beleidsnota - Gemeente Boxtel

Nota gemeentelijk archeologiebeleid BoxtelAlle archeologische resten die zich in de bodem bevinden, noemt men in Nederland hetarcheologisch bodemarchief. 23 Dit bodemarchief is zeer kwetsbaar en verdwijnt vooral doortoedoen van de mens in snel tempo. De kwetsbaarheid van ons bodemarchief is afhankelijkvan een aantal factoren, waaronder de aard van bodemingrepen. Hierbij moet niet alleengedacht worden aan graafwerkzaamheden voor woningbouw, bedrijventerreinen en wegen,maar ook allerlei agrarische activiteiten.Aard, diepteligging en kwetsbaarheid van de archeologische restenEen belangrijke notie is de aard en diepteligging van de archeologische resten in dit gebied.Het merendeel van de resten bestaat uit grondsporen (verkleuringen in de bodem) met daarin(fragmenten van) door de mens vervaardigde en/of gebruikte materialen (artefacten) van aardewerk,leem, steen, metaal, hout, bot, gewei en dergelijke. Zoals hiervoor al uitgelegd, is er van deoorspronkelijke hoeveelheid in de bodem geraakte resten nog maar een fractie over als gevolg vanpostdepositionele processen. Een en ander kan geïllustreerd worden met onderstaand schema.Archeologische sporen liggen in de gemeente Boxtel op een diepte van meestal minimaal ca 40 cmtot op een diepte van soms wel meer dan 1 meter in gebieden met een plaggenbodem. In deheidegebieden kunnen vuurstenen voorwerpen soms zelfs bijna aan de oppervlakte voorkomen.Gemiddeld zal de dikte van de beschermende laag in gebieden met een laatmiddeleeuws plaggendekca. 0,5 m zijn. Op sommige plaatsen van een akker, zoals op de kop van een dekzandrug en aan deranden van de akker kan het plaggendek wel eens wat dunner zijn. Terwijl op plaatsen van oudedepressies die in het verleden met akkergrond zijn opgevuld, de afdekkende laag wel eens 1,5 tot 2meter dik kan zijn.Daar waar pas in recenter tijden de ontginningen ter hand zijn genomen, zoals de kampontginningenuit de Nieuwe tijd (na 1500) en de 18 de – 20 ste eeuwse heideontginningen is het cultuurdek dateventuele archeologische sporen afdekt over het algemeen dunner dan 0,5 meter. Uit diverse(boor)onderzoeken in de heideontginningen blijkt meestal een dikte van rond de 40 cm.Per akkergebied en bodemtype, oude of jonge ontginning, kan de dikte van het plaggendek ofcultuurdek lokaal dus sterk variëren. In natuurgebieden kunnen weer andere omstandigheden aan deorde zijn, zoals afdekking door stuifzand, of juist erosie van de toplaag door uitstuiving; secundairepodzolisatie, zoals hiervoor al werd besproken en het afplaggen van heide.23 Het gaat hier dus niet alleen om de door de mens achtergelaten artefacten (door de mens gemaaktevoorwerpen), maar ook om alle fenomenen die in het verleden door toedoen van de mens in de bodemzijn achtergebleven en nu nog terug te vinden zijn, zoals spit- en graafsporen, opgevulde kuilen,paalsporen van huizen, sporen van grafvelden, graven, nederzettingen, akkerlagen, ophogingslagen,fosfaatvlekken, botanisch materiaal (zaden, vruchten, pollen), enzovoorts.60