rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

denken vanuit burgers73was een ‘megalomaan’ project de aanleiding voor de nieuwe partij: in Winterswijk,Oegstgeest en Albrandswaard was dat een nieuw gemeentehuis, in AlmereOmniworld, in Nijverdal een groot winkelcentrum en in Wieringen de plannenvoor het Wieringerrandmeer.Soms speelde er ergernis over de dominantie van de nationale politiek in gemeenteraadsverkiezingen:nationale kopstukken en landelijke trends zijn te bepalendvoor de uitslag. Als lokale partij kost het ook veel moeite om te worden gehoord inde provincie of bij het rijk. De lokale leiders – wij spraken met zeventien van hen –vertelden bijna zonder uitzondering dat zij de eerste keer werden buitengeslotentijdens de coalitieonderhandelingen, een lokaal cordon sanitaire. Het is kennelijkeen kwestie van wennen: als ze hun succes bij een volgende verkiezing herhalen,komt vervolgens ongeveer tweederde in het college (Euser 2009: 99).De lokale partijen kenmerken zich ook door een ‘praktische politiek’, zonder groteideologieën. Zij willen met concrete problemen van burgers aan de slag: “Het gaatgewoon om de kleine dingen.” Maar al die kleine dingen bij elkaar maken eenander soort politiek: “Onze ideologie is de burger centraal en dat is het dan.” Ooststellingwerfheeft denktanks waarin mensen gevraagd wordt over een specifiekonderwerp mee te denken; Winterswijk heeft Charettes, waarbij inwoners in eenvroeg stadium op plannen mogen schieten. De lokale leider van Montfoort maaktde afspraken bij mensen thuis, “buiten de gemeentebunker”. Eigenlijk is het heelsimpel zeggen ze, het gaat om de 4K’s: Kerk, Kantine, Kapper en Kroeg. Als je daarkomt, dan weet je wat er in de gemeente leeft.“Toen ik wethouder werd, dacht ik: weet je wat, ik ga cafégesprekken organiseren.” Aan het woordis Frits Huis, voorman van Leefbaar Almere. “Hebben we ook gedaan. Niet het café in, lekkerzuipen en niks doen. Nee: het café in, dat aankondigen, zorgen dat er ambtenaren bij waren.” Vaakging het helemaal niet alleen om klachten, maar om vragen en suggesties van bewoners. Allewethouders op één na waren enthousiast en deden mee. “Voordat ik het wist zat ik in een uitzendingbij de vpro uit te leggen dat het misschien toch wel een aardig idee was om mensen gewooneens in cafés te ontmoeten.”Eenmalig ‘oproer’Burgers – hoger opgeleid en voorzien van betere communicatiemiddelen – kunnenzich makkelijker organiseren dan vroeger en ze doen dat ook. We wezen al opkopersstakingen en andere vormen van wisselwerking met het bedrijfsleven, maarook elders is sprake van soms onvoorspelbare en moeilijk beheersbare vormen van‘oproer’: correctie op voornemens van beleidsmakers. De 1040 uren-norm in hetonderwijs, de acties tegen de baarmoederhals-vaccinaties en het Brabantsemegastallendebat staan nog vers in het geheugen, maar ook het staand-bierdrinkprotestvan Ai!Amsterdam en het massale protest rond de voorgenomen uitwij-