rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

denken vanuit burgers53beleid. Voorbeelden uit ons veldwerk zijn de ‘Klimaatstraat’ in Bolsward waarburgers hun straat milieuvriendelijker maken, of ‘verbeterdebuurt’, dat burgers instaat stelt gebreken in hun buurt online door te geven aan de gemeente, enverschillende welzijnsprojecten om de samenbinding in de buurt te bevorderen.Via Burgernet vergaart de politie – sowieso koploper waar het betreft experimentenmet burgerbetrokkenheid (zie bijvoorbeeld Dozy en Tops 2009) – met behulpvan de mobiele telefoon informatie van mensen die zich in de omgeving van eenmisdrijf bevinden.Beleidsparticipatie vindt plaats tijdens alle beleidsfasen, lopend van de erkenningvan een probleem via de formulering van beleid naar de uitvoering. Dat is een bronvan wrijving, omdat burgers soms ‘uit fase’ lopen. Wanneer beleidsmakers henwillen betrekken bij het uitvoeren van beleid, willen ze met een goede kans eerstnog praten over welk beleid er gevoerd moet worden. Het Brabantse megastallendebatkwam op scherp te staan toen beleid dat met betrokkenheid van burgers enngo’s was ontwikkeld, in de praktijk werd gebracht: er kwamen nieuwe varkensstallenin de zichtlijn van woonhuizen. Uiteindelijk ondertekenden ruim 30.000mensen een burgerinitiatief dat de provincie noopte tot het ‘terugdraaien’ van heteerdere beleid. Soms lopen burgers voor op beleidsmakers en willen ze een onderwerpop de politieke agenda zetten dat onder beleidsmakers (nog) niet de fase vande beleidsformulering heeft bereikt. Verschillende pogingen zijn gedaan om viaeen formeel ‘Burgerinitiatief’ een onderwerp op de agenda van de Tweede Kamerte krijgen, met beperkt succes.2.1.2 maatschappelijke participatieMaatschappelijke participatie richt zich op de deelname van burgers aan het maatschappelijkverkeer langs twee sporen: tegenbinding en vervlechting.TegenbindingWe noemen het ‘rotondedenken’. Vroeger stonden we ’s nachts om half een stilvoor een rood verkeerslicht, omdat een ambtenaar dat zo had bepaald. Nu kijkenwe op een rotonde onze medeweggebruiker aan en is een handgebaar of hoofdknikjevoldoende om onze voorrang te ‘regelen’. Met een betere doorstroming enminder schade als gevolg.Een-op-eenverbindingen blijken bepalend voor de civiele omgang binnen degedeelde ruimte. We betitelen ze – voortbouwend op Kees Schuyt (2006b) – methet begrip ‘tegenbinding’, dit ter onderscheiding van samenbinding (sociale cohesie).Tijdens onze rondreis door Nederland bestudeerden we het in de stationshallen– bij uitstek plekken zonder formele spelregels – waar grote menigten doorelkaar bewegen met slechts zelden een botsing (zie ook The Economist 2011).Ongetwijfeld zijn er wel informele spelregels, zoals het rijden binnen een