rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

denken vanuit burgers69De derde uitdaging – de toenemende confrontatie met maatschappelijke initiatieven– stelt wellicht de hoogste eisen. Wanneer de trekkers van maatschappelijkeinitiatieven zich begeven op het werkveld van maatschappelijke instellingen, krijgenze een andere positie: worden concurrent of zelfs opdrachtgever. Dergelijkemaatschappelijke initiatieven voegen zich vrijwel nooit naar de regels en procedureswaarmee de instellingen gewoon zijn te werken. De resultaten zijn echtersoms uitstekend. Een groep bewoners was de overlast van jongeren in de wijk zaten zocht contact met het wijkbeheer, de wijkagent en de wooncorporatie om hetprobleem samen op te lossen. Stadsbuurten namen het groenbeheer van degemeente over en dorpen realiseerden in goede samenwerking met de welzijnsorganisatiesen wooncorporaties ouderenopvang binnen de eigen kern.2.3.2 ngo’sNgo’s vervullen een essentiële rol op het speelveld van burgerbetrokkenheid. Zezijn belangenbehartigers bij beleidsparticipatie, organiseren vrijwilligersinzet bijmaatschappelijke participatie en ontwikkelen in toenemende mate maatschappelijkeinitiatieven. Dat hun positie aan het schuiven is kwam ook in ons veldwerkindringend aan de orde.In de eerste plaats moeten vooral de grote, landelijk werkende ngo’s – ontwikkelings-en natuur- en milieuorganisaties bijvoorbeeld – hun weg vinden tussen eengeïnspireerde inzet van vrijwilligers en professionalisering. Ze concurreren metelkaar om de gunst van een achterban en verliezen soms, zo lijkt het, ‘de bal’ uithet oog: het ging wellicht te goed en het behoud van de gewonnen positie, metinbegrip van banen, wordt een hoofddoel. Beleidsmakers constateren dat deprofessionalisering vooral ten koste is gegaan van de aandacht voor de eigenachterban: “Want dan kunnen ze zich nog wel beroepen op hun zogenaamdeachterban, de werkelijkheid is natuurlijk toch dat het clubs zijn die zich heel sterkop de beleidswereld richten en eigenlijk ook helemaal niet meer op de burger.”Een milieutrekker beaamt: “Die achterban waar we uiteindelijk ons bestaansrechtaan ontlenen, zijn we een beetje vergeten.”In de tweede plaats is de relatie met beleidsmakers aan verandering onderhevig.Beleidsmakers staan, zo lijkt het, ambivalent ten opzichte van ngo’s en ook anderebehartigers van publieke belangen. Nationaal maar ook lokaal worden overheidssubsidiesgekort en dat dwingt de voorlieden tot het ontwikkelen van nieuwe‘vrienden’. Maar – vooral – beleidsmakers zijn moeilijk toegankelijk: “Om hetmaar even gewoon eerlijk en een beetje gewoon uit het hart te zeggen: hetontbreekt de overheid aan enige visie, ambitie, inspiratievermogen op het ogenblik.”De meest betrokken ministeries worden niet gezien als een “natuurlijkepartner”, om stevig de dialoog mee aan te gaan. Ook de kleinere, lokale ngo’smerken dat door de schaalvergroting bij de overheid zelf afstanden steeds groter