies gaan over demeest uiteenlopende zaken, zoals de film Avatar, de vasten,creationisme en intelligent design, maar bijvoorbeeld ookover eenzaamheid en de voordelen van computerspelletjes.Kortom: een bezoekje waard, die theoloog.nl!SamenKerk april 2010

VERBETER EEN STUKJEVAN DEZE WERELD!Veel kinderen in de wereld lijden honger.Al voor e 5,- per maand helpt U!Parels uit de schattengrot23Wij hebben rechtstreeks contact met de Missieprojecten.Gratis folder: telefoon 050 534 04 52Doe mee en help!Banknummer 61.46.58.306Giro 57 33 838t.n.v. Stichting MissiewerkPostbus 11809701 BD Groningenwww.members.home.nl/mission123Stichting Missiewerk M.A.W.Waterhuizerweg 20,9753 HR Haren.Stelling: de priester mag de hostie nietweigeren aan wie er om vragen.De viering écht bijwonen kan ik niet meer,kerktelefoon biedt daarom uitkomst!Context: neem als voorbeeld iemand die de belasting ontduikt en ter communie wil.Dat belasting ontduiken onjuist is, zal niemand betwisten.www.sikn.nlMonumentenwacht Noord-Hollandinfo@monumentenwachtnoordholland.nlwww.monumentenwachtnoordholland.nlT: 075 6474588F: 075 6474593Bouwadvies Groot HollandZelfstandig onderdeel van de Monumentenwacht Noord-Holland. Wij zijn gespecialiseerd in:Parochianen de gelegenheid bieden overal vieringen te kunnen volgen van goedegeluidskwaliteit? sIKN kent een flexibel kerktelefoonsysteem, gebruiksvriendelijkvoor zowel zender als ontvanger. Een greep uit de aansluitmogelijkheden:bij ouderen die niet meer naar de kerk kunnen, in het verzorgingstehuis, thuis bijziekte of bij (langdurig) verblijf in het buitenland.Meer informatie of een offerte? Bel (0182) 75 05 20 of mail verkoop@sikn.nl.Bouwkundige inspecties en adviezen aan particulieren, ondernemingen, stichtingen enoverheden over monumentale gebouwen in Noord-Holland • Beoordeling van offertes enprijsopgaven • Bereikbaarheids- en veiligheidsplanneninfo@monumentenwachtnoordholland.nlwww.monumentenwachtnoordholland.nlT: 075 6474588F: 075 6474593K E R K E L I J K M E E L E V E N , O V E R A LVeerdijk 32, 1531 MS WormerPostbus 79, 1520 AB WormerveerMonumentenwacht Noord-HollandBouwkundige inspecties en adviezen aan particulieren, ondernemingen, stichtingen enoverheden over monumentale gebouwen in Noord-Holland • Beoordeling van offertes enprijsopgaven • Bereikbaarheids- en veiligheidsplannenSK_apr_10_adv.indd 1Veerdijk 32, 1531 MS WormerPostbus 79, 1520 AB WormerveerBouwkundige inspecties enadviezen aan particulieren,ondernemingen, stichtingen enoverheden over monumentalegebouwen in Noord-Holland• Beoordeling van offertes enprijsopgaven • Bereikbaarheids- enveiligheidsplanneninfo@monumentenwachtnoordholland.nlwww.monumentenwachtnoordholland.nlT: 075 6474588F: 075 6474593Veerdijk 32, 1531 MS WormerPostbus 79, 1520 AB WormerveerZelfstandig onderdeel van deMonumentenwacht Noord-Holland.Wij zijn gespecialiseerd in:• Aan- en verkoopkeuringen• Meerjaren onderhoudsplannen• Adviezen over vergunningen ensubsidies• Kostenramingen en begrotingen• Begeleiding, toezicht enopleveringskeuringen• Bestekken en werkomschrijvingenT: 075 6474586 F: 075 6474593info@bouwadviesgrootholland.nlVeerdijk 32, 1531 MS WormerPostbus 379, 1520 AJ Wormerveer3/12/10 3:39 PMSamenKerk april 2010Deze keer neem ik de lezer mee op een oefeningin theologie. Het model is die van de Middeleeuwsemagister, met name Thomas van Aquino.Een veeleisende vorm van dialectiek en debat,waar je niet zomaar uit bent! Geen ruimte voormassieve, autoritair verkondigde waarheden,maar evenmin alles maar waar en goed vinden.De kenner zal zien dat deze column stopt ophet moment dat de magister het woord neemt.Toeval? Bestaat er nog gezaghebbend theologischspreken? Maar daarom niet getreurd: erwordt iets aan gedaan. Surf naar www.theoloog.nl Een verrassende site met tal van stellingen endebatten waaraan iedereen kan meedoen. Vooraljongeren zijn welkom. En wie weet staat daar hetvervolg van deze column wel te lezen!Het gaat dus om de stelling: de priester mag dehostie niet weigeren aan wie er om vragen.Het lijkt erop dat de stelling onjuist is.Dus: de priester mag wél de hostie weigeren, want:1. De communie vraagt om een zuiver geweten.2. De priester is de bedienaar van dit sacrament.3. Zoals Christus in het evangelie zegt: “we gevenhet heilige niet aan de honden” (Mt7:6).4. Zoals Paulus zegt: Wie dan op onwaardige wijzehet brood eet of uit de beker van de Heer drinkt,bezondigt zich aan het lichaam en het bloed vande Heer. (1 Cor 11:27).5. Als iemand publiekelijk aanstoot geeft door tecommunie te gaan, mag de priester hem decommunie weigeren, is de leer van de kerk.6. Bij het Laatste Avondmaal waren alleen de echteleerlingen van Jezus aanwezig.7. Als mensen met Jezus in aanraking zijn geweestof maaltijd hebben gedeeld, verandert dat hunleven.Daar staat tegenover:1. Jezus at bij de tollenaar Zacheüs vóórdat diezijn levenswandel had veranderd.2. Het sacrament is geen bezit van de priester:Christus is gastheer, de priester reikt het slechtsaan.3. De Kananese vrouw zegt tegen Jezus: Heer, dehondjes eten immers toch ook van de kruimelsdie van de tafel van hun baas vallen.’ En Jezusis onder de indruk van dat antwoord: “Vrouw,groot is uw geloof”.4. Paulus benadrukt juist de rol van het eigengeweten en het zelfonderzoek: “Iedereen moetzichzelf onderzoeken alvorens van het broodte eten en uit de beker te drinken”. (1 Cor11:28).5. Zolang iemand niet publiekelijk aanstootgeeft, mag de priester hem de communie nietweigeren.6. Zelfs Judas doopte samen met Jezus zijn handin de schaal met brood.7. Jezus veroordeelt niemand.Het bovenstaande is volgens de methode vanThomas van Aquino:eerst een stelling; dan tegenargumenten, dantegenwerpingen tegen die tegenargumenten.Daarna spreekt de magister een slotbeschouwinguit (respondeo dicendum).Het is de vraag of een theoloog in onze tijd nogvoldoende gezag bezit om een slotbeschouwing temaken! Maar wie weet?Uw reacties naar mij (M.J.H.M.Poorthuis@uvt.nl)bieden misschien wel inspiratie. Dan in een volgendnummer.■Marcel Poorthuis

Wereldwijd25Het begon veertig jaar geleden in eenklein dorp in de Congolese wildernis. Daarleerde father Fons Eppink m.h.m. dat mensenelkaar meer nodig hebben dan kennisen techniek. Hij vertelt zijn verhaal in hetboekje ’Afrika opent je hart’. Een afleveringuit de serie Mensen met een Missievan de Week Nederlandse Missionaris.Afrika opent je hartNadat hij de lagere school had afgerond, wilde FonsEppink missionaris worden. In de missie meende hijhet avontuur te kunnen vinden waar hij al van jongsaf aan op zoek naar was. Op zijn 18e sloot Fonszich bij Mill Hill aan. Een bewuste keuze, want hijwilde beslist naar het buitenland en de congregatieis vooral buiten Europa werkzaam.Nadat hij zijn studies had afgerond, kreeg FonsEppink een benoeming voor Congo. ’Ik wasbenoemd voor een missie midden in het regenwoud.Op een dag ging ik met een collega meevoor een bezoek aan enkele gemeenschappenverder in het woud. Op gegeven moment, we zatenin de hut van een catechist, zei die collega tegenme: ’Fons, vanaf vandaag is dit jouw post.’ Vervolgensreed hij weg. Ik realiseerde me dat ik voorde leeuwen was gegooid. Nu moest ik bewijzendat ik uit het juiste hout was gesneden. De eerstemaanden voelde ik me totaal hulpeloos. Ik kendehooguit drie of vier woorden van de lokale taal enwerd keihard met mijn eigen onmacht geconfronteerd.Die ervaring heeft me geleerd dat kennisen technologie in bepaalde omstandigheden nietswaard zijn. Wat werkelijk telt, zijn mensen. Hetwas dankzij de tolerantie van de bewoners van datafgelegen dorp in Congo dat ik mijn initiatie heboverleefd. Soms, als ik het zat was, nam ik eenprauw en roeide ik naar het midden van de rivier.Vervolgens ging ik plat op de bodem van het bootjeliggen en liet ik me door de stroom meevoeren. Jeovergeven, dat heb ik in Afrika geleerd, kan heelrustgevend zijn.’ToekomstAls hij erop terugkijkt, dan vormt het eerste jaar vanzijn benoeming in Congo het onbetwiste hoogtepuntin zijn missionaire leven. ’Daar beleefde ik dediepste crisis in mijn leven, maar heb ik ook geleerdmet mijn eigen onmacht om te gaan. Bovendienheb ik mogen ervaren hoe tolerant Afrikanenkunnen zijn. Ze lieten me zonder enige reserve toetot hun gemeenschap, ook al sprak ik hun taal niet.’In de loop der jaren is de opvatting van Fons Eppinkover missie niet wezenlijk veranderd. ’Missie gaatover een gezamenlijke aanpak van problemen,vanuit een religieuze inspiratie. Een aanpak waarinde mens centraal staat.’ Kijkend naar de nieuwegeneratie vrijwilligers en missionair werkers herkenthij de medemenselijkheid en de grootmoedigheidom de wereld rechtvaardiger te maken. Minstens zobelangrijk als hun feitelijke bijdrage is dat er vriendschappenontstaan, tussen hen en de mensen voorwie zij zich, met steun van de WNM inzetten. Degrote waarde van missie, toen en nu, is dat mensenelkaar leren kennen. Daardoor verdwijnen vooroordelenen kan de vrede tussen mensen naderbijkomen. Als ik het in een zin zou moeten zeggen,dan ligt de feitelijke waarde van missie in het zijn bijde ander.’ ■PinksteractieDe Pinksteractie van de Week Nederlandse Missionaris(WNM) gaat dit jaar over Afrika en heeft als thema’Afrika opent je hart’. In de week tussen Hemelvaart enPinksteren, van 13 t/m 24 mei, vertellen missionarissenen missionair werkers zoals Fons Eppink over hun inzettegen uitsluiting van groepen mensen in Afrika. Hunvisie en die van de WNM is dat iedereen recht heeft opeen plek in de samenleving, van straatkinderen en exkindsoldatentot inheemse volkeren. Voor de campagnevan de WNM is een speciale website ontwikkeld: www.weeknederlandsemissionaris.nl. Hier vindt u achtergronden,materialen en portretten. Tijdens de Pinksteractievan de WNM wordt in alle kerken in het land gecollecteerdvoor het werk van missionarissen en missionairwerkers. U kunt daaraan deelnemen of een bijdrageovermaken op banknummer 676, t.n.v. Week NederlandseMissionaris te Den Haag.SamenKerk april 2010

Gespecialiseerd in begraafplaats werkzaamhedenGrafdelven I Ruimen van graven I Individuele op- en herbegravingen I GrafkeldersVerzamelgraf kelders I Urn muren en kelders I Uitbreiding en herinrichtingGroenvoorziening I Padverharding I Restauratie en onderhoud grafmonumentenDe Hout 47, 1607 HB Hem | tel. 0228-544 484mob. 06-539 691 11 | info@begraafplaatsservice.nlWWW.BEGRAAFPLAATSSERVICE.NLGeorge W.J.M. van den PuttenJohn M.A. van den PuttenVoor persoonlijkeen deskundige begeleiding bij•Aan- en verkoop•Taxaties•Vastgoedmanagement•AssurantienBronsteeweg 45, t/o de rotonde2101 AB HeemstedeTel. 023- 528 54 12 Fax. 023- 529 03 89www.vandenputten.comvandenputten@era.nlsamenwerkend metNelissen & van den PuttenFinancieel Adviseurs B.V.Ruim 50 jaar actief in de regioPriesterDenk je eroverpriester te worden?Kijk eens op www.tiltenberg.orgof kom langs op De Tiltenberg!Het Grootseminarievraagt uw steun!Als u ons wilt steunen met uw gebed,stuur ons dan bericht dat u lid wordtvan de gebedskring (gratis). Wilt uons ook financieel steunen? Dat iszeer welkom. Voor de opleiding en destudiebeurzen van de seminaristen isveel geld nodig. U kunt uw bijdrageovermaken op gironummer 54 64 t.n.v.het Grootseminarie te Vogelenzang.Grootseminarie St. WillibrordZilkerduinweg 3752114 AM Vogelenzangtelefoon 0252 345 345www.tiltenberg.orgBenoemingen, ontslagenadreswijzigingenFebruari / Maart 2010OVERLIJDENProf. dr. J.C.J. Sanders, emeritus priester van hetbisdom Haarlem-Amsterdam, is op 20 maart 2010 overledenin het Spaarneziekenhuis te Hoofddorp. Hij is op 26maart 2010 begraven op de Begraafplaats Berkenrodeachter de H.Bavo kerk te Heemstede.ONTSLAGA. Bakker sma. is per 1 april 2010 eervol ontslagenals administrator van de H.Urbanus parochie te Nes a/dAmstel. Zijn adres is Kalfjeslaan 400, 1081 JA Amsterdam.J.W.M. van der Meer is per 1 april 2010 eervolontslagen als bestuurslid namens het bisdom Haarlem-Amsterdam van de Stichting tot Bevordering van KatholiekOnderwijs. Zijn adres is Karel Doormanstraat 50-62, 7204JL Zutphen.F.A. Niño Correa is per 1 maart 2010 eervol ontslagenals priester asistent in de Regio Gooi-West met nameten behoeve van de parochies H.Laurentius te Weesp enH.Nicolaas te Muiden-Muiderberg. Zijn adres is Ed van derElskenhof 20, 1325 XA Almere-Stad.A. Tocco is per 1 maart 2010 eervol ontslagen alsparochievicaris van de H.Michael parochie te Westerblokkeren als priester voor de regio Hoorn-Blokker. Zijn adresis Paadje 22, 1733 NE Nieuwe Niedorp, telefoon 0226 4134 77.BENOEMINGD. Karwowski is per 1 april benoemd tot parochievicarisvan de H.Michael parochie te Westerblokker en als priestervoor de regio Hoorn Blokker. Zijn adres is Plantage 29,1695 BA Westerblokker.C.Th.J. van Lent is per 1 april 2010 benoemd totbestuurslid namen het bisdom Haarlem-Amsterdam vande Stichting tot Bevordering van Katholiek Onderwijs. Zijnadres is Kruisweg 1071, 2131 CT Hoofddorp.H.A. Rivas Franco is per 1 maart 2010 benoemd totlid van de Raad van Beheer van het Diocesaan MissionairSeminarie Redemptoris Mater te Nieuwe Niedorp. Zijnadres is Herenweg 77, 1829 AC Oudorp.31J.G.A. Woolderink cssp. is per 1 april 2010 tevensbenoemd tot administrator van de H.Urbanus parochie teNes aan de Amstel. Zijn adres is Groeneweg 9, 2141 XCVijfhuizen telefoon 023 558 16 28.GOEDKEURING EN ZENDINGMw. P. Kuperus-Glas heeft per 1 maart 2010 de kerkelijkezending ontvangen om als pastoraal werkster/geestelijkverzorgster werkzaam te zijn in Zorgcentrum Bosbeekte Heemstede en Verpleeghuis Boerhaave te Haarlem.Haar adres is Nettelhorst 80, 2402 LS Alphen aan denRijn, telefoon 0172 43 42 84.ADRESWIJZIGINGA.J.G.M. Captijn, emeritus diaken van het bisdomHaarlem-Amsterdam, heeft een nieuw e-mailadres:fonscaptijn@hotmail.comJ.G.M. Granneman, emeritus priester bisdom Haarlem-Amsterdam, is verhuisd van Westwoud naar Oostlanderweg8, 1775 TH Middenmeer, telefoon 0227 60 87 93.H.J. van Ogtrop, plebaan Kathedrale Basiliek St. Bavo teHaarlem, correcte e-mailadres: hjvogtrop@hotmail.comJUBILEAdrs. J.A.H. van Wijk, pastoraal werker in de parochieH.Adelbertus en de parochiegemeenschap Schoten, deMariakerk, heeft op 14 maart 2010 zijn 25-jarig jubileumals pastoraal werker gevierd.OVERIGdr. B.J. Koet, diaken van het bisdom Haarlem-Amsterdam,heeft op 12 maart 2010 zijn ambt als bijzonderhoogleraar Vroegchristelijke Literatuur aan de Universiteitvan Tilburg aanvaard met een openbare rede getiteld:’Door dromen van Rome naar Jeruzalem’: Hieronymus’ enAugustinus’ wending van de klassieke literatuur naar deSchrift.SK_apr_10_adv.indd 2SamenKerk april 20103/12/10 3:39 PM

BisdomhistorieOnbekendegeschiedenis (40)Mw. Janet de Winter-Booms uit Haarlemstuurde ons een fraaie groepsfoto, die in 1967genomen is bij gelegenheid van het 40-jarigpriesterfeest van pastoor Cornelis Pouw. Zelfstaat zij, toen als 5-jarig meisje, links onder opde foto. Pastoor Pouw was werkzaam in deparochie H. Bavo te Heemstede en vierde zijnfeest in restaurant “Groenendaal”, eveneenste Heemstede. Graag wil zij zo veel mogelijkte weten zien te komen over deze feestelijkedag en de namen van de mensen die op defoto staan. Geen eenvoudige opgave, maarhet is altijd een vraag waard, zo dacht zij. Kuntu haar helpen? Stuur uw reactie dan naar:Redactie Samen Kerk, t.a.v. dhr. Floor Twisk(archivaris), Postbus 1053, 2001 BB Haarlem.Per e-mail kan ook via: ftwisk@bisdomhaarlem.nlOnbekende geschiedenis (39)Naar aanleiding van de door Mw. Ria Limmen uit Purmerend ingezondenfoto van een processie in de tuin van een ziekenhuis zijn helaas(nog) reacties binnengekomen. Daarom geven we ook deze foto,genomen op 15 juni 1933, een tweede kans. Wie herkent dit gebouw?Onbekende geschiedenis (38)Over een van de twee door dhr. Jan Nielen uit Den Helder aangeleverdefoto’s van zijn tante Anna Johanna Nooij hebben we informatiegekregen van Zr. Margaretha Maria van der Vlugt. Zij woont in verzorgingshuis “LaProvidence” te Grubbenvorst. Hier wonen nog enkele zusters die vroeger in hetXaverius-klooster van de Ursulinen van Weltevreden te Halfweg zijn ingetreden.Op de foto staan van links naar rechts: Zr. Laurentia Nooij – Zr. Pacifica Blom – Zr.Alexandrine Loeters – Zr. Theresia Schriks. Een van hen, Zr. Pacifica Blom, verblijfook in Grubbenvorst en is nu 91 jaar oud. De andere drie zusters zijn overleden. Defoto is genomen bij het Missiehuis Xaverius aan de Rijsenburgselaan 11 te Driebergen.Over de andere foto wist Zr. Edith Kessels uit Driebergen te melden dat dezegenomen is bij het klooster te Halfweg, waarschijnlijk bij gelegenheid van het vertrekvan Zr. Annie Nooij naar Indonesië.P.S. Heeft ook u een onbekende foto van een kerkelijke gebeurtenis of een priester,en wilt u er meer van te weten zien te komen, dan kunt u deze opsturen naar deredactie van Samen Kerk, Postbus 1053, 2001 BB Haarlem. De foto ontvangt u zospoedig mogelijk weer retour.