Arbeid (1942) nr. 17 - Vakbeweging in de oorlog

„Wij wonen in een huisje, dat al twee jaar geleden onbewoon*baar is-verklaard. Vier kinderen slapen in één ledikant op eenvliering; onder een tochtig pannendak, de twee jongsten slapenin een donkere kast en mijn man en ik hebben een bedstede,waarin wij alleen met opgetrokken knieën kunnen liggen. Indie twee jaren dat wij het bord „Onbewoonbaar verklaardewoning' 1 aan'de muur hebben, zijn er al vijftien gemeente;woningen leeg gekomen, maar wij konden nimmer voor eenbeter huis in aanmerking komenDit briefje bereikte de redactie van„Arbeid" uit Genemuiden, hetstille stadje aan het Zwarte water, datalom bekendheid heeft vanwege zijnmattenindustrie en zijn onhoudbaarslechte woningtoestanden.De Genemuider mattenindustrie maakteop- \ en neergang mee. Na eenperiode van bloei volgden er vele jarenvan verval en thans is er weer overgrotevraag naar Genemuider matten.Daar wordt thans goed verdiend in destad Genemuiden!De mattenindustrie maakte op- enneergang mee. maar de ellendige woningtoestandenzijn alle jaren doordezelfde gebleven. Daar schreef ..HetVolk" al jaren geleden grote stukkenover, daar werden tal van raadsdebattenaan besteed, daar "werd veelover geschreven en veel over" gepraat,maar veel verandering is er nimmerin gekomen.Naar aanleiding van de thans ontvangenklacht is uw verslaggever vergezeldvan een fotograaf opnieuw eenkijkje gaan nemen in'het biezenstadje.Wij hebben onze brief schrijf ster opgezochtin de stulp, die een gezin metzes kinderen tot huisvesting dient. Datwas in de Westerbrugstraat, maarlangs de haven lopende zijn wij eenpaar maal het nauwe slop voorbij gelopenzonder te beseffen, dat dezespleet tussen het grote hotel en hetburgermanshuis inderdaad het naambordjeWesterbrug„straat" droeg.De „woning" bleek feitelijk in het geheelgeen woning te zijn, doch een bijhet huis aan de haven behorend keukenvertrekmet annex een rommeihokje.Twaalf jaar geleden betrok een jongechtpaar deze ruimte, omdat er inGenemuiden geen geschikte woningwas te vinden.. „En kijk.'zo zijn die wantoestandengegroeid!", zei ons de burgemeestervan Genemuiden, toen wij hem overdit geval spraken.Dat echtpaar kreeg namelijk kinderenen wanneer wij den burgemeester goedbegrepen hebben, was dit de^ grotefout. Het echtpaar zou het min ofmeer aan zichzelf te wijten hebben,dat het nu met zijn half dozijn kinderen£ö slecht behuisd is. Voor man envrouw was de keukenkamer, het aangrenzendehokje en het vlierinkje netvan pas, maar nu er kinderen zijn ge- vkomen, werd het twee jaar geledenhoog tijd om het beruchte bordje,.Onbewoonbaarverklaarde woning" aande muur te nagelen.Daar zijn in Nederland gemeentebesturen,die een andere opvatting zijn ~toegedaan. Die houden terdege rekeningmet de gezinsvorming door vantijd tot tijd de woningvoorraad aante vullen met woningen, dié geschiktzijn vóór grote gezinnen.In Genemuiden volgt men sinds velejaren een andere politiek. •In dit stedeke redeneren de vroedevaderen blijkbaar: zóveel woningenzijn er en de gezinsuitbreiding moetdaar maar rekening mee houden.Jaren en jaren heeft het geduurd voorde socialistische raadsfractie het succesbehaalde, dat er in Genemuideneen uitbreidingsplan werd aangenomen.Dat plan ligt sedert voor uitvoeringgereed en zelfs heeft de gemeentede benodigde grond in eigendom.Maar, ja — zegt de burgemeester —nu zitten wij weer met de schaarsteaan bouwmateriaal. v ...Inderdaad, die materiaalschaarste iseen argument, dat moeilijk te weerleggenis. maar waarom moest de uitvoeringder zo hoog en hoog nodigeuitbreiding-splanfien worden uitgesteldtot deze oorlogstijd, daar waarde behoefte aan woningen zich reedsvele jaren vóór dien deed gevoelen?In het hokje achter de keukenkamermet de slaapsteden voor vader, moederen twee kinderen, maakte de foto-Toen wij onlangs over een gevalvan sociale verwaarlozing enwoning- ellen d& in Zeelmondschreven, ontvingen wij eenbrief van een anderen plattelandsbewoner,die ons de raaagaf, op deze weg niet verder tegaan. „Want", zo schreef hij.„dan zal uw blad te klein blijken.Komt u maar eens een dag bijmij (in Friesland) én ik zal Mde krotten laten zien en de gezinnen, die samenhokken in eente kleine ruimte.Op gevaar af te veel copy teontvangen, gaan wij door metjnze reportage. Ditmaal heboenwij een geval onderzocht inGenemuiden, waarover onseveneens naar aanleiding vanhet geval in Zoelmond werd geschreven.Wij hebben onlangsover Genemuiden geschreven alscentrum van een bloeiende huisindustrie.Thans laten we hetlicht op een andere en minderfraaie kant van het Genemuiderleven vallen..graaf een plaatje met behulp van eenblitslamp. Nimmer tevoor was er zóveellicht in het donkere hokje geweest!Door een nauwe sleuf, opzij van debedstee, zijn wij langs een stijle laddernaar de vliering geklauterd, waarhet ledikant, dat vier kinderen totslaapplaats dient, maar net kanstaan. Boven'het ledikant is een matgespannen, die de kleintjes moet beéchermentegen de regen, die door delosse dakpannen waait.„Van de winter sliepen zij met sneeuwop hun koppetjes", vertelde ons demoeder.In de keukenkamer, die tot woonvertrekdient, staat een fornuis, waaropook 's zomers het middagmaal moetworden bereid. In dat vertrek wordtniet alleen gekookt, maar ook gewassen.Wanneer het al te benauwd wordt,kan de straatde